Dünya çapında bir ilk: Kök hücre nakliyle görme yetisi geri kazanıldı!
Görme kaybı yaşayan milyonlarca insan için umut ışığı yakan bir gelişme Japonya'dan geldi!
Japonya'da gerçekleştirilen radikal bir kök hücre nakli, korneası ağır şekilde hasar gören üç hastanın görme yetisini önemli ölçüde iyileştirdi. Bu klinik çalışma, türünün ilk örneği olarak kaydedildi ve kök hücre araştırmalarında büyük bir ilerleme olarak değerlendiriliyor.
İLK UYGULAMA: KÖK HÜCRE NAKLİ İLE GÖRME İYİLEŞMESİ
Operasyonun üzerinden iki yıl geçtikten sonra, üç hastada herhangi bir ciddi güvenlik sorunu yaşanmazken, gözlerinde dikkat çeken bir iyileşme gözlendi. Kornealarındaki bulanıklık azalırken, şeffaflık düzeylerinin arttığı kaydedildi. Bu gelişme, görme kaybına yol açan ciddi göz hastalıklarında yeni bir tedavi umutlarını artırdı.
LIMBAL KÖK HÜCRE YETERSİZLİĞİ (LSCD): NEDİR?
Araştırmaya katılan dört kişi, "limbal kök hücre yetmezliği" (LSCD) adı verilen ve korneada yara dokusu birikimine yol açan bir rahatsızlıkla mücadele ediyordu. Limbus, gözün beyaz kısmını koruyarak korneayı destekleyen ve kök hücreler açısından zengin bir bölgedir. Bu kök hücreler, korneadaki hücrelerin yenilenmesini sağlar. Ancak bu hücrelerin işlevini kaybetmesi, görme kaybına yol açabilir.
Günümüzde LSCD'ye sahip hastalar, yalnızca bir gözlerinde sağlıklı kornea dilimi varsa tedavi edilebiliyor. Ancak her iki gözde de etkilenen hastalar için uygun tedavi seçeneği çok sınırlıdır ve donör nakli gerekmektedir. Japonya'daki bu yeni tedavi yöntemi, her iki gözde de etkilenen hastalar için umut verici bir çözüm sundu.
KÖK HÜCRE NAKLİNDE YENİ BİR ADIM: İPSC'LERİN KULLANIMI
Küresel olarak kornea hasarına bağlı görme kaybı yaşayan 12,7 milyon kişiden yalnızca çok azı nakil şansı bulabiliyor. Ancak bu nakillerde doku reddi riski büyük bir engel teşkil ediyor. Bu noktada, “indüklenmiş pluripotent kök hücreler” (iPSC) devreye giriyor.
iPSC'ler, herhangi bir insan hücresinden elde edilebilen ve embriyonik benzeri bir duruma yeniden programlanarak istenilen hücre tipine dönüşebilen kök hücrelerdir. Osaka Üniversitesi Hastanesi'ndeki bilim insanları, bu kök hücreleri kullanarak bir adım daha ileri gitti ve hastaların görme yetisini geri kazandırmayı başardı.
YENİ NAKİL TEKNİĞİ: İYİLEŞME GÖSTEREN HASTALAR
Laboratuvarda elde edilen iPSC’ler, kornea epitel hücre tabakalarına (iCEPS) dönüştürüldü. Bu tabakalar, hastaların yara dokusu çıkarılan kornealarına nakledildi ve koruyucu bir kontakt lensle kapatıldı. Nakil sonrası 7 ay içinde, dört hastanın tamamında görme iyileşmesi gözlendi. Ancak bir yıl sonra, görme kaybı daha ağır olan 39 yaşındaki hastada, görme gerilemeye başladı.
En iyi iyileşme, 44 yaşındaki bir kadın ve 66 yaşındaki bir erkek hastada gözlendi. Araştırmacılar, bu iki hastada iyileşmenin daha belirgin olmasının, bağışıklık sisteminin nakil edilen hücrelere karşı daha olumlu tepki vermesinden kaynaklandığını belirtiyor.
DENEYSEL ARAŞTIRMALAR VE RİSKLER
Bu küçük ölçekli çalışma umut verici sonuçlar sunsa da, kök hücre tedavisinin hala deneysel ve potansiyel olarak riskli bir uygulama olduğunun altı çiziliyor. Araştırmacılar, tedavinin geniş kitleler üzerinde uygulanabilmesi için gelecekte çok merkezli klinik deneyler yapmayı ve bu sonuçların üzerine inşa etmeyi planlıyor.
ÇALIŞMA SONUÇLARI THE LANCET DERGİSİNDE YAYIMLANDI
Çalışmanın sonuçları, dünya çapında prestijli tıp dergisi The Lancet’te yayımlandı. Bu, kök hücre tedavisinin göz sağlığına dair potansiyelini gösteren ilk büyük klinik çalışma olarak tıp literatüründe kayda geçti.
GELİŞMELERİN GELECEĞİ: DAHA FAZLA UMUT İÇİN ÇALIŞMALAR DEVAM EDİYOR
Araştırmacılar, bu tedavi yönteminin gelecekte daha geniş kitleler üzerinde denenmesini ve iyileştirilmesini planlıyor. Kök hücre teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte, görme kaybı yaşayan milyonlarca insan için daha güvenli ve etkili tedavi seçeneklerinin ortaya çıkması bekleniyor
