Türkiye'den çekildi, çalışanlar muhatap bulamıyor

Egedesonsoz.com'un haberine göre, Fast food zincir gıdalarının en büyük isimlerinden biri olan KFC ve Pizza Hut Türkiye'den çekildi. ABD merkezli Yum Brands firması ile Türkiye'ye giren KFC, 4 yıl önce franchise haklarını İş Holding'in çatısı altında bulunan İş Gıda'ya devretti.

ABD merkezli ana firma Yum Brands, Türkiye'deki 283 KFC ve 254 Pizza Hut şubelerinin standartların altında olduğunu duyurarak Türkiye'den çekildiklerini duyurmuşlardı. Türkiye'de franchise işletmesini sürdüren İş Gıda ise fesih ana nedeninin bu olmadığını belirterek Yum Brands'i yalanlamıştı.

EYLEM KARARI

Kararın ardından İş Gıda konkordato ilan etti. İş Holding'in firması olan İş Gıda altında KFC, Pizza Hut Türkiye franchisleri ile Peyman şirketi yer alıyor. Konkordato ilanının ardından KFC şubelerinde çalışan 7 bine yakın işçinin işlerine son verildi. İşten çıkarılmayan ancak tazminat ve ocak maaşlarını alamayan işçiler, eylem başlattı. Kendilerine 'İş Gıda Mağdurları' adını veren grubun İzmir temsilcisi Doğan Oral, 'Şirket konkordato ilan etti. Bu sebeple haklarımızı alamıyoruz. Ocak maaşlarımız yatmadı. Tazminatlar yatırılmıyor, çıkışımız verilmiyor, ücretlerimiz ödenmiyor. İşten çıkarılamadığımız için işsizlik maaşı gibi hak taleplerinde bulunamıyoruz. Başka bir yerde de işe giremiyoruz. Şu anda çalışanlar olarak arafta kaldık. Biz 7 bin kişiydik, 1000 kişi iki ay deneme süresini doldurmadığı için çıkışları yapıldı onlar da paralarını alamadılar. Bu şirketin çalışanlarıyız ve hiçbir şekilde hak talep edemiyoruz. Çalışanlar olarak arafta kaldık' dedi.

Yum Brands'in 'standart düşük' iddialarına işin mutfağından cevap veren Oral, 'Yum Brands merkez Amerikan firması. Burada isim hakkını verdiği yani master franchise verdiği şirket İş Gıda idi. Yum Brands İş Gıda ile olan sözleşmesini Türkiye'de standartlar karşılanmıyor diye feshetti. Bu da gerçeği yansıtmıyor. Uzun zamandır şubelerde bir tedarik sorunu vardı, bu doğru. Yum Brands'ten yetkililer buradaydı, iki ay boyunca Türkiye'de operasyonu denetlediler. Şubelere bağımsız denetçiler tarafından gıda güvenliği testleri de yapılıyordu ve herhangi bir sorun yaşanmıyordu. Şubelerde yüzde 80 oranında bir başarı oranı vardı, bu ciddi bir rakam. Yum Brands'in bahanesi bu oldu sözleşmeyi feshetmesinde. Bu danışıklı dövüş aslında' diye konuştu.

'BİZİ OYALADILAR'

Yum Brands'in açıklamasının ardından açıklama yayımlayan İş Gıda, standartlara uygunluk konusunda sorun olmadığını ve Yum Brands'in kararı finansal kaygılar ile aceleyle aldığını belirtti. Oral 'İş Gıda da 'Şartları karşılıyorduk, maddi zorlukları bahane edip sözleşmeyi feshetti. Feshi kabul etmiyoruz' diye açıklama yapmıştı. Tüm süreç bizi oyalamak içindi. 15 Ocak'ta patronla bir toplantı gerçekleştirdik 700 restoran müdürü olarak. Bu toplantıda sorunların düzeleceğini ve kimsenin hakkını yemeyeceğini söyledi. Aslında bu konkordato sürecine zemin hazırlıyormuş bizi oyalamak için' ifadelerini kullandı.

FİRMAYI EŞİNE DEVRETTİ

İş Gıda altındaki Krispy Kreme, 23 ocakta yayınlanan Ticaret Sicil Gazetesi'ne göre İş Holding'in sahibi İlkem Şahin'in eşi Elif Gökçe Şahin'e devredildi. İş Gıda'nın internet sitesinde Krispy Kreme'e dair ibareler kaldırıldı ancak Google geçmişi duruyor. Devir sürecine dair konuşan Oral, 'Krispy Kreme konkordato tarihinden kısa süre önce İlkem Şahin'in eşine devrediliyor. Ticaret Sicil Gazetesi'nde yayınlanıyor. Paraları oraya aktarıyor ve şirket faaliyetlere devam ediyor' dedi.

2022'de İş Holding bünyesine giren Peyman, borçlarını gerekçe göstererek, konkordato talebinde bulundu. İş Gıda'nın kalan son şirketinin de bu şekilde konkordato talep etmesine dair yorumlarını aktaran Oral, 'Peyman'ın konkordatosu aslında bir senaryo. Burası İş Holding. İlkem Şahin bir iş adamı ve ardında bir avukat ordusu var. Avukat ordusu olan bir adam konkordatonun bulunduğu şehirde yapılmayacağını bilmeyecek kadar aciz olamaz. Peyman'ın konkordatosu bilerek kabul ettirilmedi. Eskişehir'den özellikle başvuru yapılmadı, İstanbul'dan yapılsın ve reddedilsin diyeydi aslında. Peyman da faaliyetlerine devam ediyor. Peyman'ın konkordatosu tamamen senaryo aslında' dedi.

