KOAH: Her 10 kişiden birinde görülen gizli tehdit

Dünyada her 10 kişiden birinde görülen Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), giderek artan bir sağlık sorunu. Özellikle sigara içenleri ve hava kirliliğine maruz kalanları tehdit eden bu hastalık, nefes darlığı, öksürük, balgam ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteriyor.

KOAH NEDİR? BELİRTİLERİ NELERDİR?

KOAH, "süreğen tıkayıcı akciğer hastalığı" olarak tanımlanır. Sigara, tütün ürünleri ve hava kirliliği gibi faktörlerle hava yolları ve akciğerlerdeki hava keseciklerinde (alveoller) anormallikler gelişir. Bu durum, öksürük, balgam, nefes darlığı gibi solunum problemlerine yol açar. KOAH, genellikle 40'lı yaşlarda başlar ve zamanla ilerler.

Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği'nden Dr. Zeynep Mercancı, KOAH'ın kalıcı ve ilerleyici bir hastalık olduğunu vurguluyor. Dr. Mercancı, hastalığın temel belirtilerini şöyle sıralıyor: "Süreğen öksürük, balgam çıkarma, artan nefes darlığı, göğüste sıkışıklık ve hırıltı."

KOAH'IN EN ÖNEMLİ SEBEBİ: SİGARA

KOAH'ın başlıca nedeni, sigara ve tütün ürünleridir. Dr. Mercancı, "Sigara, KOAH hastalarında yüzde 70 oranında sorumlu olarak biliniyor," diyor ve ekliyor: "İçilmeyen ortamlarda dahi sigara dumanına maruz kalmak, hastalık riskini artırıyor." Ayrıca, ev içi hava kirliliği, dış ortam hava kirliliği ve mesleki maruziyetler (özellikle maden ve metal işçiliği gibi) de önemli risk faktörleri arasında yer alıyor.

Dr. Mercancı, diğer nedenler arasında düşük doğum ağırlığı ile doğmak, annenin gebelikte sigara içmesi, sık enfeksiyon geçirme ve kötü beslenmenin de etkili olduğunu belirtiyor.

KOAH TEDAVİSİNDE HEKİM- HASTA İŞ BİRLİĞİ ÖNEMLİ

KOAH tedavisi, şikayetlerin azaltılmasına ve hastalığın ilerlemesinin engellenmesine yöneliktir. Dr. Mercancı, tedavinin sadece ilaçla sınırlı olmadığını, sağlıklı yaşam tarzı ve düzenli doktor kontrollerinin de önemli bir parça olduğunu vurguluyor. Tedaviye dair şu önerilerde bulunuyor: "İlaç tedavileri, hastaların şikayetlerini ve hastane başvurularını azaltabilir. Ancak tedavi her hastaya özgü olarak bireyselleştirilmelidir."

Bunun yanı sıra, bazı hastalarda evde uzun süreli oksijen tedavisi ya da solunum cihazı kullanılabilir. Cerrahi ya da bronkoskopik girişimler, tıbbi bakıma dirençli hastalar için alternatif tedavi seçenekleri arasında yer alır.

YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ KOAH'IN ETKİLERİNİ AZALTABİLİR

KOAH tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri büyük rol oynar. Tütün ürünlerinden uzak durmak, pulmoner rehabilitasyon uygulamaları yapmak ve düzenli egzersiz yapmak bu değişikliklerin başında gelir. Dr. Mercancı, bu tedavi yöntemlerinin nefes darlığını azalttığını ve hastaların egzersiz kapasitesini artırdığını belirtiyor.

Evdeki hava kalitesini iyileştirmek için sık sık havalandırma yapmak, bacası çekmeyen ısınma gereçlerinden kaçınmak ve temizlik malzemeleriyle aşırı temastan kaçınmak önemlidir. Ayrıca, hava kirliliği yoğun olduğunda dışarıya çıkmaktan kaçınmak ve sağlıklı bir beslenme düzeni benimsemek de hastalığın yönetiminde faydalıdır.

KOAH HASTALARI İÇİN AŞI ÖNERİLERİ

KOAH hastalarının, grip ve zatürre aşıları gibi aşılarla korunması büyük önem taşır. Dr. Mercancı, "Aşılar, hastalığın alevlenmesini önlemeye yardımcı olabilir," diyor ve önerilen yaş gruplarında boğmaca ve zona aşılarının da yaptırılması gerektiğini vurguluyor.

KOAH'TA ERKEN TANININ ÖNEMİ

KOAH, erken dönemde tanınarak tedavi edilmezse, hastalığın ilerlemesi ve yaşam kalitesinin ciddi şekilde düşmesi kaçınılmazdır. Sigara ve hava kirliliği gibi risk faktörlerinden korunmak, KOAH'ın önlenmesinde en etkili yöntemdir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları, doğru tedavi ve düzenli kontrollerle bu hastalıkla mücadele etmek mümkündür.