Başmelek Kilisesi için ‘Mübadele Müzesi’ isteği

Aydın'ın Germencik ilçesinde bulunan ve mübadeleden önce ilin önemli ticaret merkezlerinden olduğu bilinen Rum köyü Mursallı, günümüzde de hem ticari açıdan hem de mübadil yerleşimi olarak önemini koruyor. 30 Ocak 1923 tarihinde Lozan'da imzalanan nüfus mübadelesi anlaşmasının ardından Yunanistan'ın Selanik iline bağlı Grebene Kenti'nin köylerinden gelen mübadillerin yaşamasıyla önem kazanan Mursallı Mahallesi, tarihi dokusuyla ilgi çekiyor.

Burada yaşayan vatandaşlar ise Mursallı'nın simgesi haline gelen ve zamanla yok olmaya yüz tutan Rumlardan kalma yaklaşık 2 asırlık tarihi kilisenin restore edilerek Mübadele Müzesi'ne dönüştürülmesini istiyor. Kilisenin müzeye dönüştürülmesi ile birlikte geçmiş tarihin gelecek kuşaklara aktarılacağını ifade eden mahalle sakinleri aynı zamanda kilisenin Aydın turizmine de önemli katkı sağlayabileceğini dile getirdi.

'HAZİNEYE DEVREDİLMİŞ DURUMDA'

Mursallı'da doğup büyüyen emekli öğretmen Fikret Özer, mahallelerinde yaşayan insanların 1924 yılında Yunanistan'ın o zamanlar Selanik iline bağlı Grevena ilçesinden geldiklerini belirterek, 'Şimdi Grevane il konumunda. Grevan'nın 13 ayrı köyünden gelen insanlar buraya yerleşmişler. Burda bulunan kilisenin adı Taxiarkhea kilisesi. Bu kilise 1857 yılında yapılmış. Bu bilgiyi buradan göç eden mübadillerden öğrendim. Bu kilise buraya gelen mübadiller tarafından önce okul olarak kullanılmış, akabinde camiye dönüştürülmüş, daha sonra sinema salonu olmuş. Daha sonra ise düğün salonu ve incir mağazası olarak kullanılmış. En son olarak hazineye devredilmiş ve koruma altında' dedi.

'YIKILABİLİR, RESTORE EDİLMELİ'

Kilisenin yıkılma durumunda olduğunu söyleyen Özer, 'Kilisenin yıkılma durumu var ve harap bir vaziyette. Biz bu kilisenin restore edilmesini ve bir 'Mübadele Müzesi'ne dönüştürülmesini arzu ediyoruz. Şayet mübadele müzesine dönüştürülürse, burada yer alacak eserler köyümüzdeki insanlarda mevcut. Atalarımızdan kalma eşyalar ve donelerle bu müzeyi doldurmak mümkün. Kilisenin yanı sıra köyümüzde koruma altında olan evler de var. Bu evlerin de restore edilmesi, turizme kazandırılması önemli diye düşünüyorum. Ayrıca köyümüzde ilginç olan başka bir durum ise halen daha insanlarımız Rumca dilini bilmekte ve kendi aralarında Rumca konuşmaktadır. Bu da köyümüze gelecek olan insanların, turizmde önemli bir dil sorununu çözeceği kanısındayım. Şayet burası bir mübadele müzesine dönüştürülürse, mübadele festivalleri de yapılarak önemli bir gelir kaynağı haline gelir. Bunun için, yerel yönetimlerin ve devletimizin desteği gerekli' diye konuştu.

'MURSALLI İÇİN SEMBOL'

2020 yılında yaşanan İzmir Depremi'nin ardından kilise duvarlarından ciddi boyutta çatlakların meydana geldiğini ifade eden Mursallı Mahalle Muhtarı Ali Demir ise 'Birçok kişi bu tarihi kilisenin restore edilerek mübadele müzesine dönüştürülmesini istiyor. Bu konuda Kültür Bakanlığı'na da gerekli dilekçeleri verdik. Vali Bey'e de konuyu anlattım, fotoğrafları gösterdim. Mursallı için bir sembol burası. Burası düzenlenirse ileride Şirince gibi olabilir. Mesela buradaki meydan sit alanı olduğu için kazı yapılamıyor ama dekor taşlar ile üzerine kilisenin tarihine uygun şekilde düzenleme yapmak istiyoruz. Valilikten 2023 yılı içerisinde restore edileceğine dair bir söz aldık. Burası olsun bizler de köyümüzdeki evimizdeki eşyalarımızla bu müzeyi doldururuz. Mübadele müzemizin açılması için elimize ne düşerse yapmaya hazırız' şeklinde konuştu.

İHA

(Y.K)