EGİAD 'ev gençleri' sorununa çözüm arıyor

Kamuoyunda “ev genci” olarak tanımlanan ne eğitimde ne istihdamda olan (NEET) gençlerin istihdama katılabilmesi için İzmir Kent Değerlerini Koruma ve Geliştirme Derneği’nin desteği ile Ege Genç İş İnsanları Derneği bir araştırma gerçekleştirdi. Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi  Doç. Dr. Işıl Kurnaz tarafından hazırlanan  98 sayfalık rapor, İzmirli gençlerin işgücü piyasasına katılımını teşvik etmeye yönelik politika önerileri sunuyor.

"Birlikte Çözüm Arayışı - Ne Eğitimde Ne İstihdam Olan (NEET) Gençler İzmir Araştırma Raporu"nun lansmanı EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer, İzmir Kent Değerlerini Koruma ve Geliştirme Derneği - Kentimiz İzmir Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Yüce, Doç. Dr. Işıl Kurnaz, İZPA-İzmir Planlama Ajansı Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, EGİAD üyeleri, vakıf ve dernek temsilcilerinin katılımı ile yapıldı. 

EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer, gençlerin istihdam dışı kalmasının, ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkilediğini, toplumsal eşitsizliği ve sosyal istikrarsızlığı artırdığını belirterek, “Genç işsizliği sorunu dünya ve Türkiye’nin en temel problemlerinden birisi olarak kabul edilmiş, bu alanda pek çok politika uygulanmaya başlanmış. Yerel düzeyde politika önerileri geliştirme ve etkili çözümler sunma hedefiyle gerçekleştirdiğimiz çalışmamız, NEET gençlerin yaşadığı zorluklara odaklanarak toplumda sosyal adalet ve fırsat eşitliğinin sağlanmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor. NEET gençlerin istihdam dışı kalması, ekonomik büyümeyi olumsuz etkiliyor, toplumsal eşitsizlik ve sosyal istikrarsızlığı artırıyor. En önemli etkilerinden biri gençlerin eğitim almadan, istihdam edilmeden geçirdikleri zaman, yeteneklerini geliştirme ve ülkenin rekabet gücü için önemli kaynak olan beşerî sermayenin oluşturulmasına katkıda bulunamamaları sonucunu doğuruyor. Gençlerimizin iş hayatına katılımını zorlaştıran bir faktör de eğitim-istihdam uyumsuzluğu. Eğitim sistemimizin iş dünyasının dinamiklerine uygun hale getirilmesi, NEET gençlerin iş hayatında kendilerine kalıcı yer edinmelerini kolaylaştırır. Sosyal güvenlik sistemimiz dönüşümden geçiyor. EYT düzenlemeleri, gençlerin işgücü piyasasında karşılaştığı zorlukları artırabilir. Emekliliğe yakın bireylerin iş hayatına devam etmesi, genç nüfusun işsizlik oranlarını yükseltebilir. Gençlerin işgücü piyasasına katılımını destekleyecek ve sürdürülebilir sosyal güvenlik çözümleri üretecek politikaların geliştirilmesi bu nedenle büyük önem taşıyor” dedi.

