Avukatlık mesleği ve yapay zeka sorunsalı: Son mu, dönüşüm mü?
Hukuk dünyasında yapay zeka rüzgarı hız kesmeden esmeye devam ediyor. Teknolojik gelişmelerin hızlanmasıyla birlikte, avukatlık mesleğinin geleceği konusunda farklı görüşler öne sürülüyor.
Kimi çevreler, yapay zekanın avukatların yerini alabileceğini savunurken, birçok uzman bu teknolojinin mesleği dönüştüreceğini ve daha verimli hale getireceğini düşünüyor. Peki, gerçekten yapay zeka avukatlık mesleğini sona mı erdirecek, yoksa büyük bir dönüşümün kapılarını mı aralayacak?
Avukatlar Neden Vazgeçilmez?
Biz de günümüzün bu modern tartışma konusunu doğrudan muhatabına yani bir avukata sorduk. Gerçekten yapay zeka bu mesleğin sonu mu yoksa bu mesleğe yeni açılımlar mı getirir?
Avukat Esra Coşkan, yapay zekanın, hukuki analizler, belge incelemeleri ve sözleşme hazırlıkları gibi tekrara dayalı görevlerde büyük kolaylık sağlayacağını söylüyor. Avukat Coşkan'a göre dava stratejisi belirleme, müzakere yürütme, etik kararlar alma ve müvekkillerle birebir iletişim kurma gibi kritik alanlarda insan faktörünün yerini tamamen alması ise mümkün değil. Özellikle Türkiye’de, avukat-müvekkil ilişkilerinin güven temelli olması, yapay zekanın bu alandaki etkisini sınırlandırıyor görüşünde...
Coşkan, bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor:
"Hukuki süreçlerde etik kurallar ve avukat-müvekkil gizliliği gibi önemli unsurlar da devreye giriyor. Yapay zeka sistemlerinin bu etik kurallara uygun bir şekilde tamamen bağımsız çalışması şu an için pek olası değil. Avukatların sahip olduğu sezgisel düşünme yeteneği ve empati, hukukun temel taşlarından biri olarak varlığını sürdürecek.
Avukatlık Mesleğinde Yapay Zeka Destekli Dönüşüm
Günümüzde avukatlar için en zaman alıcı süreçlerden biri, büyük miktardaki hukuki dokümanı inceleyerek içtihatları ve kanunları analiz etmek. Yapay zeka sayesinde bu süreç saniyeler içinde tamamlanabiliyor ve avukatlar, davalarında daha güçlü argümanlar oluşturabiliyor. Özellikle dava takip sistemleri, otomatik dilekçe hazırlama araçları ve sözleşme analiz yazılımları, hukukçuların iş yükünü hafifletiyor.
Bunun yanı sıra, yapay zeka destekli sistemler, standart hukuki başvuruları ve rutin işlemleri otomatik hale getirerek, avukatların daha karmaşık ve yaratıcı çalışmalara odaklanmasına imkan tanıyor. Türkiye’de özellikle ticaret hukuku ve tazminat davalarında yapay zeka destekli analizlerin kullanımında artış gözlemleniyor.
Türkiye ve Dünyada Yapay Zeka Hukuku Şekillendiriyor
Türkiye'de de bu dönüşüme ayak uydurabilmek adına çeşitli adımlar atılıyor. 16 Ocak 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan karar ile Türkiye Büyük Millet Meclisi, yapay zeka hukukuna yönelik yasal düzenlemeler üzerinde çalışmalara başladı. Yapay zekanın kazanımları, olası riskleri ve hukuki altyapının güçlendirilmesi gibi konular gündeme alındı.
Dünya genelinde ise yapay zekanın hukuk sektöründeki kullanımı hızla yaygınlaşıyor:
ROSS Intelligence (ABD): Hukuk firmaları için geliştirilen bir yapay zeka platformu olup, içtihat araştırması yaparak avukatlara zaman kazandırıyor.
DoNotPay (ABD ve Avrupa): "Dünyanın ilk robot avukatı" olarak bilinen bu sistem, trafik cezalarına itiraz gibi basit hukuki işlemleri kolaylaştırıyor.
Luminance (Birleşik Krallık): Belge inceleme ve sözleşme analizinde yapay zeka tabanlı çözümler sunuyor.
China's AI Courts (Çin): Yapay zeka destekli mahkemeler, hukuki süreçleri hızlandırarak dijital ortamda dava çözümüne olanak tanıyor.
Sonuç: Yapay Zeka Avukatların Rakibi Değil, Yardımcısı Olacak
Sonuç olarak, yapay zeka avukatlık mesleğini ortadan kaldırmak yerine, daha verimli ve etkin hale getirecek bir dönüşüm sağlıyor. Avukatların yapay zeka destekli sistemlere uyum sağlaması, hukuki süreçlerde hız ve kaliteyi artırırken, insan faktörünün ön planda olduğu kritik noktalar değişmeden kalacak. Hukuk dünyasında etik ve yasal düzenlemelerle desteklenen bu dönüşüm, adalet sisteminin daha erişilebilir ve etkin olmasını sağlayacaktır."
Bakmadan Geçme
