Geçenlerde bir börekçiye oturdum. Yüzlerce kutu börek ve tatlı siparişi almış ve hepsini teslim etmek üzere paket yapmışlardı. Bu beni düşündürdü. Demek ki hala bayramı eski geleneklere göre yaşayan birçok ev var. Oysa son yılların tüketim çılgınlığında bayramlar mağazaların indirim duyurularından ibaretmiş gibi gelirdi. Ev ziyaretlerinin yerini görüntülü telefonlaşmaların aldığını düşünürdüm.Ama hayır! Bayram hâlâ eski bayram. Çocuklar yeni giysilerini heyecanla giyiyor, anneler misafir telaşında, akrabalar kolonya ve şekerleri hazırlıyor ve evet bu bayram da insanlar sevdiklerini yanlarında istiyor.
O zaman bu bayram günlerinde, unutanlar için bayram geleneklerini hatırlatmak boynumun borcu
Birçok kişi bilmez ama Osmanlıda Ramazan ayında varlıklı aileler tarafından, bayram sofralarına misafir ettikleri yoksullara hem yemek ikram eder hem de gümüş akçe ya da altın paralar içeren kadife keseler hediye edilirdi. Bu geleneğe diş kirası adı verilirdi. Yani hediyeleşmek her zaman güzel.
Ramazan Bayramı biz çocukken şeker bayramı olarak bilinirdi. Çocuklar bu bayramı çok severler çünkü doyasıya şeker yemek ve harçlık toplamak için bir fırsattır. Çocukları mutlu etmek büyükleri de mutlu eder.
Bayramdan önce evlerden sabun kokusu yayılır. Bayram temizliği detaylı, yorucu ama çoğu zaman rahatlatıcıdır. Evler ağırlayacağı misafirlere arka planda büyük bir emekle hazırlanır.
Bayramda evinize oturmaya gelenlere mutlaka ikramda bulunulur. Tatlı, börek, limonata, şerbet, çay veya kahve evinizde ne varsa o misafire mutlaka sunulur. Tabii bir de olmazsa olmaz kolonya.
Kabir ziyaretleri bayram günlerinin en hüzünlü tarafıdır. İnsanlar yakınlarını bayramda ziyaret ederler. Bu aynı ziyaret aynı zamanda manevi bir huzur da sağlar. Özlem giderilir.
Evin erkekleri bayram namazından geldiğinde erkenden kahvaltı yapılır. Güne erken başlanmış olur. Bayramın huzuru eve yayılır.
Son yıllarda bayram mesajları ve görüntülü aramalar geleneksel ziyaretlerin yerini almaya başlasa da hala bayram geleneklerine sıkı sıkıya bağlı olan birçok kişi var. Görüntülü aramalar kolaylık sağlasa da bayramın asıl ruhu, yüz yüze paylaşılan tebessümlerde, sohbetlerde ve o tepsi tepsi şerbetlilerde gizli. Bunu ancak misafirliğe gittiğimizde ve misafir ağırladığımızda anlayabiliyoruz. O zaman “Nerede o eski bayramlar!” demeyelim, bayramları yaşamaya ve yaşatmaya devam edelim.
İyi bayramlar
