Akran zorbalığı: Çocuklarınızın sessiz çığlıklarını duyuyor musunuz?

Akran zorbalığı, öğrenciler arasında güç dengesizlikleriyle ortaya çıkan, genellikle duygusal, fiziksel ve psikolojik şiddet içeren, sürekli bir davranış biçimi olarak tanımlanır. Bu tür zorbalık, yalnızca çocukların ve gençlerin gelişimini değil, aynı zamanda uzun vadede toplumsal yapıyı da olumsuz etkileyebilecek bir sorundur. Uzmanlar, akran zorbalığının okullarda ciddi bir sorun haline geldiğine dikkat çekerken, okul yönetimlerinden ailelere kadar tüm paydaşların bu soruna duyarlılık göstermesi gerektiğini vurguluyor.

ZORBALIK NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Akran zorbalığı, genellikle bir çocuğun başka bir çocuğa tekrarlayan şekilde zarar vermek için güç kullanmasıdır. Uzmanlar, zorbalığın yalnızca fiziksel şiddetle sınırlı olmadığını, aynı zamanda sözel, sosyal ve dijital zorbalık biçimlerinin de yaygın olduğunu belirtiyor. Akran zorbalığı, öğrencilerin sosyal ilişkilerini, özsaygılarını ve genel ruh sağlıklarını etkileyebilir.
Psikolog Dr. Ayşe Korkmaz, akran zorbalığının özellikle ergenlik dönemindeki çocuklarda sıkça rastlanan bir durum olduğunu ifade ediyor. Korkmaz, "Zorbalık, genellikle sınıf içinde popülerlik kazanma, gücü elinde bulundurma ya da kendini diğerlerinden üstün hissetme amacıyla ortaya çıkar. Zorbalık yapan çocuklar genellikle evde benzer tutumlar sergileyen, duygusal olarak ihmal edilmiş ya da şiddet gören çocuklar olabilir. Aynı zamanda zorbalık, düşük özsaygı, anksiyete ve öfke gibi sorunların da belirtisi olabilir," diyor.

ZORBALIĞIN ETKİLERİ 

Akran zorbalığının birden fazla belirtisi olabilir. Zorbalığa uğrayan çocuklar, okula gitme isteksizliği, düşük akademik başarı, içe kapanma, depresyon, kaygı ve uyku problemleri gibi belirtiler gösterebilir. Ayrıca zorbalık, öğrencinin fiziksel sağlığını da tehdit edebilir. Okul dışında da sosyal ilişki kurmakta zorluk yaşayan çocuklar, bu tür sorunlarla karşılaşan çocukların yalnızlık hissi yaşaması sıkça görülür.

Uzmanlar, zorbalığa uğrayan öğrencilerin sosyal destekten yoksun olduklarında daha ciddi psikolojik ve duygusal sorunlar yaşayabileceklerini belirtiyor. Sosyal psikolog Dr. Mehmet Öztürk, "Zorbalığa uğrayan öğrenciler, genellikle güven duygularını kaybeder ve okula gitmeyi reddedebilirler. Uzun vadede bu çocukların depresyon, düşük özsaygı ve kaygı bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklar geliştirmesi daha olasıdır," diye uyarıyor.

ZORBALIĞIN DİJİTAL BOYUTU 

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte akran zorbalığı dijital ortama taşınmıştır. Siber zorbalık, sosyal medya, mesajlaşma uygulamaları veya oyun platformları üzerinden yapılan hakaret, tehdit veya dışlama şeklinde ortaya çıkmaktadır. Uzmanlar, siber zorbalığın daha geniş bir izleyici kitlesi oluşturabilmesi nedeniyle daha kalıcı ve yıkıcı etkiler yaratabileceğini belirtiyor. Bu nedenle, dijital zorbalık konusunda da ailelerin ve öğretmenlerin çocuklarını bilinçlendirmesi gerektiği ifade ediliyor.

OKULDA VE EVDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER 

Okullarda akran zorbalığıyla mücadelede öğretmenler, okul yönetimleri ve ailelerin birlikte hareket etmesi gerekmektedir. Öğretmenlerin, zorbalıkla ilgili farkındalık yaratması ve çocukların birbirlerine nasıl davranması gerektiği konusunda rehberlik etmeleri kritik bir öneme sahiptir. Ayrıca, okullarda zorbalıkla ilgili politikaların oluşturulması, şikayet hattı gibi uygulamalarla öğrencilerin güvende hissetmeleri sağlanabilir.

Ailelerin de bu konuda büyük bir sorumluluğu vardır. Akran zorbalığının önlenmesinde erken farkındalık ve müdahale çok önemlidir. Çocukların davranışları hakkında konuşmak, onları dinlemek ve gerektiğinde uzman desteği almak, zorbalıkla mücadelede temel adımlar arasındadır.
Çocuk Gelişimi Uzmanı Dr. Zeynep Aydın, "Akran zorbalığına uğrayan çocukların ailelerinin, çocuklarıyla empati kurması ve zorbalıkla ilgili duygusal destek sağlaması çok önemlidir. Aynı zamanda ebeveynlerin çocuklarına, birbirlerine saygılı ve hoşgörülü bir şekilde davranmayı öğretmesi gerekir," diye ekliyor.

TOPLUMSAL SORUMLULUK 

Akran zorbalığı, yalnızca bireysel değil, toplumsal bir sorun olarak ele alınmalıdır. Okullarda sağlıklı sosyal ilişkilerin kurulması, zorbalığa karşı duyarlılığın artırılması ve çocukların birbirlerine empatiyle yaklaşmalarının sağlanması için toplumun tüm kesimlerinin iş birliği yapması gerekmektedir. Akran zorbalığına karşı eğitim, farkındalık yaratma ve çocukların korunması konusunda başlatılacak her türlü girişim, gelecekte daha sağlıklı bir toplumun inşa edilmesine katkı sağlayacaktır.

ATILMASI GEREKEN ADIMLAR 

•    Okullarda zorbalık politikaları oluşturulmalı mı?
•    Ailelerin çocuklarına empati öğretme yöntemleri nelerdir?
•    Zorbalık durumunda çocukların psikolojik destek alması için hangi önlemler alınabilir?