Tayland'ın en ölümcülü: Bir bakteri ya da virüs diye düşünüyorsanız çok yanılıyorsunuz!

Tayland mutfağının en bilinen yemeklerinden biri olan Koi Pla, sadece lezzetli bir tat sunmakla kalmıyor; aynı zamanda dünya çapında korkutucu bir sağlık tehlikesine de yol açıyor. Çiğ balık ve baharatlarla hazırlanan bu yemek, her yıl Tayland'da yaklaşık 20.000 kişinin ölümüne neden olmakla suçlanıyor. Peki, Koi Pla'yı ölümcül yapan şey ne? Bu yazıda, Tayland mutfağının popüler lezzetinin ardında yatan tehlikeyi ve uzmanların yaptığı uyarıları derledik.

KOİ PLA:ÇİĞ BALIĞIN SAĞLIK RİSKİ

Koi Pla, Tayland'ın en popüler yemeklerinden biri olarak biliniyor. Yemek, kıyılmış çiğ balık, çeşitli otlar, baharatlar ve limon suyu karıştırılarak hazırlanıyor. Ancak, bu lezzetli yemeğin ardında ciddi sağlık riskleri saklı. Opisthorchis viverrini adlı bir parazit, Koi Pla'nın içeriğinde bulunabilen en büyük tehdit. Bu parazit, çiğ balıklarda bulunarak vücuda geçtiğinde karaciğer kanserine yol açabiliyor. Opisthorchis viverrini'nin özellikle Tayland, Laos, Kamboçya ve Vietnam gibi Güneydoğu Asya ülkelerinde yaygın olduğu biliniyor.

KARACİĞER KANSERİNE YOL AÇAN PARAZİT

Koi Pla'nın tehlikesi, çiğ balığın içerdiği bu parazitler nedeniyle daha da büyüyor. Mekong Nehri bölgesindeki su kütlelerinde bulunan parazitler, balıklara bulaşarak yediğimiz yemeklerde karaciğer kanserine neden olabiliyor. Opisthorchis viverrini, yassı solucanlar sınıfına ait bir parazit olarak safra kanalı kanserine (kolanjiyokarsinom) yol açabiliyor ve bu, Tayland gibi bölgelerde ölüm oranlarını artırıyor. Her yıl 20.000 kişinin ölümüne sebep olan bu yemek, sağlık uzmanlarının ve doktorların tepkisini çekiyor.

GÜNEYDOĞU ASYA' NIN KANSER YÜKÜ

Tayland'ın Isaan bölgesinde, bu yemeğin aşırı tüketimi nedeniyle kolanjiyokarsinom vakalarının oldukça yüksek olduğu bildiriliyor. Taylandlı doktorlar, Koi Pla'nın içeriğindeki parazitlerin bu hastalığın başlıca nedenlerinden biri olduğunu belirtiyor. Isaan, Tayland'ın en yoksul bölgelerinden biri olmasının yanı sıra, aynı zamanda Koi Pla'nın en çok tüketildiği yer. Yemeğin aşırı tüketimi, kanserin yayılmasına neden oluyor ve bölgedeki karaciğer kanseri oranlarını yükseltiyor.

BİR DOKTORUN KİŞİSEL UYARISI

Bu ölümcül yemeği fark etmeye çalışanlardan biri de Dr. Narong Khuntikeo. Taylandlı doktor, anne ve babasını karaciğer kanserinden kaybettikten sonra, Koi Pla'nın ölümcül etkileri hakkında uyarılarda bulunmak için harekete geçti. Dr. Khuntikeo, bu parazitlerin yarattığı tehlikeyi anlamak için 2017 yılında bilim insanları, doktorlar ve antropologlardan oluşan bir ekibi bir araya getirerek Isaan bölgesindeki köylüleri taramaya başladı. 4 yıl süren araştırmalar sonucunda, köylerdeki sakinlerin %80'inin ölümcül paraziti taşıdığı belirlendi.

ULTRASONLA TARAMA VE ERKEN TANI CALIŞMALARI

Dr. Khuntikeo ve ekibi, Isaan'daki köylüler üzerinde ultrason cihazları ve idrar test kitleri kullanarak bu parazitleri tespit etti. Yapılan taramalar, Koi Pla'yı yemenin ne kadar büyük bir risk taşıdığını gözler önüne serdi. Bu bölgedeki yüksek kanser oranlarının ardında yatan sebeplerden biri de, çözümsüz parazit enfeksiyonları olarak öne çıkıyor.

TAYLAND'DA ARTAN KANSER ORANLARI

Güneydoğu Asya'da, özellikle Tayland'da, kolanjiyokarsinom vakaları dünya genelinden çok daha yüksek. Uzmanlar, bu hastalığın en yaygın nedeninin Koi Pla ve diğer çiğ balık yemekleri olduğunu vurguluyor. Tayland'da yıllık ölüm sayılarının 20.000'i bulması, hastalığın toplum sağlığına ne denli büyük bir tehdit oluşturduğunu gösteriyor.

KOİ PLA'DAN KURTULMAK MÜMKÜNMÜ?

Uzmanlar, Koi Pla'yı tamamen yasaklamak yerine, daha güvenli yemek alışkanlıkları ve parazitlerin önlenmesi için halkı bilinçlendirmeye çalışıyor. Parazitlerin etkilerini ortadan kaldırabilmek için, balıkların iyi pişirilmesi veya dondurulması gerektiği belirtiliyor. Tayland hükümeti, halkı daha sağlıklı beslenmeye teşvik etmek amacıyla çeşitli kampanyalar yürütüyor.