Müjde verildi! Asırlık motifler tescillendi

Aliağa Belediyesi, Helvacı Kilimi'nin özgün yapısını ve kültürel değerini koruma amacıyla 2023 yılının Eylül ayında Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvuruda bulundu. Başvuru sürecinde, kilimin üretim yöntemleri, kullanılan malzemeler ve karakteristik motifleri üzerine detaylı bilimsel araştırmalar yapıldı. Ardahan Üniversitesi’nden akademisyenlerin katkısıyla hazırlanan kapsamlı rapor, Helvacı Kilimi’nin ayırt edici özelliklerini ve dokuma tekniklerini gözler önüne serdi.
Türk Patent ve Marka Kurumu, yapılan değerlendirmeler sonucunda 1 Mart 2025 itibarıyla Helvacı Kilimi’ni 1714 numaralı Mahreç Coğrafi İşaret Belgesi ile tescilledi. Bu karar, kilimin geleneksel yöntemlerle üretilmesini teşvik ederken, kültürel mirasın bozulmadan gelecek nesillere aktarılmasını sağlayacak.
 

Tamamen doğal bitkisel kök boyalarla renklendirilen ipliklerle dokunan Helvacı Kilimi, bölgedeki yerel koyun yünü ve pamuk karışımı malzemelerle üretiliyor. Helvacı ve çevresinde yetişen bitkilerin kök, yaprak ve meyvelerinden elde edilen doğal boyalar, kilime kendine has renk dokusunu kazandırıyor.
Dik tezgâhlarda geleneksel bez ayağı tekniği ile dokunan Helvacı Kilimi, cicim ve zili tekniklerinin de entegre edilmesiyle zengin bir görünüme sahip. Kilimler kullanım amaçlarına göre farklı isimlerle anılıyor; Şamı Kilim, Pandır Kilim, Yük Perdesi, Namazlık, Minder, Heybe ve Çuval gibi çeşitli türleri bulunuyor.
 

Başkanı Serkan Acar, coğrafi işaret sürecinin tamamlanmasının ardından Helvacı’nın mahalle muhtarlarıyla bir araya gelerek tescil müjdesini paylaştı. Başkan Acar, Helvacı Kilimi’nin Aliağa’nın ilk coğrafi işaretli ürünü olmasından duyduğu gururu dile getirerek şunları söyledi:
“Bu değerli dokuma sanatını korumak ve gelecek kuşaklara aktarmak en büyük hedefimiz. Helvacı halkı, yüzyıllardır süregelen bu gelenekle önemli bir kültürel mirası yaşatıyor. Kilimimizin özgün yapısını bozmadan, coğrafi işaret koruması altında sürdürülebilir hale getirmek istiyoruz. Aliağa’nın diğer yerel ürünlerini de tescil ettirmek için çalışmalarımız devam ediyor. Özellikle Şakran zeytin ve zeytinyağının coğrafi işaret alması için de girişimlerimizi sürdürüyoruz.”
 

Helvacı Kilimi’nin coğrafi işaretli ürün olarak tescillenmesi, bölgenin el sanatları geleneğine olan ilgiyi artırırken, bu eşsiz dokuma sanatının ulusal ve uluslararası arenada daha fazla tanınmasını sağlayacak. Türk kilim sanatında önemli bir yere sahip olan Helvacı Kilimi, bu tescille birlikte kültürel miras listelerinde yerini alarak korunmaya devam edecek.