'Ege'yi pamuk krizi bekliyor'

Yeni İzmir Gazetesi’nde Semi Tektaş’ın haberine göre, İzmir Ticaret Borsası (İTB), 2023/24 sezonu pamuk rekoltesi destek primlerini açıkladı. İTB, pamuğa kilogram başına en az 5 TL destek verilmesi gerektiğini belirtti. Toplantıda konuşan İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak konu hakkında yaptığı açıklamada “fiyat koşullarının üreticimize olumsuz etkisinin ortadan kaldırılması amacıyla prim desteğinin kilogram başına en az 5 TL seviyesine yükseltilmesi gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Hakan, ise verilen rakamın yeterli olmadığını ve desteklerin artmaması durumunda Ege’de önümüzdeki senelerde pamuk krizinin yaşanacağını bununda sonucu olarak ta pamuğun Ege’den Güneydoğu’ya kayacağından endişe ettiklerini söyledi.

DÜNYANIN ALTINDA

Dünyada pamuk fiyatlarının 60 TL/kg olduğunu ama Türkiye’de bu rakamın 45-46 lira dolaylarında olduğunu söyleyen Uçak, “Tarımsal üretim ve emtia piyasaları savaşlardan ve hayatın normal akışını engelleyen deprem ve iklimsel olaylardan en hızlı ve en çok etkilenen sektörlerin başında geliyor. Geride bıraktığımız Kahramanmaraş ve Hatay merkezli deprem felaketinin olumsuz etkilerinin hala devam ettiğini görüyoruz. Deprem bölgesinde faaliyet gösteren üreticiler ve sanayiciler pamuk sektörünün neredeyse yüzde 40’nı temsil ediyor. Bölgede birçok işletme deprem nedeniyle hasar gördü ve eksik kapasiteyle çalışmaktalar.  Bu nedenle yaklaşık son dokuz aydır pamuk piyasası beklenen ve istenen yapıda değil. Hatta son yirmi yıldır şahit olduğum en kötü ticari dönemin içinde olduğumuzu ifade edebilirim.  Dünya pamuk fiyatları neredeyse 60 TL/kg seviyelerinde dolaşırken yerli pamuk fiyatımız 45-46 lira seviyelerini geçemiyor.  Üretim maliyetleri 25 TL/kg’a ulaşmışken, çekirdekli pamuk fiyatları 18-20 TL/kg seviyelerinde seyrediyor. Böylesi bir fiyat yapısı sürdürülebilir üretimi ve doğal olarak ticareti olumsuz etkiliyor.  Özetle, pamuk üretiminde Türkiye’nin geleceğinin belirsiz olduğunu söyleyebilirim. Ancak karalar bağlamaya gerek yok, çözülemeyecek ve aşılamayacak engelimiz yok. İhtiyacımız olan tek şey uzun vadeli doğru politikalar.  Pamuk sektörü, üretimden sanayiye kadar yüzbinlerce insanın istihdam bulduğu stratejik açıdan önemli bir sektör. Bu nedenle ekonomik sürdürülebilirliğin sağlanması kritik önem taşıyor. Bunun için üreticinin ve sanayicinin finansmana erişimi sağlanmalı ve özellikle tarımsal üretim maliyetleri döviz kurlarındaki artışa karşı korunmalıdır” diye konuştu.

5 TL DESTEK

Kilogram başına 5 TL destek primi verilmesi gerektiğini söyleyen Uçak, “İTB olarak tarım sektöründeki gelişmeleri yakından takip ediyor, sektör temsilcilerimizle düzenli olarak mesleki toplantılar yapıyor ve sorunlarımızı, çözüm önerilerimizle birlikte ilgili mercilere taşıyoruz. Bizler, pamukta sürdürülebilir üretim için üreticilerimizin yeterli kazancı elde etmesini bir zorunluluk olarak görüyoruz.  Bu amaçla, yurtiçi ve yurtdışı piyasalardaki gelişmelerin bir sonucu olarak ortaya çıkan ve az evvel bahsettiğim bugünkü fiyat koşullarının üreticimize olumsuz etkisinin ortadan kaldırılması amacıyla prim desteğinin kilogram başına en az 5 TL seviyesine yükseltilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Pamuk sektörünün içinde bulunduğu sorunlara hızlı ve uzun vadeli çözümler sunulmadığı takdirde ekim alanlarımız ve dolayısıyla üretimimiz bir sonraki yıl daha da gerileyecek ve 30 milyar doların üzerinde bir ihracat gelirine sahip olan tekstil ve konfeksiyon sektörümüzün hammadde açısından dışa bağımlılığı artacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

BEKLENTİ

Uçak, “Uzun yıllardır yapılmakta olan pamuk rekolte tahminlerinin oldukça başarılı sonuçlar verdiğini hatırlatmak isterim. Bir önceki sezona göre bölgemizde pamuk ekim alanlarının yüzde 12,3 oranında azalarak 104 bin hektara düştüğü tahmin edilmiştir. Ortalama kütlü veriminin dekarda 440 kilogram olması beklenmektedir. Buna göre kütlü üretimin 460 bin ton olacağını öngörüyoruz. Yeni sezonda çırçır randıman oranının yüzde 39 olacağı ve bu randıman oranı ile mahlıç pamuk üretiminin 179 bin ton olacağı tahmin edilmektedir” diyerek sözlerini noktaladı.

ÜRETİM BİTECEK

Açıklanan rakamlar hakkında konuşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Hakan Çakıcı, pamuk üretiminin Güneydoğu’ya kayma endişesi yaşadıklarının altını çizdi. Çakıcı, bu fiyat üzerinden gidersek maliyetleri düşünürsek bunun karşılığında bu fiyat çok düşük, bir de zaten pamuk rekoltesi de düşük bu sene. Çünkü iklim değişikliği nedeniyle sulamayla ilgili çok sıkıntı oldu. O yüzden iklim değişikliği nedeniyle suyun azalması pamuğu çok etkiledi.

Pamuk sektörü, bu fiyatlar böyle açıklanınca önümüzdeki yıl iyice krize girecek diye düşünüyorum. Üretici anlamında artık belki üretici pamuk ekmekten vazgeçecek zorunlu olarak pamuk ekenler dışında seçeneği varsa üretici pamuk üretiminden vazgeçecek. Hem gelir elde edemiyor. Bu durumda hem de zaten üretim çok zorlaşmaya başladı. Ege’nin özellikle İzmir Bergama bu civarına gidersek vesaire buralardaki pamuk en kaliteli pamuk. Pamuk üretimi artık biraz Güneydoğu’ya kaydı. İthal durumundan uluslararası düzeyde pamuk fiyatlanıyor. Onların fiyat baskısı da söz konusu. Burada o yüzden düşük rakamlar açıklanıyor. Biraz korumacı olmak lazım, yoksa pamuk bitecek ülkede. Özellikle Ege’de pamuğun yetiştirilmesini devam edebilmesi için bu desteklenmesi lazım.  Dışarıdaki fiyatlarla bunu dengelemek için uluslararası piyasadaki fiyat dengelerini gözetilmeli” değerlendirmesinde bulundu.

Haber Merkezi