Tekrarlayan ayak bileği burkulmaları | Sandığınızdan daha tehlikeli
Ayak bileği burkulmaları, günlük yaşamda ve spor yaparken sık karşılaşılan bir sorun olmasına rağmen, tekrarlayan burkulmaların eklem sağlığı üzerinde ciddi etkileri olabilir.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Serdar Alfidan, sık burkulmaların eklem kıkırdağında hasara yol açarak eklemin erken yaşlanmasına neden olabileceğini belirtti.
BURKULMANIN NEDENLERİ VE RİSK GRUPLARI
Ayak bileği burkulmaları, eklem bağlarının gerilmesi, yırtılması veya kopması sonucu oluşur. En sık spor yaparken görülen bu durum, ani hareket değişiklikleri ve zıplamalar nedeniyle özellikle basketbol, tenis ve futbol gibi sporlarda daha yaygındır. Engebeli yüzeylerde yürümek, uygun olmayan ayakkabı seçimi ve kas zayıflığı da burkulma riskini artırır.
Op. Dr. Serdar Alfidan, burkulmalara en yatkın grupları şu şekilde sıraladı:
- Sporcular: Özellikle yoğun fiziksel aktivite yapan kişilerde burkulma riski daha yüksektir.
- Kadınlar: Regl döneminde kasların gevşemesi nedeniyle burkulmalara daha yatkın olabilirler.
- Fazla kilolu bireyler: Eklem üzerindeki yük arttığı için burkulma riski yükselir.
İLK MÜDAHALE VE TEDAVİ
Burkulma sonrası yapılacak doğru ilk müdahale, iyileşme sürecinde büyük önem taşır. Burkulan bilek sıkı olmayan bir bandajla sarılmalı, şişliği azaltmak için yüksekte tutulmalı ve buz uygulanmalıdır. Eklem hareket ettirilmemeli ve burkulan bölgeye basılmamalıdır.
Burkulmanın iyileşme süresi, yaralanmanın ciddiyetine göre değişiklik gösterir:
- Hafif burkulmalar 1-3 hafta içinde iyileşebilir.
- Orta dereceli burkulmalar 3-6 hafta sürebilir.
- Daha ciddi burkulmalar aylarca sürebilir ve bazı vakalarda ameliyat gerekebilir.
BURKULMALARDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ
Op. Dr. Serdar Alfidan, ayak bileği burkulmalarını önlemek için şu önerilerde bulundu:
- Spor öncesinde mutlaka ısınma egzersizleri yapılmalıdır.
- Uygun ayakkabı seçilmeli, yüksek topuklu ayakkabı kullanımı azaltılmalıdır.
Engebeli zeminlerde dikkatli olunmalı ve daha önce burkulma yaşamış kişiler destekleyici bandaj kullanmalıdır. - Kas gücünü ve esnekliği artıran egzersizler düzenli olarak yapılmalıdır.
Ayak bileği burkulmaları doğru tedavi edildiğinde genellikle hızla iyileşse de, ihmal edilen vakalar eklem kıkırdağında kalıcı hasara neden olabilir. Bu da ilerleyen dönemlerde bileğin daha sık burkulmasına ve eklemin erken yaşlanmasına yol açabilir. Bu nedenle, burkulmalara karşı dikkatli olunmalı ve gerektiğinde uzman bir doktora başvurulmalıdır.