Okul başarısını tehdit ediyor | Tedavi edilmese sağlık sorunlarına yol açabilir

Çocuklarda davranış bozuklukları, yalnızca akademik başarıyı değil, sosyal ve duygusal gelişimi de olumsuz etkileyebilecek önemli bir sorundur. Bu bozukluklar, çocuğun günlük yaşamını derinden etkileyebilir ve ebeveynlerin, öğretmenlerin ve sağlık profesyonellerinin dikkatli olmasını gerektirir. Davranış bozukluğu belirtileri arasında aşırı öfke, agresiflik, yalan söyleme, sosyal ilişkilerde zorluklar ve okul başarısızlığı gibi çeşitli işaretler bulunur. Uzmanlar, bu tür davranışların erken dönemde fark edilmesinin tedavi sürecini kolaylaştırdığını belirtiyor.

ÇOCUKLARDA DAVRANIŞ BOZUKLUĞU NEDİR?

Çocuklarda davranış bozukluğu, çocuğun yaşına uygun olmayan, toplumun kabul ettiği normlarla çelişen ve sıkça tekrarlanan davranışlarla kendini gösterir. Bu bozukluklar, çocuğun evde, okulda veya sosyal çevresinde zorluklar yaşamasına neden olabilir. Yaygın belirtiler arasında öfke patlamaları, saldırgan davranışlar, kurallara uymama ve diğer çocuklarla sürekli çatışma yer alır.

YAYGIN DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI VE BELİRTİLERİ

Çocuklarda çeşitli davranış bozuklukları farklı şekillerde ortaya çıkabilir. İşte en yaygın görülen bazı türleri:

DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB)

DEHB, çocukların dikkatlerini sürdürememesi, dürtüsellik ve aşırı hareketlilik gibi semptomlarla kendini gösterir. Bu durumda, çocuk okulda başarıda düşüş, sosyal ilişkilerde zorluklar ve öğrenme güçlükleri yaşayabilir. Tedavi genellikle davranış terapisi, eğitimsel destek ve bazı durumlarda ilaç tedavisi içerir.

DAVRANIŞSAL YEME BOZUKLUKLARI

Bu durum, çocuğun beslenme alışkanlıklarında anormal değişiklikler (örneğin aşırı yemek yeme veya yemek reddi) görülebilir. Bu durum, çocuğun sağlığını olumsuz etkileyebilir ve gelişim geriliği ya da obezite gibi sorunlara yol açabilir. Tedavi, psikolojik destek ve beslenme uzmanlarının işbirliği ile yapılır.

KARŞIT OLMA-KARŞI GELME BOZUKLUĞU (ODD)

Bu bozukluk, çocuğun otorite figürlerine karşı sürekli olarak asi ve düşmanca tavırlar sergilemesiyle tanımlanır. Çocuklar, ebeveynlerinin ve öğretmenlerinin talimatlarını tanımayabilir, kurallara uymakta zorlanabilir.

DAVRANIŞSAL UYKU BOZUKLUKLARI

Çocuklarda uyku sorunları yaygındır ve gece korkuları, kbuslar, gece idrar kaçırma gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Uyku hijyeninin sağlanması, uyku ortamının düzenlenmesi ve gerekirse psikoterapi, tedaviye yardımcı olabilir.

DEPRESYON VE ANKSİYETE BOZUKLUKLARI

Çocuklarda depresyon ve anksiyete, mutsuzluk, içe kapanma, aşırı endişe ve korku gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bu bozuklukların tedavisi genellikle terapi ve bazen ilaç tedavisi gerektirir.

DAVRANIŞ BOZUKLUĞU BELİRTİLERİNİ NASIL TANIYABİLİRİZ?

Davranış bozukluğunun erken dönemde fark edilmesi, tedavi sürecinin başarılı olabilmesi için kritik öneme sahiptir. Ebeveynlerin ve öğretmenlerin dikkat etmesi gereken bazı önemli belirtiler şunlardır:

ÖFKE PATLAMALARI VE AGRESİF DAVRANIŞLAR: Çocuk, küçük durumlar karşısında bile aşırı öfke nöbetleri yaşayabilir, arkadaşlarına veya kardeşlerine zarar verebilir.

SOSYAL UYUMLULUK: Yaşıtlarıyla ilişki kurmada zorluklar, sık sık çatışmalar ve sosyal izolasyon görülebilir.

KURALLARA UYMAMA: Çocuk, ebeveynlerinin veya öğretmenlerinin verdiği talimatlara karşı sürekli isyan edebilir ve evdeki veya okuldaki kurallara uymamakta ısrar edebilir.

AKADEMİK BAŞARI DAHA DÜŞÜŞ: Davranış bozukluğu olan çocuklar, okulda dikkat eksikliği, düşük motivasyon, ödev yapmama ve derse katılmama gibi problemlerle karşılaşabilir.

Bu belirtiler, her çocukta farklı derecelerde görülebilir ve her zaman davranış bozukluğunun bir göstergesi olmayabilir. Ancak, belirtiler sürekli hale gelirse, bir çocuk psikoloğu veya psikiyatristi tarafından profesyonel bir değerlendirme yapılması gerekir.

ÇOCUKLARDA DAVRANIŞ BOZUKLUĞU NE ZAMAN BAŞLAR?

Çocuklarda davranış bozuklukları genellikle erken yaşlardan itibaren görülebilir, ancak bu bozuklukların tanısı 5 yaşından önce konulmaz. Çocuğun gelişim düzeyine bağlı olarak, davranışsal sorunlar genellikle okul öncesi dönemde başlar. Ancak, bazı durumlarda ilkokul veya ergenlik döneminde de belirginleşebilir. Erken tanı ve müdahale, bozuklukların kalıcı hale gelmesini engelleyebilir.

DAVRANIŞ BOZUKLUĞU TEDAVİSİ

Çocuklarda davranış bozuklukları tedavisi, çok disiplinli bir yaklaşım gerektirir ve genellikle çocuğun semptomlarına ve ihtiyaçlarına göre kişiye özel bir plan uygulanır. Tedavi süreci, aile desteği, eğitim yaklaşımları ve profesyonel terapi yöntemlerinin bir kombinasyonunu içerebilir.

BİLİŞSEL DAVRANIŞ TERAPİSİ (CBT)

CBT, çocuğun olumsuz davranışlarını tanıyıp değiştirmesine yardımcı olan etkili bir tedavi yöntemidir. Bu terapide, çocuklara olumlu davranışlar kazandırılmaya çalışılır.

AİLE TERAPİSİ: Aile terapisi, ailenin çocuğun davranışlarını anlamasına yardımcı olur, iletişim becerilerini geliştirir ve disiplin konusunda rehberlik eder.

EĞİTİM YAKLAŞIMLARI: Öğretmenler, çocuğun akademik başarısını artırmak ve davranışlarını düzeltmek için özel eğitim yöntemleri kullanabilir.

İLAÇ TEDAVİSİ: İlaç tedavisi, bazı durumlarda, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, uyku problemleri veya depresyon gibi semptomların tedavisinde gerekebilir. İlaç tedavisi yalnızca bir psikiyatristin yönlendirmesiyle yapılmalıdır.