Bir daha 30 Ekimler yaşanmasın diye: Büyükşehir'den kapsamlı bir plana hazır mısınız?

İzmir Büyükşehir Belediyesi, olası depremlere karşı kentin direncini artırmak amacıyla kapsamlı çalışmalarını hızla sürdürüyor. 30 Ekim 2020'de yaşanan yıkıcı depremde 117 vatandaşını kaybeden İzmir, benzer bir felaketi önlemek amacıyla kentsel yapı stokunun dayanıklılığını artırmayı, yerleşime uygunluk haritaları oluşturmayı ve afet yönetimini iyileştirmeyi hedefleyen Deprem Master Planı'nı güncelliyor. Bu kapsamlı planın bir yıl içinde tamamlanması hedefleniyor.

YERLEŞİME UYGUNLUK HARİTALARI VE AFET PLANLAMASI

Deprem Master Planı'na altlık oluşturacak yapı envanteri, depremsellik ve tsunami risk araştırması ile mikrobölgeleme etütleri tamamlandığında, kentin güvenli yaşam alanlarına sahip olması için ihtiyaç duyulan verilere ulaşılmış olacak. Araştırmaların entegre edilmesiyle, yapı-zemin etkileşiminin en doğru şekilde analiz edilmesi hedefleniyor. Bu analizlerden elde edilen verilerle deprem tehlike haritası çıkarılacak, yerleşime uygun alanlar belirlenerek kıyılardaki olası tsunami riskleri modellenecek.

KAPSAYICI YAKLAŞIMLA GÜNCELLENEN YOL HARİTASI

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, geçtiğimiz Eylül ayında “2024 İzmir Deprem Master Planı Çalıştayı”na ev sahipliği yaptı. Bu çalıştayda 102 kurumdan 250 uzmanın katılımıyla, İzmir'in olası bir depreme hazırlanması için izlenmesi gereken yol haritası belirlendi. Planın güncellenmesi sürecinde bilim kurulu ve danışma kurulu oluşturulacak, böylece 1999'da tamamlanan İzmir Deprem Master Planı güncel bilgiler ışığında yeniden şekillenecek.

YAPI STOKU ENVANTERİ VE DEPREM DAYANIKLILIK ANALİZLERİ

İzmir genelinde yaklaşık 906 bin yapı bulunuyor ve bu yapıların %88'i, 1999 Deprem Yönetmeliği'nden önce yapılmış ve yapı denetim hizmeti almamış. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu durumun önemini vurgulayarak Bornova ve Bayraklı'daki 100 bin binanın envanterini çıkardı. Yapılan bu kapsamlı analizlerle yapıların depreme karşı dayanıklılıkları ve risk seviyeleri belirleniyor. Ayrıca binaların ruhsat bilgileri, mimari projeleri ve en yakın toplanma alanları gibi verilere erişim sağlayan kimlik belgeleri hazırlanıyor. Bu sayede öncelikli bölgelerde kentsel iyileştirme çalışmaları yapılması hedefleniyor.

Envanter çalışmaları, sokak taraması, beton dayanıklılık okuma ve röntgen taraması gibi saha çalışmalarıyla destekleniyor; analizler ODTÜ akademisyenleri tarafından yapılıyor. İlk etapta Bornova ve Bayraklı'da tamamlanan çalışmalar, Karşıyaka ilçesi ile devam edecek ve tüm ilçelerde yaygınlaştırılacak.

EN KAPSAMLI DEPREM ARAŞTIRMA PROJESİ

Büyükşehir Belediyesi, ODTÜ, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile iş birliği yaparak, İzmir'in deprem tehlikesini araştıran geniş kapsamlı bir projeyi yürütüyor. İzmir ve çevresindeki 100 kilometre yarıçapındaki alanı kapsayan proje, Aydın ve Manisa'daki bazı bölgeleri de içine alarak, olası deprem büyüklükleri, ivme ve tsunami risklerini öngörmeye yönelik veriler sağlıyor.

MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMALARI İLE ZEMİN ANALİZLERİ

Zemin yapısını derinlemesine inceleyen mikrobölgeleme çalışmaları, depremin en çok etkilediği Bornova baseninde 7 bin hektarlık alanda, 1500 sondaj kuyusuyla devam ediyor. Çalışmaların, Bornova için 2024'te, Bayraklı ve Konak içinse 2025 sonunda tamamlanması bekleniyor. Karşıyaka'da da mikrobölgeleme çalışmaları için ihale süreci başlatıldı.

TÜRKİYE'NİN İLK EGEŞEHİR LABORATUVARI

30 Ekim depreminden sonra Bornova'da alınan zemin örnekleri, Türkiye'de ilk kez İzmir'de kurulan Egeşehir Laboratuvarı'nda analiz ediliyor. Bu laboratuvarda, yapı ve zemin davranışlarını inceleyen 30 bini aşkın deney gerçekleştirildi; rezonant kolon, bender element gibi tekniklerle deprem risk analizleri yapılıyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu kapsamlı çalışmalarla kenti olası depremlere daha dirençli hale getirmeyi, güvenli ve doğayla uyumlu yaşam alanları oluşturarak örnek bir model şehir haline getirmeyi hedefliyor.

Kaynak: İzmir Büyükşehir Belediyesi