Nyad-Netflix-2023
Yönetmenler: Jimmy Chain ve Elisabeth Chai Vasrhelvi.
Oyuncular: Annette Bening, Jodie Foster, Rhys Ifan.
İnsanoğlunun fiziksel sınırları nerelere uzanabilir? Yeryüzündeki 7000 metre üstü dağlara kar, fırtına demeden oksijen maskesi takmadan tırmanan dağcıları veya Ironman gibi 15 saate varan mücadelelere giren sporcuları, su altında 110 metrelere kadar serbest dalış yapan dalgıçları, 3 hafta boyu 3500 km kat edip Alplere, Pirenelere tırmanan bisikletçileri gördükçe insanoğlunun fizyolojik sınırları konusunda kafa karışır. Alıştığımız standart yaşam koşullarının çok ötesinde acı, azim ve cesaretle örülmüş denemelerdir. Fiziksel kondisyon kadar hatta daha fazlası mental şartlandırmadır. Beyin emrederse bunlar gerçekleşebilir. Acıdan mutluluk duymak gibidir…
İşte Nyad bize böyle bir insanın, yüzücünün hikayesini anlatıyor. 2013 yılında, 64 yaşında, Küba’dan Florida’ya, 53 saat sudan çıkmadan 178 km. yüzen Diana Nyad’ın hikayesi gerçekten ilham verici. 70’li yıllarda maraton mesafeleri yüzerek birçok başarıya imza atmış olan Nyad, 30 yıl sonra bir kez daha eski tutkusuna geri dönüyor. Kendisini yüzmeden uzaklaştıran, kişisel başarısızlık olarak kabul ettiği, 28 yaşında ilk denemesinde bitiremediği, Küba-Florida mesafesini tekrar yüzmeye karar veriyor. Acıyı bal eyleyerek, çelik bir azimle ulaştığı eski başarılarına yeni bir halka ekleme düşüncesi, hayatındaki en önemli insan olan, arkadaşı yüzme eğitmeni Bonnie’yi (Jodie Foster) önce şaşırtır. Kabul etmek istemez, şiddetle karşı çıksa da, “bu yaşta bu olur mu hiç?” diye söylense de sonunda yardım etmeyi kabul eder. Zira karşısında öyle laf dinleyecek cinsten bir insan yoktur. Farklı bir şeyler yaparak kendisini mutlu hisseden, narsistik yapısını her an hissettiren, derinlerde geçmişin travmalarını yaşayan bir insan vardır.
Bu deneme tam bir ekip işidir. Rotayı ve hava durumunu takip edecek deneyimli bir kaptan, sudaki canlılardan gelecek tehlikeleri önleyecek yardımcı personel, her türlü müdahale için doktor vs… Rhys Ifan’ın canlandırdığı huysuz Kaptan John Barlett filmin önemli figürlerinden birisine dönüşüyor. Onun rotadan sapmaları, akıntının yönünü hesaplaması Nyad’ın başarısının yönlendiricisidir. Ifan’ın kariyerinde bu tür karakterleri canlandırmadaki başarısı tartışma götürmez. İlk 3 deneme yine başarısız olur. Denizanaları, ön görülmeyen bir tehlike olarak ortaya çıkarlar. Bu konuda uzman bir bilim kadını da sonradan ekibe alınır. Astım krizi, alerjik reaksiyon vs… Her üçünde de yeni bir engel bitirmesini engeller.
İlk 3 denemenin başarısız olması ekibin de motivasyonunu düşürür. Tabi ki Nyad hariç… Bu arada maddi kaynakları tükenmiştir. Bonnie evini bile ipotek ettirmiş, toplantılarda elden bağış toplanmaya başlamıştır.
Filmin yönetmenleri Jimmy Chain ve Elisabeth Chai Vasrhelvi ikilisiyle 2018’de belgeselde Oscar kazanan “Free Solo” dan bu yana tanışıyoruz. El Capitan adı verilen Yosemite Ulusal Park’taki dik yamaca sadece elleriyle, ip yardımı almadan tırmanan Alex Honnold’un sınırları zorlayan hikayesinde tüylerimiz diken olmuştu. Bir kez daha, ilham verici, ekstrem bir sportif denemeyi mercek altına alarak, bu kez kurmaca olarak sunuyorlar.
Annette Bening ve Jodie Foster karşılıklı oyunculuk dersi veriyorlar sanki… Karakterleri gece ile gündüz kadar farklı, iki kimlikte geliyorlar. Onları birleştiren tek şey, aralarında yıllara dayanan derin sevgi bağı. Bunu öylesine güzel hissettiriyorlar ki, işte oyunculuk budur dedirtiyor. Sade, yapmacıksız, olduğu gibi. Nyad sert mizaçlı, toplum içinde sevimsiz olabilecek bir kadın. Ve bu karakterin beden dilini Bening mükemmel oynuyor. Bonnie ise farklı bir karakter, ona toplum içindeki imajında, yaşamının her adımında destek olan bir kadın. Foster gerçek Bonnie ile çalışarak rolüne hazırlanmış. Karşılıklı o kadar doğallar ki..
Bu arada belirtmeliyim Bening çekimlerde dublör olmasına rağmen, kullanmıyor. Bening’i rolüne olimpiyat yüzücüsü Rada Oewn hazırlamış. Oyuncu günde 5 saat suda kalıyor çekimler sırasında. Dominik Cumhuriyeti’nde devasa bir havuzda yapılmış çekimler.
Görüntü yönetmenleri iki deneyimli isim: Claudia Miranda (Pi’nin Hayatı, Top Gun Mawerick ve Pete Zuccharini (Avatar; Suyun Yolu).
Gerçek Nyad bugün 74 yaşında ve ekstrem aktivitelerine devam ediyor. Artık karada daha aktif, yürüyerek Amerika’yı geçmek gibi projelerle adrenalin tatminini sürdürüyor.
Karakterlerinin motivasyonlarını, hırslarını gerek oyunculuk, gerek görsel kalite olarak çok güzel yansıtan bir film. İlham verici bir biyografi.
