Dizilerde Türk gurbetçiler: Görünmeyen yüzler ve ötekileştirme
Türk dizileri, Almanya'daki gurbetçileri nasıl temsil ediyor? Gurbetçilerin dizilerde ötekileştirilmesi hangi yöntemlerle yapılıyor? Kadın karakterlerin dizilerdeki temsili neden bastırılmış olarak görülüyor? 30 yıllık dizilerde sadece 35 gurbetçi karakter yer alması ne anlama geliyor? Araştırma, gurbetçilerin sosyokültürel hayatlarının dizilerde nasıl göz ardı edildiğini mi gösteriyor?
Yaşar Üniversitesi doktora öğrencisi Cenk Çakar, son 30 yılda Almanya'daki Türk göçmenlere yer veren 15 dizideki 35 karakteri inceleyerek, gurbetçilerin Türk televizyon dizilerinde nasıl temsil edildiğini ortaya koydu. İletişim Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Ürün Yıldıran Önk'ün danışmanlığında gerçekleştirilen araştırmada, göçmenlerin dizilerde sıklıkla "Alamancı" veya "gavur" gibi ifadelerle ötekileştirildiği tespit edildi.
GURBETÇİLERİN YÜZEYSEL TEMSİLİ
Araştırmada, gurbetçilerin dizilerde genellikle yüzeysel ve karikatürize şekilde tasvir edildiği belirtildi. Çakar, "30 yıl boyunca çekilen yerli diziler arasında sadece 35 karakter gurbetçileri temsil ediyor ve bu oldukça düşük bir sayı. Bu karakterlerin büyük bir kısmı ise yan karakter olarak yer alıyor" dedi. Araştırma, gurbetçi karakterlerin dizilerde genellikle basmakalıp ve marjinalleştirilmiş şekilde gösterildiğini vurguluyor.
KÜLTÜRLER ARASINDA SIKIŞMIŞLIĞIN TEMSİLİ
Çakar, Almanya'daki Türk göçmenlerin dizilerde iki kültür arasında sıkışmış ve hiçbir yere tam olarak ait olamayan bireyler olarak tasvir edildiğini ifade etti. "Gurbetçiler, ne Türkçeyi ne de Almancayı tam olarak konuşabilen, iki tarafa da ait olmayan kişiler olarak yansıtılıyor" diyen Çakar, dizilerin ilk jenerasyonu görgüsüz, sonraki jenerasyonu ise karikatürize ederek komedi unsurlarına dönüştürdüğünü belirtti.
KADIN KARAKTERLERİN BASTIRILMASI
Araştırmada ayrıca dizilerdeki kadın karakterlerin temsili de ele alındı. Çakar, "Kadın karakterler genellikle istedikleri hayatı yaşayamıyorlar. Özellikle genç kızlar, ergenlik çağında Türkiye'ye gönderilerek ya da Almanlarla flört etmeleri engellenerek bastırılıyor" dedi. Çakar, kadın karakterlerin farklı jenerasyonlarda farklı biçimlerde tasvir edildiğini, özellikle genç jenerasyonun daha özgürlükçü ve toplumsal baskılara karşı dirençli gösterildiğini ifade etti.
SOSYOKÜLTÜREL ÖZELLİKLERE ODAKLANMA
Çakar'ın tez çalışması, Türk göçmenlerin sosyokültürel özelliklerini dikkate alarak dizilerde nasıl temsil edildiklerini ve bu temsillerin ötekileştirme veya kapsayıcılık düzeyini araştırıyor. Çakar, Almanya'daki Türklerin geniş bir topluluk oluşturduğunu ve kültürel olarak melezleşerek yeni bir kültür sentezi yarattıklarını vurguladı.
