Emeklilikte yığılma sorununa kalıcı çözüm arayışında
Emeklilik taleplerinde yığılma riski ve ekonomi yönetiminin çalışmaları.
Emeklilik hakkını kazanan bireylerin, emeklilik dilekçesi vermedikleri takdirde maaşlarında yaşayacakları düşüş, emeklilik taleplerinde büyük bir yığılma riskini beraberinde getiriyor. Ekonomi yönetimi, bu soruna kalıcı bir çözüm bulmak için çeşitli stratejiler geliştiriyor.
Emekli maaşlarının hesaplanmasında, başvuru tarihindeki önceki yıla ait tüketici enflasyonu (TÜFE) ve büyüme rakamları gibi güncelleme katsayıları belirleyici rol oynuyor. Yıl içindeki emekli maaş artışları da bu hesaplamalara dahil ediliyor.
2024 yılında emeklilik dilekçesi verenler, yüzde 64,77'lik TÜFE ve yüzde 4,5'lik büyümenin oluşturduğu 1,6612'lik güncelleme katsayısından ve yüzde 86,16'lık emekli maaşları zammından faydalanabilecek. Ancak, 2025 yılında dilekçe verenler, OVP hedeflerine bağlı olarak 1,366'lık katsayı ve daha düşük bir emekli maaşı artışı ile karşılaşacaklar. Bu durumun, emeklilik maaşlarında yüzde 30'dan fazla bir azalmaya neden olabileceği hesaplanıyor.
Yığılma Sorununun Sonuçları
Bu senaryoya bağlı olarak, yüz binlerce kişinin 2024 yılının sonuna kadar emeklilik dilekçesi vermesi bekleniyor. Bu yığılmanın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) için ciddi bir prim kaybı ve maaş yükü oluşturacağı öngörülüyor. Sorunun yalnızca önümüzdeki yılı değil, 2030 yılına kadar uzanan uzun bir dönemi etkileyebileceği belirtiliyor.
ÇALIŞMAYA TEŞVİK
Sorunun çözümü için önerilen formül, yasal bir düzenleme yapılarak emekliliğe hak kazanan sigortalının, emekliliğe hak kazandığı tarihten itibaren hangi yılın emekli maaşı daha yüksek olacaksa, maaşının o yılın güncelleme katsayısıyla hesaplanmasını öngörüyor. Bu yaklaşım, yıllar içindeki yüksek enflasyon farklılıklarının yol açacağı hak kaybını engellemeyi ve çalışanları emekli olmaya değil, çalışmaya teşvik etmeyi amaçlıyor.
Uzmanlar, eğer enflasyonun kalıcı olarak tek haneye düşmesi durumunda bu sorunun otomatik olarak ortadan kalkacağını ifade ediyorlar. Ekonomi yönetimi, bu çözüm önerileri üzerinde çalışarak, emeklilik sistemindeki yığılma ve maaş kayıplarını önlemeye yönelik adımlar atmayı sürdürüyor.