Bu ödüller tarihe değer verenler için

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin düzenlediği 20. Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi'nde sahiplerini buldu. Ödülleri takdim eden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, 'İzmir'in tarihi ve kültürel mirasına bu dönemde her zaman olduğundan çok daha fazla sahip çıkacağız' dedi. Başkan Tugay, kent merkezindeki Bıçakçı Han, Yıldız Sineması, Emniyet Oteli gibi önemli tarihi yapıları restore edip kültür ve sanat merkezlerine dönüştüreceklerini de duyurdu.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentteki tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkan doğru çalışmaları özendirmek, koruma bilincini yaygınlaştırmak ve olumlu örneklerin çoğalmasını sağlamak amacıyla Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri'ni bu yıl 20. kez düzenledi. Ödül töreninde konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, kentin tarihi ve kültürel mirasına her zaman olduğundan daha fazla sahip çıkacaklarını, tarihi yapıları yeniden kent yaşamına kazandıracaklarını vurguladı. Kemeraltı, Basmane ve Kadifekale gibi tarihi alanları büyük yatırımlarla yeniden düzenlediklerini, Smryna Antik Tiyatrosu'nun kazı çalışmalarını hızlandırdıklarını dile getiren Başkan Tugay, Bıçakçı Han, Yıldız Sineması, Emniyet Oteli gibi yapıları restore ederek kültür ve sanat merkezlerine dönüştüreceklerini kaydetti.

UNESCO DÜNYA MİRAS LİSTESİ İÇİN

İzmir'in UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınması için önemli adımlar attıklarını sözlerine ekleyen Başkan Tugay, 'Kemeraltı bölgesini, İzmir Planlama Ajansı bünyesinde kurduğumuz Kemeraltı Araştırma Grubu ile destekleyerek kalıcı liste için hazırlıyoruz. Basmane çevresinde sokak sağlıklaştırma çalışmaları yanında kentimizin tarihi merkezinde envanterini oluşturduğumuz atıl durumdaki pek çok açık alanı mahallelerin ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenliyoruz. KUDEB Müdürlüğümüz, basit onarım ve korumalar ile uygun finansmana erişim için vatandaşlarımıza yol gösterecek kapsamlı kitapçık hazırladı. Belediyemizin tarihi yapılarla ilgili yapım birimleri de bakım ve onarım uygulamalarını kolaylaştıracak' bilgisini verdi.

Kültürel mirasımızın değerinin İzmir halkınca daha fazla anlaşılmasını sağlamanın birincil görevlerinden biri olduğunu söyleyen Başkan Tugay, 'Bugüne kadar sağlanan her kaynağı 5'e, 10'a, 20'ye katlayarak çalışmayı sürdüreceğiz. Bu ödülün 20.'sini düzenlemek, kent için büyük onur. Daha çok inanca, birbirimize güvenmeye, iş yapma konusunda isteğe, inancı tekrar kazanmaya ihtiyacımız var. İzmir'i kültürel, tarihi mirası koruma, geliştirme, yenileme, restore etme, tekrar kullanıma açma konusunda Türkiye'nin en başarılı şehri yapmak istiyoruz. Bunun için el vermek isteyen herkes bizim için değerlidir' dedi.

İzmir'in birçok medeniyete ev sahipliği yapan şehir olduğunu, dünya tarihine yön verdiğini kaydeden Başkan Tugay, 'Binlerce yıl önce sanata, bilime, felsefeye, mimariye öncülük eden şehir. İnsanlığın ortak kültür tarihine zenginlikler katmıştır. Akdeniz'in en güzel doğal limanlarından birinin kıyısında denizaşırı uygarlıklarla girdiği ticari ve kültürel alışveriş, şehrimizi şekillendirmiştir. İzmir, herhangi bir konuşmanın sınırlarına sığmayacak kadar çok tarihi değere, esere ve mirasa sahip bir şehirdir. Pek çok eser, insanlığın ortak mirasıdır. Dünyanın yaşayan en eski açık hava çarşılarından Kemeraltı, Levanten köşkleri ile Buca ve Bornova, tarihi Rum evleri ile Alsancak ve pek çok yerleşim alanımız, bu kültürlerin adeta bir karmasıdır. İzmir'de günlük yaşam, binlerce yılın birikimi ile soluk alıp verir' ifadelerini kullandı.

