Bahar aylarında artıyor | Besin tüketiminden sonra ilk 90 dakikaya dikkat
Halk arasında kurdeşen olarak bilinen ürtiker, özellikle bahar aylarında daha sık görülmeye başlıyor.
Uzmanlar, çeşitli uyaranlara bağlı olarak gelişen bu rahatsızlığın bazı durumlarda kısa sürse de bazen uzun süre devam edebileceğini belirtiyor.
Medicana Bursa Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Gülbiye Güler, bahar aylarında özellikle polenlerin, solunum yoluyla vücuda alınmasıyla ürtikerin tetiklenebileceğini söyledi. Ayrıca, besin kaynaklı ürtikerin genellikle 90 dakika içinde kendini gösterdiğini ifade eden Dr. Güler, "Ürtiker daha derin dokuları tutarsa buna anjiyoödem denir. Bunda dudaklarda, göz kapaklarında, el ve ayak tabanlarında şişmeler meydana gelir. Deri dışında sindirim sistemi ve solunum yolları tutulumu olursa karın ağrısı, midede dolgunluk hissi gelişir. Solunum yollarında ise seste çatallanma hissi, yutkunurken takılma hissi, nefes darlığı ve hastada panik hali görülür. Anjiyoödemde hayati tehlike olabildiğinden acil müdahale gerektirir. Çok nadiren de anafilaksi ve hipotansiyon oluşabilir" dedi.
Ürtikerin başlıca tetikleyicileri arasında besinler ve ilaçlar yer alıyor. Dr. Güler, özellikle yaşlılarda ilaçların ürtiker gelişimine yol açabileceğini belirterek, "Bazı antibiyotiklerin, ağrı kesici, antiinflamatuvar ve kas gevşeticiler ile radyo kontrast maddelerin en sık ürtiker yapan nedenler arasında yer aldığını aktardı. Çocuklar ve gençler de bu rahatsızlığa daha yatkındır. Besin alındıktan sonraki 90 dakikalık süre içinde genellikle gelişir. Paketli gıdalar, süt ve süt ürünleri, balık ve deniz ürünleri, yumurta, fındık, fıstık, çilek, muz, kivi, domates, çikolata ve baharatlar ürtiker yapan en sık karşılaşılan gıdalardır" dedi.
ÜRTİKER TEDAVİSİNDE YÖNTEMLER
Akut ürtiker tedavisinde, antistaminik ilaçların temel tedavi olarak kullanıldığını belirten Dr. Güler, "Akut atak nedeni belirlenebilirse bu tetikleyici faktör uzaklaştırılmalıdır. Antistaminik tedaviye yanıt vermeyen ürtikerlerde sistemik kortikosteroidler genellikle etkili olabilmektedir. Bazı olgularda histamin 2 blokerleri kullanılabilir. Nadiren fototerapi ve kalsiyum kanal blokörleri kullanılabilir. Plazmaferez, İVİG ve kronik immünospresif tedavi verilebilir" dedi.
Anjiyoödem tablosu görülen hastalarda, antihistaminik ve sistemik kortikosteroid tedavisine yanıt alınamıyorsa, anafilaktik şok riski nedeniyle sistemik adrenalin kullanılması gerekebileceğine dikkat çeken Dr. Güler, "Fiziksel ürtikerlerin tedavisinde sürtünme, sıcak, soğuk, su ve güneş gibi etkenlerin uzaklaştırılması ile ürtiker kontrol altına alınabilir" dedi. Ayrıca, gıda ve gıda katkı maddelerinin ürtikerin tetikleyicisi olabileceği belirtilerek, hastaların diyet günlüğü tutmaları ve şüpheli besinlerden kaçınmaları önerildi.
YEREL TEDAVİLERLE KAŞINTIYA SON
Yerel tedavilerde ılık veya soğuk banyolar, soğuk yaş pansumanlar ve kaşıntı dindirici losyonlar sınırsız önerilirken, mentole benzer ferahlatıcı losyonların kullanımının faydalı olabileceği ifade edildi. Uyku bozukluğu ile giden ürtikerlerde antidepresan tedavisi de gündeme gelebilir.
Ürtiker hastalarının beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmeleri, potansiyel tetikleyicilerden kaçınmaları ve belirtileri göz ardı etmemeleri gerektiği uzmanlar tarafından vurgulanıyor.