Konkordato ilan sürecini 'senaryo' olarak yorumlayan Oral, 'Bir işletme düşünün. Zarar ediyorsunuz, borçlanıyorsunuz. Farklı firma alıp fabrikalar açıp açılış törenleri düzenliyorsunuz. 50-60 tane şube açıyorsunuz. Ne kadar mantıklı? İlkem Bey aslında film yapımcısı. Burada da güzel bir film çekti bize. Paraları Almanya'daki jant fabrikasına aktarıp orada da iflas gösterdi. Orada fabrika batırmış gibi yaptı. Paraları kaçırdı açıkçası. Bunların hepsini kılıfına uydurdu' dedi.

İş Gıda'nın Almanya'daki faaliyetlerini de Yum Brands'e devrettiğini anlatan Oral, 'O da gizli oldu bize haber vermediler. İş Gıda'nın Türkiye'de operasyonu vardı. Krispy Kreme operasyonu da gerçekleşti. Eşinin faaliyetleri ile devam ediyor ama Pizza Hut ve KFC de son oldu. Peyman da devam ediyor ancak eylemlerin ardından konkordato ilan edip faaliyetlerine son verecektir' ifadelerini kullandı.

Yetkililer ile görüşemediklerini belirten Oral, şirketler arası aktarım olduğunu, kendilerinin 'batık' şirket çalışanı olduklarını iddia ederek, 'Şirket yetkilileriyle iletişimimiz yok, açıklama yapılmıyor. Konkordato komisyonunun bir otomatik maili var, sadece onu yönlendiriyor. O da maaşlarımızı alamayacağımızı belirten bir yönlendirme. İŞKUR'dan Ocak ayının ödemesini alacakmışız. Ancak şu an konkordato geçici mühlet olduğu için Nisan ayında şirket bir başvuru yapabilecek. Nisan ayından sonra Ocak ayının maaşını alabileceğiz. Tazminatlarla ilgili hiçbir bilgi yok. Şirket şu an batık durumda, hiçbir gelir kaynağı yok. Şubeler aktif değil. Şirket batık durumda olduğu için herhangi bir tazminat ya da maaş ödemesi mümkün değil. Bu Krispy Kreme aktardığı ve yurtdışına kaçırdığı paralarla bunları karşılayabilir sadece. Kaba tabir olacak biraz ama 'ikinci tosuncuk' vakası' dedi.

Oral, 'Çalışma koşullarımız son 1,5 seneye kadar gayet iyiydi. İş Gıda lojistik konusunda anlaşamayıp feshetti sözleşmeyi. O fesihten sonra tedarikle ilgili kriz yaşanmaya başlandı. Bu tedarik krizinde geceleri sabahlara kadar biz sevkiyatlar taşıdık. Şubelere ürün dağıttık, o zamana kadar şartlarımız çok iyiydi gerçekten. Restoran yöneticiliğini bırakıp beden işçisi olarak sürekli sevkiyat taşımaya başladık. 29 yaşındayım, şu anda belimde ve boynumda fıtık var. Saat sabah 9'da vardiyaya başlıyorduk, gece saat 4'lere sevkiyat taşıdığımız günler oluyordu. Sabaha aynı şekilde mesaiye başlıyorduk. Bizim buradaki amacımız çalıştığımız firmanın bir yerlere gelmesiydi. Biz hep 'bir aileyiz' diyerek kandırıldık. Ne yazık ki aile değilmişiz onu öğrendik ama biraz geç öğrendik' dedi.

Çalışanların geldikleri süreç içerisinde yaşadıklarını anlatan Oral, 'Şirkette 20-25 senesini deviren arkadaşlarımız var. Hayatlarını bu şirkete adadılar. Hiçbir şekilde hak talep edemiyorlar. Hayatı boyunca hiç CV hazırlamamış insanlarla çalışıyorum ben burada. Şu an 44 yaşında olup 26 sene burada çalışmış arkadaşımız CV hazırlamak zorunda kaldı. Şu anda işten çıkamadığımız için yeni bir işe de giremiyoruz. Sözleşmemizdeki maddeye göre; herhangi bir gıda firmasında çalışırsa işveren sözleşmeyi haklı sebeple feshedebilir maddesi var. Sözleşmemiz feshedilmesin diye iş de bulamıyoruz. Resmen bizleri kaçak ve sigortasız bir şekilde çalışmaya zorluyorlar' diye konuştu.

ABD merkezli firmaya çağrıda bulunan Oral, şunları söyledi: Yum Brands sessiz kalıyor. Bizim canımızı yakan şeylerden biri de o. Birçok arkadaşımız bu işyerine İş Gıda ile gelmedi. Yum Brands ile başladı. Muhattap olarak karşısında İş Gıda var. 10-15 senesini Yum Brands'e verdiler. Yum Brands tazminatları ile birlikte İş Gıda'ya devretti, hiçbir arkadaşımız hak talep edemiyor.'