Ege Üniversitesi yeni endemik türler kazandırıyor

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı öğretim üyeleri Prof. Dr. Hasan Yıldırım'ın yürütücülüğünü yaptığı 'Türkiye'de yayılış gösteren Campanula L. Cinsine Ait Taksonların Taksonomik Revizyonu ve Filogenetik İlişkileri' isimli proje TÜBİTAK- ARDEB 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Proje ekibini ağırlayarak tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Ege'nin tam akreditasyonlu, öğrenci odaklı, araştırma üniversitesi olduğunu ve TÜBİTAK programlarında liderliğini sürdürdüğünü vurgulayarak ' Üniversitemizde kültüre dönüştürerek sürdürülebilir hale getirdiğimiz araştırma ve bilim üretme ekosistemimiz güçleniyor. Araştırmacılarımızın bilimsel çalışmaları TÜBİTAK başta olmak üzere ulusal, uluslararası değerlendirme ve fonlama kuruluşları tarafından destekleniyor. Bu vizyonumuz kapsamında bilimsel üretimine devam eden Fen Fakültesi öğretim üyemiz Prof. Dr. Hasan Yıldırım'ın öncülüğündeki bilim ekibi bir yandan ülkemizin farklı bölgelerinde çalışmalarını sürdürerek yeni endemik türleri literatüre kazandırıyor, diğer yandan da ülkemizde yayılış gösteren türlere yönelik bilimsel projeler hazırlıyorlar. Türkiye Yüzyılı'nı Türk bilim yüzyılı yapmak için alın ve akıl teri döken bilim ekibimizi tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum' dedi.

Araştırmanın içeriği ile ilgili bilgi veren proje yürütücüsü Prof. Dr. Hasan Yıldırım,  'Campanula L. cinsi Türkiye Florası kapsamında toplamda 6 alt cins (C. subgen. Campanula, Megalocalyx, Roucela, Brachycodonia, Sicyodon ve Rapunculus) ile temsil edilir. Bu çalışmanın kapsamında Türkiye'de yayılış gösteren Campanula Subgen. Campanula altında yer alan bazı seksiyonlar (Symphyandriformes, Rupestres, Scapiflorae, Saxicolae, Tracheliopsis, Dictyocalyx ve Platysperma Seksiyonları) hariç diğer tüm seksiyon ve alt cinslerin morfolojik, moleküler, palinolojik ve anatomik verilerler ile kapsamlı taksonomik revizyonu yapılarak filogenetik ilişkileri ortaya konulmaya çalışılacak. :alışma kapsamında ele alınacak hedef türler, genellikle varyasyon sınırları yüksek ve taksonomik olarak oldukça problemli gruplardır. Bu kapsamda, Türkiye genelinde yaklaşık 70 ilde gerçekleştirilecek olan saha çalışmaları sonucunda, projenin hedef türleri toplanarak, morfolojik ayırt edici karakterler belirlenerek, yanılgıları en aza indirgeyecek işlevsel tür teşhis anahtarları ve detaylı betimleri hazırlanacaktır. Herbaryum ve saha çalışmaları sonucunda güncel yayılış haritaları ortaya konulacaktır. Her taksonun kök, gövde ve yaprakları üzerinden ayrıntılı anatomik çalışmalar gerçekleştirilerek elde edilecek veriler morfolojik bulguların desteklenmesinde kullanılacaktır' diye konuştu.

Prof. Dr. Hasan Yıldırım,' Filogenetik DNA çalışmalar kapsamında ise, hedef taksonlara ait çekirdek DNA'sına ait ITS bölgesi ile plastid DNA'sının NADHS-2 ve rpoC1-1 bölgeleri kullanılacak ve verilerle hedef taksonların filogenetik ilişkileri hesaplanacaktır. Böylece morfolojik karakterlerle oluşturulan seksiyonların moleküler verilerle desteklenip desteklenmediği ortaya konulmaya çalışılacak. Elde edilen filogenetik ağaçların zamanla kalibre edilmesiyle ana takson grupları ve tek tek taksonların en yakın ortak ataya varma zamanları hesaplanacak ve bu bilgilerin anadolunun jeolojik/iklimsel tarihçesiyle birleştirilmesiyle Anadolu Biyoçeşitliliğinin zamansal örüntülerine katkı sunulacak' dedi.

Prof. Dr. Hasan Yıldırım'ın yürütücülüğünü yaptığı projede, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı öğretim üyeleri Doç. Dr. Ademi Fahri Pirhan, Doç. Dr. Aylin Eşiz Dereboylu ve Prof Dr. Aykun Güvensen'in yanı sıra Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Barış Özüdoğru, Muğla Sıtkı Koçman Üniveristesi Öğretim Üyesi Dr. Kenan  Akbaş ve danışman olarak Yunanistan Patras Üniveristesi öğretim elemanı Dr. Eleni Liveri yer alıyor.

ALİ ÖZKAYA