Çocuklarda stres, okul başarısını tehdit ediyor 

Günümüz çocukları, eğitim hayatlarının başlangıcından itibaren bir dizi zorlayıcı faktörle karşı karşıya kalıyor. Evde, okulda ve sosyal çevrelerinde yaşadıkları stres, okul başarılarını doğrudan etkileyebiliyor. Peki, çocuklarda stresin okul başarısı üzerindeki etkileri nelerdir? Bu konuda aileler ve öğretmenler nasıl bir yaklaşım sergilemeli?

STRESİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ YIKICI ETKİLERİ

Çocukların yaşadığı stres, sadece anlık bir kaygı değil, uzun vadede zihinsel ve fiziksel sağlık üzerinde ciddi etkiler bırakabilir. Eğitim süreci, çocuklar için hem psikolojik hem de duygusal bir yük taşıyabilir. Akademik baskı, sınav kaygıları, öğretmen ve aile beklentileri, sosyal ilişkilerdeki zorluklar, çocukların stresle başa çıkma becerilerini zorlayabilir.

Stresin etkileri şu şekilde görülebilir:
• Düşük Akademik Başarı: Stres altındaki bir çocuk, konsantrasyon güçlüğü çeker, derslere odaklanmakta zorlanır ve öğrenme sürecinde geri kalır.
• Davranışsal Değişiklikler: Aşırı stres, çocukların sinirli, huzursuz ya da agresif davranışlar sergilemesine yol açabilir. Bu da hem okulda hem de sosyal hayatta sorunlara yol açabilir.
• Fiziksel Belirtiler: Stres, baş ağrıları, mide bulantısı ve uykusuzluk gibi fiziksel belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler çocuğun okul performansını olumsuz yönde etkileyebilir.

STRESİN NEDENLERİ

Çocuklarda stresin nedenleri çok çeşitlidir ve genellikle birden fazla faktörün birleşiminden kaynaklanır. Bunlar arasında:
1. Akademik Baskı: Sınavlar, ödevler, notlar ve okulda başarısızlık korkusu, çocuklarda büyük bir stres kaynağı oluşturabilir.
2. Aile İlişkileri: Aile içindeki sorunlar, boşanma gibi travmalar ya da aşırı ebeveyn baskısı, çocuğun psikolojisini zedeleyebilir.
3. Sosyal Zorluklar: Arkadaş ilişkilerindeki zorluklar, zorbalık, yalnızlık duygusu ya da popülerlik endişesi, çocuğun stres seviyesini artırabilir.
4. Zaman Yönetimi Sorunları: Çocuklar, okul dışı etkinliklere, hobi ve ders çalışma arasında denge kurmada zorlanabilirler.

STRESİN OKUL BAŞARISI ÜZERİNDEKİ YANSIMALARI

Çocukların eğitim süreçleri, sürekli olarak zihinlerini meşgul eder ve stresli bir zihin, öğrenme yetisini olumsuz etkiler. Yapılan araştırmalar, stres altındaki çocukların beyninde, öğrenme ve hafızayı etkileyen alanlarda olumsuz değişiklikler meydana geldiğini göstermektedir. Bu da:
• Düşük Test ve Sınav Performansı: Stresli bir çocuk, sınavlara girerken kaygıdan dolayı düşüncelerini toparlamakta zorlanabilir ve düşük notlar alabilir.
• Motivasyon Kaybı: Başarıya ulaşamayan çocuk, daha fazla çaba sarf etmeyi bırakabilir ve okula karşı ilgisini kaybedebilir.
• Davranışsal Problemler: Duygusal stres, okulda istenmeyen davranışlar sergilenmesine neden olabilir. Bu da öğretmenlerin çocukla olan ilişkisini olumsuz etkileyebilir.

AİLELER VE ÖĞRETMENLER NASIL DESTEK OLABİLİR?

Çocukların stresle başa çıkabilmesi için aileler ve öğretmenlerin destekleyici bir rol oynaması oldukça önemlidir. İşte bazı öneriler:
• Açık İletişim: Çocuklarla açık bir iletişim kurmak, stres kaynaklarını anlamalarına yardımcı olur. Onlara yaşadıkları kaygıları dile getirmeleri için fırsatlar sunmak önemlidir.
• Duygusal Destek: Çocukların duygusal ihtiyaçlarını karşılamak, stresle başa çıkmada büyük rol oynar. Sevgi ve güven ortamı, çocuğun stresini azaltabilir.
• Zaman Yönetimi ve Düzen: Çocukların okul ve özel hayatlarında bir denge kurabilmesi için zaman yönetimi becerileri öğretilmelidir.
• Rahatlatıcı Aktiviteler: Sanat, müzik, spor gibi rahatlatıcı etkinlikler, stresin hafifletilmesinde etkili olabilir.
• Duygusal Eğitim: Çocuklara stresle başa çıkma stratejileri öğretmek, duygusal zekalarını geliştirmelerine yardımcı olur.

STRESİN ÖNÜNE GEÇMEK MÜMKÜN MÜ?

Çocuklardaki stres, genellikle dış faktörlerin ve içsel baskıların birleşiminden kaynaklanır. Bu stresin okul başarısını etkilemesini engellemek için erken müdahale ve doğru destek mekanizmalarının devreye girmesi gerekir. Eğitimde başarı, sadece akademik bilgilerle değil, aynı zamanda duygusal ve psikolojik sağlamlıkla da ilişkilidir. Çocukların sağlıklı bir eğitim süreci geçirebilmeleri için stresle başa çıkma yollarının öğretilmesi, öğretmenlerin ve ailelerin üzerine düşen en önemli sorumluluklardan biridir.