Bu olaylara dikkat! Stres ve duygular yeme krizlerini tetikliyor mu?
Aşırı yeme, günümüzde giderek yaygınlaşan bir sorun. Peki, bu durum bir yeme bozukluğu mu, yoksa bağımlılık mı? Uzmanlar, aşırı yeme davranışının nedenlerini ve tedavi yöntemlerini tartışıyor. İşte detaylar:
Son yıllarda yapılan araştırmalar, aşırı yeme bozukluğunun sadece fiziksel açlıkla ilgili olmadığını, psikolojik ve nörolojik birçok faktörün bu süreci etkilediğini ortaya koyuyor. Özellikle stres, depresyon, anksiyete ve travma sonrası ortaya çıkan aşırı yeme krizleri, bireyin hayat kalitesini ciddi şekilde düşürebiliyor.
Uzman Psikolog Dr. Ayşe Yılmaz, aşırı yeme bozukluğunun genellikle duygusal durumlarla tetiklendiğini belirterek, “Kişi, üzüntü, stres ya da yalnızlık gibi duygularla başa çıkmak için yemek yemeğe yöneliyor. Bu durum bir süre sonra kontrolsüz hale gelerek yeme bozukluğu tanısı alabiliyor” diyor.
BAĞIMLILIK MI, HASTALIK MI?
Bazı bilim insanları ise aşırı yemenin bir bağımlılık olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Mehmet Demir’e göre, aşırı yemek tüketimi, özellikle yüksek yağlı ve şekerli gıdalar tüketildiğinde, beyinde tıpkı uyuşturucu ve alkol bağımlılığında olduğu gibi dopamin salgılanmasına neden oluyor. “Bu tür yiyecekler, beynin ödül merkezini uyararak kişide geçici bir haz yaratıyor. Ancak bu haz hissi, kısa sürede tekrar arandığı için kişi kendini sürekli yemek yerken bulabiliyor” diye ekliyor.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Araştırmalara göre, aşırı yeme bozukluğu en çok şu gruplarda görülüyor:
• Stresli iş ortamında çalışan bireyler
• Duygusal travma yaşayanlar
• Anksiyete ve depresyon rahatsızlığı bulunanlar
• Küçük yaşlardan itibaren sağlıksız yeme alışkanlığı kazananlar
TEDAVİ MÜMKÜN MÜ?
Psikiyatristler ve beslenme uzmanları, aşırı yeme bozukluğunun tedavisinin hem psikolojik hem de fizyolojik boyutları olduğuna dikkat çekiyor. Tedavi yöntemleri arasında psikoterapi, bilinçli farkındalık (mindfulness) teknikleri, sağlıklı beslenme programları ve bazı durumlarda ilaç tedavisi bulunuyor.
Beslenme uzmanı Dyt. Elif Kaya, “Önemli olan, bireyin beslenme alışkanlıklarını bilinçli bir şekilde değiştirmesi ve duygusal açlığı fiziksel açlıktan ayırt etmeyi öğrenmesidir” diyor.
