'Bebek zarı' ile yara tedavi edecekler

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak proje yürütücüsü Doç. Dr. Özlem Barut Selver'i makamında ağırlayarak yürüttüğü proje çalışmalarında başarılar diledi. Rektör Prof. Dr. Budak, Ege Üniversitesinin özellikle sağlık alanında önemli projelere imza attığını, bu projelerin de ulusal ve uluslararası arenada pek çok yetkili kuruluş tarafından desteklendiğini vurguladı.

Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Özlem Barut Selver, “Bebek zarı olarak bilinen insan amniyon membranı (İAM), yangı baskılayıcı ve yara iyileştirici özellikleri ile tıpta birçok alanda yaygın kullanımı bulunan önemli bir doku. Göz Hastalıklarında, özellikle ağır kimyasal yanıkların tedavisi, iyileşmeyen ülserlerde, yara iyileşmesini hızlandırmak, yangıyı baskılama, enfeksiyonu önleme ve yer kaplayıcı özelliğinden faydalanmak amacıyla uygulanan İAM, sıklıkla kriyoprezervasyonla hazırlandıktan sonra ‘amniyon membran nakli' şeklinde kullanılıyor. Bu kullanım şeklinin, cerrahi gerektirmesi, istenilen süre kadar kullanılamaması ve yarı opak yapısı nedeniyle objektif klinik gözlemin yapılamaması gibi kısıtlılıkları var. Bu kısıtlılıkları azaltmak için, amniyon membran ekstraktının (AME) hazırlanması, saklama koşullarının sağlanması amacıyla liyofilize edilmesi ve buradan hareketle oftalmik çözeltisinin hazırlanarak klinik pratikte uygulanması fikri doğdu. AME formu kullanımının en büyük avantajı, cerrahi girişim gerektirmemesi, tedavi süresince oküler yüzeyin objektif klinik gözleminin yapılabilmesi, uygulama boyunca yüksek ve sabit miktarda büyüme faktörü desteği sağlayabilmesi ve uzun raf ömrüne sahip olabilme potansiyeli. Görme fonksiyonunun iyi olabilmesi için, göz yüzeyinde bulunan saydam doku olan kornea sağlıklı olmalı. Göz yüzeyi kök hücreleri korneanın yenilenerek sağlıklı kalmasından sorumlu. Kimyasal yanıklar gibi durumlarla kök hücrelerin hasarı, kök hücre yetmezliği ile gelişen körlükle sonuçlanabilir. Kaybedilen kök hücrelerin yerine konması kritik önem taşır. Laboratuvarda bunların çoğaltılması ile ilgili dünyada yıllardır çalışmalar sürüyor” dedi.

“5 YILDIR AKTİF OLARAK AME İLE İLGİLİ ÇALIŞIYORUZ”

Doç. Dr. Barut Selver, “Göz yüzey kök hücreleri ile ilgili olarak 20 yıldır, AME ile ilgili olarak ise 5 yıldır aktif olarak çalışmaktayız. Bu konular ile ilgili birçok TÜBİTAK ve TÜSEB da dâhil olmak üzere ulusal ve uluslararası proje tamamladık. Çalışmalarımıza 2021 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi içinde kurduğumuz Oküler Yüzey Araştırma Laboratuvarında devam etmekteyiz. Bugüne kadar yapmış olduğumuz çalışmalarla gelmiş olduğumuz noktada ise, AME içeriğinde diğer büyüme faktörlerine göre daha yüksek miktarda Transforme edici büyüme faktörü beta (TGFβ) bulunduğunu gözlemledik. TÜSEB projemiz ile ortamdaki TGFβ reseptör inhibisyonunun, oküler yüzey kök hücre kültüründe, destekleyici olarak ilave edilen ve yüksek miktarda TGFβ içeren AME'nin kök hücre artışı sağlama etkisine modülasyonunu tanımlayacağız” diye konuştu.