Sıcak çarpmasının hayati riski olabilir
Aşırı sıcakların yaşandığı yaz günlerinde 'sıcak çarpması' deyip geçmemek gerekiyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Meltem Batmacı, vücut aşırı ısıyı dengeleyemeyince sıcak çarpmasına yol açtığını, beyinden kalbe, kaslardan böbreklere ciddi hasarlara neden olabildiğini hatta bilinç kaybı ve ölümle sonuçlanabildiğini söylüyor
Halk arasında ‘sıcak çarpması' ya da ‘güneş çarpması' olarak bilinen hipertermi, zamanında müdahale edilmediğinde ölüme kadar gidebilen çok ciddi sorun. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Meltem Batmacı “Vücudumuz 37.5 dereceyi korumak ister, çünkü yaşamsal biyokimyasal olaylar, hücrelerin hayatını idame ettirebilmesi için optimum vücut ısısı 37.5 derece ve altı da üstü de yaşam için zorlayıcı, tehdit edici. Sıcak, nemli hava, hissedilen sıcaklığı artırdığı gibi yeterli sıvı alınmayıp, uzun süre güneşe, sıcağa maruz kalındığında vücuttaki ısı düzenleyici mekanizmalar işlevini yerine getiremez. Sıcak çarpması olduğunda halsizlik, baş dönmesi, tansiyon düşüklüğü, çarpıntı, huzursuzluk ve şuur kaybı gibi olgularla birlikte kalpten beyne, kaslardan böbreklere kadar ciddi hasarlar gelişebilir. Sorunun şiddetine göre müdahalede geç kalınırsa ölüme dahi yol açabilir” diyor.
SICAK ÇARPMASINDAN KORUNMAK İÇİN!
Özellikle kronik hastalığı olanlar (diyabet, hipertansiyon, kalp hastalığı, akciğer/ böbrek hastalığı vb), yaşlılar, çocuklar, hamile ve emzirenler, yatağa bağımlı, hareketleri kısıtlı, bakıma muhtaç olan kişiler (sıcaktan kaçınma davranışı gösteremezler), demans hastaları, psikiyatrik hastalığı olanlar, obezler ve kronik ilaç kullananlarda sıcak çarpmasının çok daha tehlikeli olabildiğini belirten Dr. Meltem Batmacı, risk grubundaki kişilerde çok daha dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Batmacı; sıcak çarpmasından korunmak için; günde en az 2,5 litre su içmek, hafif gıdalar yemek, vücudu saran giysilerden kaçınmak, teri emen ve pamuklu açık renk giysiler giymek, güneş koruyucu ve şapka kullanmak, aşırı egzersizden kaçınmak, egzersiz için daha serin olan sabah veya akşam saatlerini tercih etmek, 10-16 saatleri arası güneşten kaçınmak, araba çalışmazken içinde kalmamak ve sık ılık duş almak gerektiğini vurguluyor.
DİKKAT! BU BELİRTİLER BAŞ GÖSTERDİYSE!
Dr. Meltem Batmacı sıcak çarpmasının belirtilerini şöyle sıralıyor: “Terleme (her zaman olmayabilir hatta bazen tamamen durabilir), halsizlik, bitkinlik, isilik denilen döküntüler, sıcak krampları, kas ağrısı, kas spazmı, baş dönmesi, bayılma, tansiyon düşüklüğü, nabızda hızlanma, bulantı- kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, ateş, nefes darlığı, hızlı nefes alıp verme, çarpıntı, göğüs ağrısı, ritm problemleri, huzursuzluk, sersemlik, şuur bozukluğu, halüsinasyon, bilinç kaybı, koma. Bu belirtilerden biri bile varsa mutlaka doğru tedavi yöntemlerini uygulamak gerekir.”
SICAK ÇARPMASI OLAN KİŞİYE NASIL DAVRANILMALI?
Sıcak çarpması semptomları başlamış birine evde ya da dışarıda doğru yaklaşımlarda bulunmak gerektiğini vurgulayan Dr. Meltem Batmacı, hayat kurtaran yöntemleri şöyle sıralıyor;
• Kişi mümkünse serin hava akımı olan, gölge bir yere taşınmalı
• Sakin olması ve olabildiğinde hareket etmemesine özen gösterilmeli
• Dinlendirilmeli ve bulunduğu ortam serinletilmeli
• Bilinci açıksa azar azar ve sık sık soğuk su içirilmeli. Mide kramplarına neden olabileceğinden buzlu su içirilmemeli
• Şekerli içeceklerden, alkol ve kafeinli içeceklerden uzak durulmalı
• Ilık suyla kompres yapılmalı, mümkünse ılık suyla duş aldırılmalı
• Tansiyonu düşmüşse ayaklarının altına yükselti koyularak ayakları yukarı kaldırılmalı
• Tüm bunlara rağmen durumunda rahatlama olmuyorsa mutlaka sağlık kuruluşundan yardım alınmalıdır.