Yelkenbiçer  şöyle devam etti: “NEET gençlerin ekonomiye katılımlarının artması birey ve toplum refahı açısından kritik önemde. Bu araştırma ile NEET gençlerin sosyoekonomik hayata katılımlarının artırılması için İzmir’de neler yapılabileceğini geniş katılımla tartışmaya açtık. Saha araştırmasında kamu kurum ve kuruluşları, iş dünyası, çeşitli sektörlerden işveren ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla odak grup görüşmeleri düzenledik. NEET gençlerin karşılaştığı sorunları anlamak ve çözüm önerileri geliştirme kaçışından önemli adım oldu. Odak gruplarla görüşmelerde gençlerin yaşadığı zorlukları derinlemesine anlama fırsatı bulduk ve bu bilgiler ışığında etkili çözümler üretme yolundayız. EGİAD olarak, gençlerin geleceğine yapılan yatırımın önemini vurgulamak, toplumda sosyal adalet ve fırsat eşitliği sağlanmasına katkı yapmak için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bu çalışma başlangıç. Kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının destek ve iş birliği ile güçlenerek, gençlerin potansiyellerini gerçekleştirmesine yardımcı olacak proje ve programlar geliştirme yönündeki çabalarımızı sürdürmeyi hedefliyoruz. Geleceğe dair umut dolu adımlar atarken, gençlerimizin başarılarına ve mutluluğuna odaklanmayı sürdüreceğiz. Bu raporun, gençlerimizin istihdam edilebilirliğini artırma yolunda İzmir’e, Ege Bölgesi’ne ve ülkemize katkı sağlamasını diliyoruz.” 

Daron Acemoğlu’nun Nobel ödülü almasına vesile olan tespitlere de dikkat çeken Yelkenbiçer, “Dünyanın ekonomik gündemini belirleyen çalışmalara imza atması, bu çalışmalarla bizlere yön göstermesi sebebiyle, Daron Acemoğlu’na teşekkürü borç biliyor ve Nobel Ekonomi Ödülü için tebriklerimizi iletiyorum. Acemoğlu, çalışmalarında kurumların öneminin, kurumlardaki toplam faktör verimliliği ve genel üretkenlik düzeylerinin belirleyiciliğinin altını çiziyor. Ancak ülkemizin teknolojiye yeterince yatırım yapmadığını, yaptığında ise o teknolojiden üretkenlik kazanamıyor. Bunun da kök nedenlerine bakınca karşımıza kurumlarımızın verimliliği ve eğitim düzeyi çıkıyor. Bu durum ülkemizdeki pek çok olumsuzluğu derinleştirdiği gibi, NEET Gençler sorunu da her geçen gün büyüyor” diye konuştu.

“EGİAD’IN,ACEMOĞLU’NUN VERİMLİLİĞİ YÜKSEK KURUM NİTELİĞİNE ULAŞTIĞINA İNANIYORUZ”

Kurumsal yapı ve “Çağdaş Sivil Toplum Kuruluşu” anlayışıyla faaliyetlerine devam eden derneğin Acemoğlu’nun çerçevesini çizdiği, verimliliği yüksek kurum niteliğine ulaştığına inandıklarını dile getiren Yelkenbiçer, “Seçkin üye portföyü, diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği, yayın ve raporları, kamuoyunda kuruluşundan bu yana oluşturduğu saygın imajı ve tanınırlık oranıyla, 35 yaşına yaklaşan köklü bir kurum. Bu özellikleriyle, Acemoğlu’nun çerçevesini çizdiği, verimliliği yüksek kurum niteliğine ulaştığına inanıyoruz. Derneğimizi bugünlere taşıyan, tüm dönemlerdeki yönetimlerimize, üyelerimize, bizi destekleyen tüm paydaşlarımıza teşekkür ederiz.EGİAD olarak, gençlerin geleceğine yapılan yatırımın önemini vurgulamak, toplumda sosyal adaletin ve eşit fırsatların sağlanmasına katkıda bulunmak için çalışacağız. Kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının destek ve işbirliği ile güçlenerek, gençlerin potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olacak proje ve programlar geliştirme çabalarımızı sürdüreceğiz. Geleceğe umut dolu adımlar atarken, gençlerimizin başarılarına ve mutluluğuna odaklanmayı sürdüreceğiz” dedi.

