Besicilik için 'mutlu çiftçi' projesi

Hayvancılığın faaliyet alanı olduğunu,  Bosna Herkes, Romanya, Çekya’da sözleşmeli besicilik yaptırdığını açıklayan İzmir Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı ve Zel Gıda’nın Sahibi Hüseyin Cengiz, şunları söyledi; “Uzun yıllardır bu konularda araştırmalar yapıyorum. Öneriler hazırladım, ilgililere sundum. Dünyada hayvan işletmeden içeri girdiğinde kilosu 4 dolardır. Beslemeye başlarsınız. 3.90, 3.80, 3.70 diye düşmeye başlar. Türkiye’de besiye başladığınızda 4.10, 4.20,4.30 diye artıyor. Çünkü döviz yiyor hayvan. Girdiler ithal. Kendi silajını, yemini, samanını üretmiyorsun. Maliyette dövize bağımlısın. Hayvan meraya çıkmıyor. Üretimin tamamını tarım ve hayvancılığı birlikte yürütemezseniz başarılı olmanızın imkanı yok. 1980 öncesi ihracatçıydık. Kars, Ağrı, Ardahan hatta hayvan deposuydu. Yanlış politikalar bizi dışa bağımlı hale getirdi. Brezilya’dan Türkiye teslimi 4 dolara et geliyor. Türkiye’de daha işletmede maliyet 5 dolar. Neye göre üretim yapsın besici. Kapıyı açtım 4 dolar dediğinde tüm besici batar. İnsanlar politikalara güvenip, üretime geçemiyor. Et ithalatı Et ve Süt Kurumu üzerinden Tarım Bakanlığı kotası ile yapılıyor. Piyasayı regüle etmeye çalışıyor. Piyasada et fiyatını yükseltmemek için bir miktarını yoğun satış noktaları olan zincir marketlere veriyor. Onların da dikkate değer büyük paralar kazanıldığını sanmıyorum.” 

MUTLU ÇİFTÇİ PROJESİ

Profesyonel meslek hayatını hayvansal ürünler alanında geçiren İZSİAD Başkanı ve Zel Gıda’nın sahibi Hüseyin Cengiz, hayvancılıkta yaşanan sıkıntının önüne geçmek için kişisel tecrübesini ve araştırma merakını biraraya getirip, proje geliştirdi. Cengiz, Mutlu Çiftçi adını verdiği proje için “Köylü, besici risk almadan, finansmanını iş dünyasının sağlayacağı, bakanlıklar, sanayici ve besiciyle ortak proje hazırladım. Kent yoksulluğunu bitirip, köye dönüşü hızlandırabiliriz. 7 bölgede uygulanabilir. Bölgeye göre büyükbaş için de küçükbaş için de uygulanabilir. Küçükbaşı daha çok önemsiyorum. Büyükbaş için sulak alan, meralar gerekiyor. Meraların ıslah edilmesi gerekiyor” dedi.

Projenin tarafları: Tarım ve Orman Bakanlığı, Et ve Süt Kurumu, Toprak Mahsulleri Ofisi, üniversiteler, finansör iş insanları, köylü, SGK. 
Amaç: Ülkemizde hayvancılığı yeniden hak ettiği noktaya getirmek, kent yoksulluğunu önlemek, köye geri göçü hızlandırmak, risk ve finansal yük almadan köylünün tecrübe ve sektörel birikimini yeniden hayvancılıkta kullanmasını ve para kazanmasını sağlamak. 
Uygulama: Finansör iş insanları en az 10 köylü için, her bir köylüye 150 büyük, 300 küçükbaş olmak üzere 3 aylık besilik dana satın alacak. Bakanlık köylüye 150’şer büyükbaş, 300’er küçükbaşlık ahır için destek verecek. Köylünün talep etmesi halinde yem maliyetini de finansör üstlenecek. Köylü üstlenirse, TMO uygun maliyetli ye, gübre ve tohum temin edecek. Her 6 ayda bir besiciden bu maliyetler tahsil edilecek. İşletmenin faaliyetleri sırasında kullandığı enerji için sübvansiyon uygulanacak. İşletmelerde en az 3 çalışan ve bu çalışanların ücretinin 2 asgari ücretten az olmaması sağlanacak. Çalışanların sigorta primleri finansör tarafından ödenecek. Danaların teslim anındaki ağırlıkları kayıt altına alınacak. 6 aylık sürelerde tartım işlemi yapılıp, aradaki fark, finansörler tarafından köylüye ödenecek. Ölüm ve çalınmaya karşı hayvanlar sigortalanacak. Tarım il ve ilçe müdürlükleri hayvan bakımı, yem üretimi konularındaki zirai ve veterinerlik hizmeti verecek. Denetimler yapılacak. Üniversitelerin veterinerlik ve ziraat fakülteleri proje, yazılım ve teknik destek verecek. Maliyetleri düşürmek için bakanlık yeni mera kazandırılması çalışmaları yapacak. Et, süt ya da canlı hayvan alımı ve satımı Et ve Süt Kurumu gözetiminde, kurumun belirlediği koşullarda yapılacak. Tüm faaliyet ve aşamalar sözleşme ile yapılacak. Sözleşmeler 2 yılda bir yenilenecek. Proje kapsamında özel olarak organik et üreticiliği desteklenecek. Besi çiftliklerinde ortaya çıkan hayvan dışkılarından enerji ve gübre elde etmek için kurulacak tesisler desteklenecek.