5G Gecikmesinin maliyeti belli oldu
Türkiye'nin 5G teknolojisine geçişinde yaşanan gecikmeler, ülke ekonomisinde önemli kayıplara yol açabileceği endişesini doğuruyor.
GSM operatörleri 5G ihalesinin bu yıl içinde yapılmasını beklerken, hükümetin Orta Vadeli Programı'nda (OVP) yer alan 2025 sonu tarihi, sektörde şaşkınlık yarattı. Geçişin 2025’in son çeyreğine ertelenmesi, ülke ekonomisine 120 milyar TL'lik bir kayıp olarak yansıyabileceği öngörülüyor.
5G, Türkiye'nin dijital dönüşümünde kritik bir adım olarak görülürken, ihale sürecindeki erteleme, sektörde hayal kırıklığına neden oldu. GSM operatörleri ve uzmanlar, bu yıl içinde 5G ihalesinin yapılmasını beklerken, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan gelen açıklamalar, bu sürecin daha da uzayacağını gösterdi. Orta Vadeli Program'da, Türkiye’nin 5G’ye geçişine ilişkin hazırlıkların 2025 yılının son çeyreğine kadar tamamlanacağı belirtiliyor. Ancak bu gecikmenin, ülke ekonomisinde 120 milyar TL'lik bir zarara yol açabileceği tahmin ediliyor.
Bakanlık Açıklamaları ve Sektör Beklentileri
Cumhuriyet'in haberine göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, geçen ay yaptığı bir açıklamada 2026 yılında 5G teknolojisine geçileceğini duyurdu. Oysa 2022 yılında, dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 5G ihalesinin 2023 yılında yapılacağını açıklamıştı. Bu yıl içinde hazırlıkların başlayacağını öngören GSM operatörleri için, geçiş sürecinin 2025 sonuna kadar uzatılması sürpriz oldu.
Küresel Çapta 5G Yayılımı
4G teknolojisi, bugün dünya genelinde mobil aboneliklerin yüzde 58’ine ulaşmış durumda ve yerini hızla 5G’ye bırakmaya hazırlanıyor. Kuzey Amerika, Avrupa ve Kuzey Doğu Asya ülkeleri başta olmak üzere, 83 ülkede 209 operatör 5G teknolojisini kullanıyor. 2027 yılı itibarıyla 5G'nin küresel mobil aboneliklerde en büyük paya sahip olacağı öngörülüyor. Türkiye’de ise 87 milyon mobil abonenin yüzde 93’ünü 4.5G aboneleri oluşturuyor.
Gecikmenin Ekonomik Etkileri
Vodafone ve Deloitte tarafından hazırlanan “5G Teknolojisinin Türkiye İçin Ekonomik ve Sosyal Faydaları, 2022” raporuna göre, 5G’ye geçişteki bu gecikme, yıllık 120 milyar TL (yaklaşık 9 milyar dolar) değerinde ekonomik aktiviteden mahrum kalınmasına yol açabilir. Raporda, 5G teknolojisinin toplamda 1 trilyon TL’lik ekonomik aktivite sağlayacağı öngörülürken, bu gecikme nedeniyle bu miktarın yüzde 12’sinin kaybedilebileceği vurgulanıyor.
Raporda ayrıca, teknolojik gelişmelerden geri kalmanın rekabet gücüne uzun vadeli zararlar verebileceğine de dikkat çekiliyor. 5G’nin gecikmesi, hız ve düşük gecikme süresine ihtiyaç duyan sektörlerin gelişimini olumsuz etkileyerek, Türkiye’nin küresel rekabette geri kalmasına neden olabilir. Özellikle oyun sektörü gibi gelişmekte olan alanlardaki girişimcilerin, dünya çapında rekabet edebilme olanaklarının azalması riski bulunuyor.
Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Aktivite
5G’nin gecikmesi, Türkiye’nin ilgili sektörlerde yabancı yatırımcılar için cazibesini kaybetmesine ve bu yatırımlarla gelen finansman, teknolojik aktarım ve işbirliği fırsatlarından mahrum kalmasına neden olabilir. Rapora göre, yatırım ve hizmet harcamaları ile üretkenlik artışı sayesinde oluşacak ekonomik aktivitenin 15 yıllık süreçte toplam 1 trilyon 47 milyar TL’ye ulaşabileceği ve 479 milyar TL'lik bir GSYH artışı sağlayacağı öngörülüyor.
Sonuç olarak, 5G’ye geçişte yaşanan gecikmeler yalnızca teknolojik bir adımın ertelenmesi olarak değil, aynı zamanda Türkiye'nin ekonomik büyümesi, küresel rekabet gücü ve yabancı yatırım çekme potansiyeli açısından da ciddi kayıplar anlamına geliyor.
