Kleptomani, kişinin istem dışı olarak ve gereksinim duymadan çalma dürtüsüne sahip olduğu bir zihinsel sağlık bozukluğudur. Bu, kişinin gereksiz veya değersiz nesneleri bile çalma eğiliminde olmasına rağmen, çalma eylemini gerçekleştirdikten sonra genellikle pişmanlık ve suçluluk duymasıyla karakterizedir. Kleptomani, takıntılı-kompulsif spektrum bozuklukları içinde yer almaktadır.
Kleptomaninin belirtileri aşağıdakileri içerebilir:
- İstem dışı çalma dürtüsü: Kişi, nesneleri çalma dürtüsüne karşı koyamaz ve bu dürtüyü bastıramaz.
- Çalma eyleminde bulunma: Kişi, çeşitli yerlerden (örneğin mağazalar, arkadaşlarının evleri veya halka açık alanlar) nesneleri çalma eylemini gerçekleştirir.
- Pişmanlık ve suçluluk: Kişi, çaldıktan sonra genellikle pişmanlık ve suçluluk duyar, ancak bu, çalma dürtüsü nedeniyle bir sonraki çalma eylemine karşı engelleyici olmaz.
- Başka bir nedenle açıklanamayan çalma davranışı: Çalma davranışı, başka bir zihinsel sağlık bozukluğu, madde bağımlılığı, tıbbi durum veya başka bir nedenle açıklanamaz.
Kleptomaninin tedavisi, genellikle bilişsel-davranışçı terapi, ilaç tedavisi veya ikisinin bir kombinasyonunu içerebilir. Tedavi, bireyselleştirilmiş bir yaklaşımla belirlenmelidir ve bir uzmana danışılarak yapılmalıdır. Aşağıdaki tedavi yöntemleri kullanılabilir:
- Bilişsel-davranışçı terapi (BDT): BDT, kleptomani semptomlarını yönetmede yardımcı olabilir. Kişi, çalma dürtüsünü ve düşüncelerini tanımak, çalma davranışını değiştirmek ve başa çıkma becerilerini geliştirmek için stratejiler öğrenir.
- İlaç tedavisi: Antidepresan veya duygu durum düzenleyici ilaçlar gibi belirli ilaçlar, kleptomaninin semptomlarını hafifletmede yardımcı olabilir. Ancak, ilaç kullanımı her zaman gerekli değildir ve bir uzman tarafından reçete edilmelidir.
- Destekleyici tedavi: Terapi grubu veya destekleyici terapi gibi destekleyici tedavi seçenekleri, kleptomaninin yönetmenin yollarından bir tanesidir.
(Y.K.)