BAŞKA ÖRNEĞİ YOK

Tire Bandosu eşliğinde saygı duruşu, İstiklal Marşı ile başlayan törende ödül komitesi ve seçici kurul üyeleri tanıtıldı. Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanı Hasibe Velibeyoğlu konuşma yaptı. Velibeyoğlu, 'Başkanımızın kültürel varlıkların korunması ve yaşatılmasına verdiği önemin bir göstergesi olarak yeni kurulan Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanlığı, tarihi ve kültürel miras alanındaki çalışmalarını inançla, hevesle yapıyor. Bugün ödül kazananlar sadece geçmişin izini korumakla kalmıyor, aynı zamanda İzmir'in kimliğine değer katıyor ve gelecek kuşaklara ilham oluyor' ifadelerini kullandı. 2024 Seçici Kurul Başkanı Gülsün Tanyeli ise Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri hakkında değerlendirmede bulundu. Tanyeli, bu programın benzersiz bir işi başardığını belirterek ödül alanları tebrik etti.

62 BAŞVURU

Bu yıl İzmir'den gelen 62 başvuru değerlendirildi. 20. yıla özel oluşturulan 'Korumada Süreklilik Ödülü', programın ilk 10 yılında Tarihi Yapıda Yaşam kategorisinde ödüle değer bulunanlardan ve şartnamede belirlenmiş ilke ve kriterlere uygun biçimde korumayı ve yaşatmayı sürdüren 12 ödül sahibine verildi. Diğer kategoriler için Seçici Kurul incelemesi sonucunda ön elemeyi geçen 36 başvuru, Korumada Süreklilik Ödülü ile birlikte 20. yıla özel düzenlenen ödül töreninde sahnede onurlandırıldı.

OKUL PROJELERİ

2024 yılı itibariyle 'Tarihine Sahip Çıkan Okul Projelerinin Onurlandırılması' başlığı da eklendi. Buna göre genç nesillerin kültürel mirasa olan ilgisini artırmak ve katılımlarını teşvik etmek için eğitim projeleri ve bilinçlendirme çalışmaları teşekkür ve teşvik belgeleri ile onurlandırılıyor. 20. Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri'nde İzmir'in mirasına sahip çıkan renkli çalışmalar yer alıyor.

TÜRKİYE'DE İLK

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nce düzenlenen Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri İzmir'in kültürel mirasa bağlılığı ve katkısını belgeliyor. Çeşitli kategorilerde yapılan başvurular, toplumun kültürel mirasına ilişkin duyarlılığını artırıyor ve yeni nesillerin kültür bilincinin gelişimine katkı sağlıyor. Türkiye'de ilk olan ve 20 yıllık deneyimi ile İzmirlilerin kültürel mirasa göstermiş olduğu duyarlılığının simgesi olan Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri, 2021'de Europa Nostra Ödülleri'nden 'Eğitim, Öğretim ve Bilinçlendirme' dalında jüri özel ödülü aldı. Ödüle değer görülen çalışmalar şöyle:

KORUMADA SÜREKLİLİK

Gülsen Ertürk Evi (Yeni Foça)
Mahmut Karnas Evi (Yeni Foça)
Nazmiye Arabacı Evi (Yeni Foça)
Ali Rıza Cakubey Evi (Yeni Foça)
Ahmet Can Taşkan, Köprübaşı Fırını (Urla)
Mehmet Erol, Saatçi (Urla)
Çetin ve Sevil Özgül Evi (Urla)
Yılmaz Eren Terzi (Urla)
Füsun ve Güven Çağatay Evi (Varyant)
Arife Döner Evi (Birgi)
Ayşe Adalet Süzer Can Evi (Birgi)
Ali Haydar Ayla, Kubbeli Bakkal (Menemen)

TARİHİ YAPIDA YAŞAM

Yahya ve Fatma Şahinkoç, Şahinkoç aile apartmanı (Bergama)
Sermin Demirutku Evi (Tire)
Gülten Yeniyurt, Halil Yeniyurt Sakaoğlu Fırını (Basmane)
Erdem Tok, Tokoğlu Fırını (Birgi)
Nuran ve Ayfer Yağcıer Evi (Birgi)

TARİHİ MEKNDA GELENEKSEL ZANAATLARIN YAŞATILMASI

Feti Pamukoğlu - Saatçi (Kemeraltı)
Ozan Özdemir - Çalgı Yapım Ustası (Kemeraltı)

TARİHİ MEKNDA GELENEKSEL ZANAATLARIN YAŞATILMASI

Cihangir Dinç, Fıçıcı (Kemeraltı)
Ali Demirci Kalaycı Ustası (Bergama)
Hulki İğek (Saz Yapım Ustası, TRT Sanatçısı), Hilkat İpek (Saz
Yapım Ustası), Yılmaz İpek Saz Evi
Sakıp Taş, Tenekeci (Havra Sokağı)

ÖZGÜN İŞLEVİN DEĞİŞTİRİLDİĞİ ESASLI ONARIM

Ziraat Bankası İzmir Sanat Müzesi (Gazi Bulvarı, Konak) Proje Müellifi: Uluç Pakben
Yapı Sahibi: Ziraat Bankası A.Ş. Yüklenici: Gökalp Proje Müşavirlik A.Ş.

