161 yıl önce yapay zeka tehlikesini öngören çoban: Samuel Butler'ın endişeleri
161 yıl önce bir çoban, makinelerin bilinç kazanıp insanları tehdit edeceğini yazdı. Peki, bu öngörü bugün nasıl bir gerçeklik kazanıyor? Yapay zeka gerçekten kontrolü ele alabilir mi?
Teknolojinin hızlı gelişimiyle birlikte yapay zeka, insanlık için büyük bir potansiyel taşırken aynı zamanda endişelere de yol açıyor. Makinelerin bilinç kazanması ve insanların kontrolünü ele alması gibi senaryolar, yalnızca günümüzde değil, geçmişte de insanlığın korkuları arasında yer alıyordu. 161 yıl önce, Yeni Zelandalı bir çoban, makinelerin evrimi ile ilgili duyduğu endişeleri bir mektup aracılığıyla dile getirdi. Bu mektup, bugün yapay zeka konusundaki tartışmaların 19. yüzyılda bile halkın zihinlerinde önemli bir yer tuttuğunu gösteriyor.
1863 YILINDA YAYINLANAN MEKTUP, YAPAY ZEKA ENDİŞESİNİN İLK ÖRNEKLERİNDEN BİRİ
Yeni Zelandalı çoban Samuel Butler, 13 Haziran 1863 tarihinde Christchurch'teki The Press gazetesinde yayımlanan mektubunda, makinelerin bilinç kazanabileceği ve zamanla insanları tehdit edecek bir noktaya gelebileceği uyarısında bulundu. Butler, mektubunda, makinelerin hızla evrimleştiğini ve bir gün insanların yerini alarak, onları "aşağı ırk" konumuna getirebileceğini belirtiyor.
MAKİNE EVRİMİ VE İNSANLIK İÇİN TEHDİT
Butler, ünlü biyolog Charles Darwin'in evrim teorisi ile makinelerin hızlı gelişimini paralel bir şekilde değerlendiriyor. Darwin'in evrimsel değişim anlayışını, makinelerin evrimleşmesi ile ilişkilendiren çoban, makinelerin bir gün kontrolü ele alarak insanları yönetecek bir seviyeye gelebileceği konusunda uyarıyor. Butler, makinelerin başlangıçta insanlara yardımcı olan "bakıcılar" gibi görüneceğini, ancak zamanla insanları bu teknolojilere bağımlı hale getireceklerini öngörüyor.
“KENDİ KENDİNE HAREKET ETME GÜCÜ”
Butler, makinelerin giderek daha fazla güç kazandığını ve insanların bu gücü onlara daha fazla sağladığını belirtiyor. "Her gün onlara daha fazla güç veriyoruz ve her türlü yaratıcı düzenekle onlara kendi kendini düzenleme, kendi kendine hareket etme gücü sağlıyoruz ki bu insan ırkı için zeka anlamına geliyor," diyor Butler. Bu ifadeyle, makinelerin evrimine dair derin bir kaygı taşıdığını ve insanlık için potansiyel bir tehlike oluşturduğunu vurguluyor.
YAPAY ZEKA KORKUSUNUN TARİHSEL TEMELLERİ
Butler, makinelerin insanlara hizmet etmeye başladığında, başlangıçta "bakıcı" konumunda olacaklarını belirtse de, gelecekte bu ilişkinin tersine döneceğine dikkat çekiyor. İnsanlar, makineleri kontrol etmekteyken, makineler bir gün insanların kontrolünü ele alabilir. Butler'ın bu öngörüsü, 1863 yılında bile teknolojinin gelecekteki etkileri üzerine yapılan derin düşüncelerin bir örneği olarak tarihsel bir anlam taşıyor.
Bugün yapay zekanın geldiği nokta, Butler'ın 19. yüzyılda dile getirdiği endişeleri yeniden gündeme getirmekte. Teknolojik gelişmeler, makinelerin insan yaşamına daha fazla entegre olmasına olanak sağlarken, bu süreçte insanlık, teknolojinin kontrolsüz büyümesiyle ilgili soruları ve korkuları tartışmaya devam ediyor.
