'Öksürüktür, geçer' demeyin!

Hem erkekler hem de kadınlar arasında en yüksek ölüm oranlarına sahip olan akciğer kanseri dünya çapında kansere bağlı ölümlerin başlıca nedenini oluşturuyor. Akciğer kanserinin yüzde 85'inden sigaranın sorumlu olduğu bilinse de sigara içme eğilimi azalmıyor ve ülkemizde her yıl yaklaşık 40 bin kişiye akciğer kanseri tanısı konuluyor. Ağır tablolara yol açan ve yıkıcı ilerleyen akciğer kanserinden korunmak için her şeyden önce sigaradan uzak durmak gerekiyor.

Tedbirlerin önemini vurgulayan Acıbadem Maslak Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, “Akciğer kanseri, erkeklerde en sık rastlanan, kadınlarda ise sıklık açısından 3. olan kanser türü. Tütün kontrolü önlemleri ve çevresel risk faktörlerine maruz kalmanın azaltılması anlamına gelen birincil koruma, akciğer kanseri vakalarını azaltabilir ve hayat kurtarabilir. Yüksek riskli bireylerin taranması erken teşhise olanak sağlama ve hayatta kalma oranlarını artırma potansiyeline sahip. Akciğer kanserinin erken teşhisi daha iyi tedaviler ve daha başarılı sonuçlar sağlayabilir” diyor.

Anormal hücrelerin akciğerlerde kontrolsüz çoğalmasıyla başlayan akciğer kanserinin belirtileri arasında geçmeyen öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk, kilo kaybı ve tekrarlayan akciğer enfeksiyonları yer alıyor. Erken belirtiler hafif olduğunda hasta tarafından olağan bir solunum sorunu olarak değerlendirilip doktora başvurmakta gecikiliyor ve tanının gecikmesine neden olabiliyor.

Sigara, puro ve pipo olmak üzere tütünün tüm formları akciğer kanseri için birincil risk faktörünü oluşturuyor. Tütün ürünleri, içmedikleri halde dumana maruz kalan kişileri de etkiliyor. Diğer risk faktörleri arasında mesleki tehlikeler (asbest, radon ve bazı kimyasallar gibi), hava kirliliği, kalıtsal kanser sendromları ve önceki kronik akciğer hastalıkları sıralanıyor. Akciğer kanserini önlemenin birincil yolu tütün içmemekten ve diğer riskleri azaltmaktan geçiyor. Yani sigaranın bırakılması koruyucu önlemler arasında ilk yer alıyor. İkincil korunma ise erken evrelerde, semptomlar ortaya çıkmadan önce tespit edilmesini amaçlayan tarama yöntemlerinden oluşuyor. Akciğer kanseri için birincil tarama yöntemi genellikle düşük doz bilgisayarlı tomografi oluyor.

Kanserin uzak organlara veya lenflere sıçramadığı, tümörün akciğerle sınırlı kaldığı erken evrede birincil tedavinin tümörün cerrahi olarak çıkarılması olduğunu belirten Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, “Ameliyattan önce kemoterapi ve/veya radyasyon yoluyla uygulanan ‘neoadjuvan' tedavi tümör boyutunun küçülmesini ve cerrahi olarak daha kolay çıkarılmasını sağlayabilir. Yine kemoterapi ve/veya radyoterapiyi kapsayan ‘adjuvan' tedavi, kanserin tekrarlama riskini azaltmak için ameliyattan sonra sıklıkla tavsiye edilir” diyor.

Kanserin metastaz yaptığı, yani başka organlara yayıldığı evrede tedavi hastanın genel sağlığı ve tıbbi geçmişi, yayılmanın kapsamı ve yeri, genetik profil ile bireysel tercihler gibi çeşitli faktörlere dayanıyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, akciğer kanserinde başvurulan yöntemleri şöyle özetliyor: “Kanser tedavisinde birinci basamağı oluşturan kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için vücutta dolaşan ilaçların kullanımını içerir. Kanser hücrelerinin büyümesini sağlayan yolları kapatmak için ‘hedefe yönelik tedavi' uygulanırken, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıması ve onlara saldırması için ‘immünoterapi' tercih edilir. Radyoterapi ve cerrahi yöntem ise tümör büyümesinin neden olduğu semptomları hafifletmek için uygulanır.”