COVİD DÖNEMİNE GÖRE NEET NİTELİĞİNDEKİ GENÇLERİN SAYISI AZALDI

Çalışmayı yürüten Doç. Dr. Işıl Kurnaz, NEET gençlerin yaşadığı zorlukların, bireylerin yanında toplum ve ekonomiyi de etkilediğini belirterek, şu bilgileri verdi;  “Uluslararası Çalışma Örgütü 2024 verilerine göre, küresel düzeyde 15-24 yaş grubundaki NEET oranı 2023 itibarıyla %21,7. COVID-19 salgını NEET oranında artışa neden olmuş, 2023’de NEET statüsünde olan genç kadın ve erkeklerin oranları sırasıyla %29,7 ve %14,1 olarak kaydedilmiş. NEET statüsü, gençlerin işgücü piyasasına erişimlerini sınırlayan çeşitli sorunlara işaret ediyor. NEET olma hali, genellikle birçok faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkıyor. NEET olma durumu bireysel, ailesel ve çevresel faktörler, eğitime erişim sorunları veya eğitim-istihdam uyumsuzluğu gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Yaş, cinsiyet, sağlık durumu ve psikolojik faktörler gibi bireysel unsurlar, NEET olma riskini etkiler. Bununla birlikte, düşük sosyoekonomik düzey, aile içi gelir ve ebeveynlerin eğitim düzeyi gibi faktörler de genellikle NEET olma riskini artırır. Ayrıca, bakım sorumlulukları ve aile yapısı da NEET olma durumu üzerinde etki yaratır. Kadınlar arasında bakım sorumluluğu daha yaygın ve bu durum, NEET olma riskini artırabilir. Eğitime erişimdeki engeller, gençlerin NEET olma durumunu doğrudan etkiliyor. Erken okul terkleri ve düşük akademik başarı bu engellere örnek olarak gösterilebilir. Eğitim sistemi içindeki eşitsizlikler ve öğrenci-öğretmen ilişkileri önemli. Eğitim-istihdam ilişkisindeki uyumsuzluk NEET olma durumu açısından bir diğer önemli faktör. Gençlerin işgücü piyasasına girerken yaşadıkları zorlu ve uyumsuz eşleşmeler, NEET riskini artırıyor. Ayrıca, uzun süre işsizlik deneyimi gençlerin gelecekteki istihdam olanaklarını olumsuz etkiliyor ve NEET durumunu kalıcı hale getirebiliyor. Bu gençler, ülke, toplum ve iş dünyası için önemli sorun. Gençlerin istihdam dışında kalması, ekonomik büyümeyi olumsuz etkiler. Gençler, ülkenin üretken iş gücü potansiyelini kullanamadıkları için ekonomik kalkınmaya katkı sağlayamaz. Bunun sonucu ekonomide verimlilik azalıyor ve sosyal yardımlara olan bağımlılık artıyor. NEET gençlerin toplumdan dışlanması, sosyal içermeyi zorlaştırıyor ve toplumsal eşitsizlikleri artırıyor. NEET gençlerin iş gücüne katılmaması veya eğitim görüşmelerinden elde edilen bulgular tematik olarak analiz edildi.”

STRATEJİLER NELER OLMALI

-NEET gençler için mesleki yönlendirme ve kariyer danışmanlığı hizmetleri sunan bütüncül bir sistem oluşturulmalı. 
-Eğitimden işgücüne geçişini desteklemeli ve iş fırsatlarına erişimlerini artırmalı. 
-Kkariyer merkezlerinde bireysel danışmanlık hizmeti sağlanmalı. 
-Kamu, meslek kuruluşları, STK, yerel yönetim ve özel sektör iş birliği ile istihdam garantili programlar uygulanmalı. 
-NEET gençleri geri kazanacak, hedef odaklı politikalar geliştirilmeli.
-Genç odaklı yatırımlar arttırılmalı.
-Eğitim kadar sosyal refahlarını arttıracak altyapılar sunulmalı.
-Her NEET gencinin farklı bir hikayesi olduğundan yola çıkarak politikalar bütüncül değil, şahsi ihtiyaçlara göre de değişik göstermeli. Birey olarak önemsendiklerini hissetmeliler.