ÖZGÜN İŞLEVİN KORUNDUĞU ESASLI ONARIM

Ender Hanım Gülcüoğlu Konağı (Tire) Proje Müellifi: Zinet Benal Kabaklı Yapı Sahibi Yüklenici: Ender Akın

Balcıoğlu Evi (Foça) Proje Müellifi: Uluç Pakben Yapı Sahibi: Kürşat Balcıoğlu Yüklenici: UMART Mimarlık

BASİT ONARIM

Natırzade Evi (Kemeraltı) Yapı Sahibi: Serdar Dağistan Proje Müellifi: Burcu Kaplan Yüklenici: Umart Mimarlık

TARİHİ ÇEVRE VE KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA

Tire Bandosu; Yüz Yıllık Seslerin İzinde (Belgesel) Yapımcı Yönetmen Sevcan Aytaç Sönmez ve paydaşları

TARİHİNE SAHİP ÇIKAN OKUL PROJELERİ

Özel İzmir Sev İlkokulu, Liman Kenti İzmir
İstek İzmir Okulları - Çocukların Gözü ile Kültür Mirası İzmir
UKEB Okulları, Geçmişten Günümüze Bergama Antik Kenti ve Kültürel Mirasın İncisi Parşömen
Özel İzmir Amerikan Koleji, Vebanın İzinde; Kara Ölüm Ve Seferihisar Veba Mezarlığı
Özel Piri Reis Okulları, Barışın Simgesi, Urla'nın Yeşil Hazinesi
TED İzmir Koleji Ortaokulu, Geçmişin İzinde Kamanlı Yerleşkesi
Özel Kent Koleji - Kanatlarımın Altında İzmir'im
Özel Mavişehir Sınav Anadolu Lisesi, Bergama'nın Dünyaya Armağanı: Parşömen Araştırma Projesi
Özel Karşıyaka Sınav Anadolu Lisesi, Ege Bölgesinin Unesco Değerleri
Bahçeşehir Koleji İzmir Kuzey Kampüsü Fen Ve Anadolu Lisesi, Hiç Kapanmayan Müze, Hiç Uyumayan Şehir İzmir
Bilsev Koleji, Yaşayan Bergama
Bilsev Koleji, Daha Çok Var Ol Teos
İzmir Bahçeşehir Koleji Güzelbahçe Kampüsü, Küçük Kşifler Şehrini Tanıyor
İzmir Radikal Okulları Konak Kampüsü, Mimaride Doğanın İzleri
'Art Nouveau' Konulu Dergi Çalışması İzmir Özel Saint Joseph Fransız Lisesi, İzmir 'Kültürel Mirasa Yolculuk' Dergi Çalışması
İzmir Özel Türk Koleji Bornova Kampüsü, Evliya Çelebi'nin İzinde Kemeraltı
Bayraklı Uğur Okulları, Bornova Köşkleri ve Bir Örnek Gezi Mattheys Köşkü
İzmir Özel Türk Koleji Konak Bahattin Tatış Kampüsü, İzmir'de
Endüstri Miras Alanlarının Korunması ve Kentsel Belleğin
Sürdürülebilmesi: Alsancak Liman Ardı Bölgesi Örneği

Törende Basmane'nin Kültürel Mirasını Kapsayan Resimleri ile Bedriye Gülay Beşikçi'ye ve İzmir Görsel Koleksiyonu ile Prof. Dr. Yavuz Çorapçıoğlu'na da ödül verildi.

SEÇİCİ KURUL

Asil Seçici Kurul Başkanlığı görevini İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Bölümü E. Öğretim Üyesi, ICOMOS Türkiye Milli Komitesi Üyesi Dr. Gülsün Tanyeli yerine getirdi. Asil üyeler arasında ise Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü (BIAA), SARAT (Safe Guarding Archaeological Assets of Turkey) Türkiye'nin Arkeolojik Varlıklarının Korunması Projesi Koordinatörü Dr. Gül Pulhan, İTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turgay Kerem Koramaz, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü E. Öğretim Üyesi Dr. Ertan Daş, DEÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşegül Altonörs Çırak, Kavram Meslek Yüksek Okulu Öğretim Üyesi, Mimar - Restorasyon Uzmanı Dr. Umut Devrim Tunca, Uygulamacı Mimar Boygar Özlen yer aldı.

Yedek Seçici Kurul ise Celal Bayar Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Funda Gençer, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı Arş. Gör. Dr. Burak Aslan, DEÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Arş. Gör. Dr. E. Duygu Kahraman, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Anabilim Dalı Arş. Gör. Settar Tarman'dan oluşuyor.