Yusuf Öztürk: 2023 denizcilik sektörü için sıkıntılı geçti

İMEAK Deniz Ticaret Odası Ekim ayı Meclis Toplantısı'nı gerçekleştirdi. Gündeme dair konuların değerlendirildiği toplantıya Ümit Yılmaz başkanlık yaptı. Toplantıda konuşan İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, 2021 ve 2022 döneminde çok kısa süren parlak günlerinden sonra, 2023 yılında oldukça sıkıntılı bir dönemin içinden geçtiğini söyledi.

ALSANCAK HAREKETLENİYOR

Karadeniz'deki deniz taşımacılığına, özellikle tahıl ticaretine darbe vuran kuzeyimizdeki savaştan sonra, İsrail limanlarına uğrayacak gemilerin güvenlik seviyesinin en üst noktaya çıkarılması, Doğu Akdeniz'de deniz taşımacılığını ciddi şekilde sekteye uğrattığını belirten Öztürk, 'Bölge limanlarına uğrak yapacak gemilerin ödeyeceği ek savaş riski primlerinin 10 kat arttığı ifade ediliyor. Kruvaziyer operatörleri ise yolcularını riske sokmamak için savaşın ilk gününden itibaren İsrail limanlarını rotalarından çıkardı. İptal edilen limanların yerine ülkemiz limanları programa alındı. 7 Ekim'den sonra aralarında MSC, Costa gibi önde gelen firmalara ait 12 gemi, İzmir Limanı'na rezervasyon yaptırdı. Kasım ayında 7, Aralık ayında 4 kruvaziyer gemi İzmir Alsancak Limanı'na yanaşacak. Ancak savaşın devam etmesi halinde 2024 sezonunda Doğu Akdeniz kruvaziyer pazarının daralması tehlikesi ortaya çıkabilir. Karadeniz ve Akdeniz'in yeniden barış denizi haline gelmesinin, insanlığın ortak çıkarına olduğunu düşünüyoruz' diye konuştu.

NAVLUN DÜŞÜŞLERİ

Öztürk, 'Geçtiğimiz ay deniz ticaret koridorları üzerinden Doğu ve Batı'nın rekabetini konuşurken, bu ay gündeme sıcak çatışmalar egemen oldu. Ancak savaş hali, ticaret savaşlarının ve koridor rekabetinin önemini azaltmıyor, bilakis artırıyor. Hindistan, Batı'nın yeni bir üretim ve lojistik merkezi olarak ön plana çıkartılıyor. Arkas Holding başta olmak üzere bazı Türk şirketlerinin son dönemde Hindistan'a yaptığı yatırımlar da bu durumu teyit ediyor.

Dünya deniz taşımacılığı, 2021 ve 2022 döneminde çok kısa süren parlak günlerinden sonra, 2023 yılında oldukça sıkıntılı bir dönemin içinden geçiyor. Eylül ayından itibaren düzenli olarak yükselerek 2000 puanın üzerine çıkan Baltık Kuruyük Endeksi, özellikle yüksek tonajlı gemi navlunlarındaki düşüşün etkisiyle, 10 gün içinde 1500 puan seviyesine geriledi. Konteyner navlunlarındaki düşüş ise yeni dip seviyeler aramaya devam ediyor. Geçen hafta Dünya Konteyner Endeksi 1342 dolara geriledi. Pandemi öncesi olan 2019 yılında konteyner navlunları ortalama 1420 dolardı. Şangay-Rotterdam hattında 40'lık konteyner navlunu, bedava denilebilecek bir seviyeye, 1004 dolara düştü. Azalan Noel siparişleri de gelişmiş pazarlarda durgunluğun sinyalini veriyor.

Konteyner navlunlarındaki düşüş sadece biz denizcileri ve lojistikçileri olumsuz etkilemiyor. Düşük navlunlar Türkiye'nin Avrupa'nın tedarik merkezi olma imkanını azaltırken, Türk sanayisini Uzakdoğu ithalatı karşısında dirençsiz kılıyor.

Dünya ticaretindeki zayıflama, bölgesel çatışmalar, petrol fiyatları, Çin'in yavaş büyüme temposu, korumacılık eğilimi, Süveyş kanalı geçiş ücreti artışı gibi bir dizi eğilim, 2024 yılının denizcilik için kolay olmayacağının ipuçlarını veriyor' diye konuştu.

MECLİSTEN GEÇTİ

Öztürk, 'Ülkemiz limanlarımızda ilk dokuz ayda 391 milyon ton yük elleçlendi. Geçen yıl aynı dönemde elleçlenen yük miktarı 408 milyon tondu. Ocak-Eylül dönemi konteyner elleçleme rakamı ise 9,3 milyon TEU ile geçen yıl ile aynı düzeyde gerçekleşti. İzmir Limanları'nda aynı dönemde 1,4 milyon TEU konteyner elleçlendi. Limanlarımızın dünya ticaretinde aktarma merkezi olması çok önemli. Dün dünyanın en büyük konteyner gemilerinden MSC Türkiye'nin Tekirdağ Asyaport'a yanaşmasını, bu yönde çok değerli bir adım olarak görüyoruz.

Ülkemizde ise ekonomide yapısal sıkıntılarını ve yüksek enflasyon problemini çözmeye çalışan ekonomi yönetimi, artan jeopolitik risklerin gölgesinde uluslararası kaynak arayışına devam ediyor. Yatırım ve ihracat çekişli bir ekonomi programı, iç tüketimde ciddi daralmayı öngörüyor.

Bizim de hazırlık çalışmalarında yer aldığımız 12. Kalkınma Planı, dün TBMM'den geçti. Planda 2024-2028 dönemi makro hedeflerinin yanı sıra denizcilik, lojistik ve turizmde önemli hedefler yer alıyor. Plan dönemi sonu olan 2028'de 1,6 trilyon dolar milli gelir, 375 milyar dolar ihracat, 82 milyon turist ve 100 milyar dolar turizm geliri hedefleniyor. Planda yer alan altyapı hedeflerinin hayata geçmesinin ülkemiz denizciliği için önemli olduğuna inanıyoruz. TÜRKLİM verilerine göre ülkemizde 217 adet mevcut liman ve iskelenin sadece 21'inde ve 12 lojistik merkezde demiryolu bağlantısı bulunuyor. 300'e yakın organize sanayi bölgesinden ise 13'üne demiryolu hattı giriyor. Uluslararası taşımacılık koridorlarında yer almak istiyorsak, demiryolu altyapısını, liman-sanayi bölgesi bağlantısını acilen geliştirmek zorundayız' değerlendirmesinde bulundu.Bir meclis bütçesi hakkında bütçesi 100 milyon ifade ediliyor ama yüzde 80'i okullara gidiyor biz Deniz Ticaret Odası mıyız yoksa Deniz Ticaret Okulu muyuz? Eğitime tabi destek olacağız ama gelen öğrencilere zaten para alıyoruz. Diğer bir sıkıntı ise biz İzmir şubeyiz ama bütçemizin büyük kısmı İstanbul'a gidiyor, bu para neden İstanbul'a gidiyor? Kendi etkinliklerimize para bulamıyoruz.

Haber Merkezi