Çiftçinin borcu 5 yılda 8 kat arttı

Egedesonsöz.com'un haberine göre, borç içinde yaşayan çiftçiler, son 3 yılı daha ağır olmak üzere 5 yıldır çok büyük sıkıntılarla boğuşuyor. Resmi verilere göre çiftçinin kredi borcu 2020 yılında 11 milyar 216 milyon lirayken, 2025 Ocak ayında bu rakam 886 milyar 627 milyon liraya yükseldi. Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı olan 2 milyon 300 bin çiftçinin borcu, 5 yıl içinde 8 kat arttı.

Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, bu rakamın gerçeği yansıttığını söyledi. Kendisinin de dahil Sökeli çiftçilerin çoğunun bu durumda olduğunu belirten Başkan Tanyeri, '5 yıl değil, son 3 yıla bakalım. Üç yıl önce borcumuz 1 liraysa, bugün 8 lira. Çiftçinin yüzde 90'ı maalesef bu durumda' dedi ve şu değerlendirmelerde bulundu: '2022 yılında 17 liraya mal ettiğimiz pamuğu 20 ile 22 lira arasında sattık. 2023 yılında pamuğu 24 liraya mal ettik, yine 22 liradan sattık. 1,60 lira olan destek primiyle üretici en azından maliyeti kurtardı, üretmeye devam etti. 2024 yılında üretim maliyetimiz 34 liraya yükseldi. Pamuğu, teşvikle birlikte yine toplamda 24 liraya sattık. Mart ayına geldik, 1,60 liralık destek hala ortada yok. Bu arada mazot, bu 3 yılda yüzde 250 oranında arttı. Gübre, zirai ilaç, tohum aynı şekilde yükseldi. İşçilik masrafı her yıl anormal artıyor. Ekipman amortismanları da yüzde 300 dolayında arttı. Söke ovasında dekar başına 500 kilo pamuk alırdık. Fakat geçen yıl üreticilerimizin yarısı, dekar başına 500 kilo pamuk verimi alamadı, çünkü sulamada çok büyük sıkıntılar yaşadı. Zirai mücadeleyi ekonomik zorluklardan sağlıklı bir şekilde yapamadı. Öyle ki hasat makinesinin girmediği araziler var ovada. Ekstradan bu sorunları yaşayan üreticilerin borcu, 8 değil, 18 kat artmış durumda. Dolayısıyla o rakamlar doğru. Üç yıldır sulama sorunlarının zirve yapması nedeniyle dekar başına 500 kilo pamuk alamıyoruz.'

Borçların altından kalkamadığı için traktörünü, ekipmanlarını satan çiftçilerin artık tarlalarını da satmaya başladığını anlatan Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, 'Her yerde satılık tarla var. Geçen yıl dekarı 280 bin, 300 bin liraya satılan tarlalar vardı. 180 bin liraya kadar geriledi fiyatlar. Bu rakamın daha da aşacağı tahmin ediliyor çünkü çiftçinin ürettiğinden para kazanacağına dair bir ışık yok, bir umut yok. Elindeki traktörü satan çiftçinin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi'ye borç limiti dolmuş halde. Özel bankalardan zaten kredi alamıyor. Son üç yıla baktığımızda, 2025 yılından umutlu değiliz ancak tarım 2026'da canlanacakmış, 2027'de her şey yoluna girecekmiş gibi söylemlerden etkilenen, dolayısıyla umudunu koruyan çiftçiler de yok değil. Yeterli arazisi olmayan çiftçilerin yüzde 60'ı, yer kiralar, icarcı olur. 300 dönüm pamuk ekmiş, 250 dönümü icar. O arkadaşlar da icar bedellerinin yüksekliğinden dolayı bu işi yapmak istemiyor. Özetleyecek olursak, çiftçi, üretim yapmaktan soğudu. Geçtiğimiz günlerde Ankara'daydık. Bakanlıkta tarımla ilgili olan tüm kurumların yöneticilerine bu yaşadıklarımızı anlattım. Milletvekillerimize dosyalarımızı verdim. İnşallah tedbir alınır. Derdimize çare bulunmasını istiyoruz. Artık dayanacak gücümüz kalmadı' dedi.