2024 konut için geri dönüş yılı oldu

Türkiye genelinde konut satışları 2024 Aralık ayında son 36 ayın rekoru kırarak bir önceki yılın aynı ayına göre % 53,4 oranında artışla 212 bin 637 adet oldu. Aralık 2024 Aralık 2021 ve Temmuz 2020'den sonra, tüm zamanların en yüksek 3. ayı oldu.

2024'ün ilk yarısındaki durağan seyrinin aksine hareketli geçen ikinci yarıyıl sonunda sektörün, 2024 yılını 1 milyon 478 bin 25 konut satışı ile tamamlayarak geçmiş yıllardaki canlı piyasa günlerine dönüşün ilk sinyallerini verdiğini belirten Konutder Başkanı Ramadan Kumova, 'Aralık ayında Kasım ayına göre % 39'luk artış gerçekleşti. 2024 genelinde 2023'e göre konut satışları % 20,6 arttı. 2023'e göre 2024'de 1. el satışlar % 27,6, 2. el satışlar % 17,4 arttı. İpotekli satışlarda % 10,8 düşüş oldu. Yabancıya satışta 2023'e göre %32,1 düşüş gerçekleşti. 2024'ün ilk 6 ayında 2023 ilk 6 ayına göre % 3,7'lük düşüş göze çarparken yılın son 6 ayında önceki seneye göre % 41,3'lük artış oldu. Konut fiyat artışı enflasyonun gerisinde kaldığı için reel olarak değer kaybetti. Konut alıcısı yılın ikinci yarısında alıma geçti. 2024 yılı satışlarında kredili satış payı % 10,7 seviyesinde. Bu oran gelişmiş ülkelerde % 80 seviyesinde. Kredili satış oranlarını ilk aşamada % 50'lere taşıyamazsak dengeli ve sağlıklı piyasaya kavuşamayız. Konut kredisi faizlerinin %1'in alına düşmesi çok önemli' diye konuştu.

İLK EL SATIŞLARDA SON 24 AYIN REKORU KIRILDI

2024'e bakınca 1. el konut satışlarında toparlanmanın devam ettiğinin görüldüğünü vurgulayan Kumova, '2023'te oran %31'ken 2024'te %32,8 yükseldi, fakat bu oran Aralık ayında %36'ya kadar geldi. Diğer bir ifadeyle son 24 ayın en yüksek 1. El satışı gerçekleşmiş oldu. Bu oran 1. el satışlardaki artışın devam edeceğine yönelik önemli bir göstergedir. 1. el konuttaki bu yükselmenin temel nedeni yüksek faiz ortamına konut üreticilerinin taşın altına elini koyarak kendi vadelendirme sistemlerini tüketiciye sunmaları oldu. Ancak bu sektör açısından sürdürülebilir değil. Bu nedenle 2024 sonunda başlayan kredi faizlerindeki iyileşmenin 6-7 ay aralıksız sürmesi gerekiyor ki 1. eldeki satış oranı %50'lere yeniden gelebilsin ve oluşan bu kaynak yeni üretimlerin önünü açabilsin' dedi.

2025 beklentilerini de paylaşan Kumova, şunları söyledi; 'Hükümetimizin sosyal konut eksikliğine vurgu yapıp bu yönde çalışmaların başlatılacağını duyurmaları değerli ve önemli bir fırsat. Bu alanda ciddi açık var ve 2025'te atılacak adımlar eksiğin giderilmesinde belirleyici olacak. Konut sahiplik oranında gerileme var ve dar gelir gruplarında hissedilir seviyelerde. Son 17 yılda dar gelirlinin ev sahibi olma oranı %61'den %45'e gerilediği. 2007'de her 100 dar gelirliden 18'i kirada otururken bu sayı 2024'de neredeyse ikiye katlanarak 36,7'ye çıkıyor. Değişen ekonomik koşullar, yüksek konut kredi faizleri ve artan konut maliyetleri ile dar ve orta gelir gruplarının konuta erişimi daha zor hale geldi. Bu gelir grupları için konut üretiminin yükünü TOKİ sırtlandı. Emlak Konut özel sektör işbirliği ile üst gelir gruplarına konut üretiyor. TOKİ ile sabit gelirli ve dar gelirli vatandaşlarımızın barınma gereksinimleri karşılanabilir. 2 yıldır her platformda dile getirdiğimiz kamu – özel sektör işbirliği ile sosyal ve erişilebilir konut üretimini arttıran ideal çözüm hayata geçirilir. Kamunun geliştireceği arsalar üzerinde özel sektör imalat sürecinin tüm aşamalarını TOKİ kontrolü ve onayı ile yapabilir ve satış fiyatları TOKİ ile geliştirici firma tarafından belirlenerek toplumun alt gelir gruplarına daha rahat konut üretebilir. Çok daha hızlı ve nitelikli konut üretimi sağlanabilir.'

Tüm ülkeler yabancıya satışı arttırırken Türkiye'de satışların düştüğünü vurgulayan Kumova, 'Dubai % 56, İspanya % 44, İngiltere % 16 artırırken, ülkemizde % 37 gerileme oldu. 2024'te de 2023'e göre % 32,1'lik düşüş gerçekleşti. 2022'den bu yana toplam % 65 kayıp yaşanmış ve 1/3 oranında satış gerçekleşmiş. Her geçen gün yabancıya konut satışında şampiyonlar liginden uzaklaşıyoruz. Geri dönmek adına önlemler alınmalı ve güçlü pazarlama kampanyaları yapılmalı' dedi.