'Enflasyon, toplumu isyana sürükleyecek'

yenikiraz.com’dan Semi Tektaş’ın haberine göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Temmuz ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklanan verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuzda aylık bazda yüzde 9,49, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 8,23 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 47,83’e, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 44,50’ye yükseldi. Böylece, temmuz ayı enflasyonu rekoru kırıldı. Temmuz ayında en yüksek enflasyon, 1997 yılında yüzde 6,2 ile kayıtlara geçmişti. Tüketici fiyatlarındaki artış, temmuz ayında, bir önceki aya göre yüzde 9,49, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 31,14, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,83 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 57,45 olarak gerçekleşti.

ULAŞTIRMA REKOR KIRDI

TÜFE’de aylık bazda bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu grup yüzde 17,75 ulaştırma oldu. En düşük artış yüzde 2,67 ile eğitimde görüldü. Temmuzda sağlık grubunda yüzde 13,61, lokanta ve otellerde yüzde 11,92, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 11,17, ev eşyasında yüzde 8,91, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 7,71, haberleşmede yüzde 6,22, eğlence ve kültürde yüzde 6,14, konutta yüzde 6,03 artış, giyim ve ayakkabıda yüzde 3,19, eğitimde yüzde 2,67 artış gerçekleşti.

Yıllık bazda en yüksek artışın olduğu ana grup ise yüzde 82,62 ile lokanta ve oteller oldu. En az artış yüzde 19,31 ile konut grubunda meydana geldi. Yıllık bazda sağlıkta yüzde 75,95, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 60,72, eğitimde yüzde 53,57, ev eşyasında yüzde 50,12, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 46,58, eğlence ve kültürde yüzde 45,28, ulaştırmada yüzde 43,40, haberleşmede yüzde 43,02, giyim ve ayakkabıda yüzde 22,65, konutta yüzde 19,31 artış görüldü.

“HASTALIĞIN SEBEBİ BİLİNMİYOR”

“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomi yönetimine Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan’ı getirmesinin sonuçları ortaya çıkmaya başladı” diyen Ekonomist Hakan Topkurulu, enflasyonun sebebine doğru teşhis konulmadığını söyledi. Topkurulu, “Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan aldıkları bu önlemlerin ‘geçici olarak enflasyonu yükselteceğini fakat daha sonra enflasyonda olumlu bir ivme yaratacağını’ söylüyorlar. Bugünkü ekonominin yükselme sebebini aldıkları o acı ilacın geçici etkisinden kaynaklandığını söylüyorlar.  Hâlbuki enflasyon dünyada düşme eğilimine girmişti. Buna paralel olarak Türkiye’de de düşme yavaş yavaş başlamıştı. Şimşek ve Erkan’ın enflasyonun nedenini yani hastalığın ne olduğu teşhisinde hataları var. Bunu nereden anlıyoruz? Hafize Gaye Erkan’ın enflasyon raporu toplantısında enflasyonun sebebi olarak talebi göstermesinde anlıyoruz. Siz eğer enflasyonun sebebini talep olarak gösterirseniz önlemlerinizi ona göre alırsınız. Türkiye’de çok büyük bir hata yapılıyor. Enflasyon nedeni olarak talep gösteriliyor. Hâlbuki son derece basit bir mantıkla gidersek 9 milyon emekli 7 bin 500 TL emekli aylığına mahkûm oldu. 7 bin 500 TL emekli aylığıyla geçinebilen bugün talep yaratır demektir. Ama bugün emeklinin talep yaratma şansı var mı? Enflasyonu çözmek için enflasyona doğru teşhis koymak lazım. Burada yapılan hata bütün halkı etkiliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan önümüzdeki seçimlerde eğer kazanmayı düşünüyorsa, Mehmet Şimşek konusunda kesin kararını çok süratli vermelidir” açıklamasında bulundu.

Ekonomist Hakan Topkurulu

ENDİŞE VE KORKU

Topkurulu enflasyondaki artışın toplumda hayal kırıklığı yaşattığını söylerken toplumsal olayların artabileceğini işaret etti. Topkurulu, “Halkta büyük bir tedirginlik ve hayal kırıklığı var. Bu hayal kırıklığı yavaş yavaş halk hareketlerine dönecek. Toplumsal tepkiler yükselecek ve bu toplumsal tepkiler halkın huzurunu ve istikrarını bozacak. Toplumun her kesiminde sorunlar var. Emekli de sorun var, işçide sorun var, çiftçi de çok büyük sorun var. Bakın çiftçi bu sene mahsuller iyi oldu. Yağmur iyi yağdı diye zannetmeyin ki mutlu. Mehmet Şimşek politikaları tarıma da olumsuz yansıdı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ne buğday ne de bakliyatta doğru dürüst alım yapmıyor. Bu son derece olumsuz bir şekilde yansımasını gösterecek. Toplumda da önümüzdeki süreçte ciddi yansımaları olacak” değerlendirmesinde bulundu.

“SORUMLULARDAN BİRİ DE CHP”

Enflasyondaki artışın sebebinin yapılan zamlar olduğunu belirten Ekonomist Evren Derim Zelyurt, bu ekonomik başarısızlığın sebeplerinden birinin de CHP’nin olduğunu söyledi. Zelyurt, “Yüksek enflasyonun nedeni hepimizin bildiği gibi iktidarın yaptığı zamlar. Bunun gerekçesi de seçimlerden önce yapılmış olan gereksiz harcamalar ve muazzam bir bütçe açığı. Bütün bunların aslında kök sebeplerinden bir tanesi de ana muhalefet partisinin seçimlerdeki ve sonrasındaki başarısızlığıdır.  Şimdi diyeceksiniz ki enflasyonla CHP arasında ne bağ var? Ekonomi demek, siyaset demektir. Dolayısıyla ekonomik alanda gördüğümüz her rakamın arkasında aslında iktidar ve muhalefetin siyasi davranışları yatıyor. Bu bağlamda ana muhalefet zayıf kaldığı ölçüde, iktidar bütçe açığını kapatmak için sadece gelirler kanadına odaklanacaktır. Zamlar ve vergilerle para toplayıp bu açığı kapatmaya çalışıyor. Oysa yeni, genç, enerjik bir muhalefet lideri; daha heyecanlı bir CHP örgütü olsaydı iktidar partisi bu zamları yapmak yerine aynı zamanda kamunun giderlerini kısmak adına da ciddi adımlar atardı. Mehmet Şimşek’in gönderdiği bir talimat var ama bakın bu dostlar alışverişte görsün talimatıdır. Önemli olan bunun bakanlıklara, müdürlüklere, tebliğ edilmesidir. Şimşek bunu yapmaktan şu an imtina ediyor. Bunun sebebi de karşısında son derece zayıf bir oluşumun bulunmasıdır.  Kuvvetle muhtemel Kılıçdaroğlu, genel başkanlığa devam edecek. Bu da AKP’ye zamları yapma adına rahatlatıcı bir alan çıkacak. Neden? Çünkü karşı tarafta dengeleyici, baskı yapan bir muhalefet olmayınca bütçeyi kapatmak için sadece gelirler kanadı çalıştırılacak. Dolayısıyla artık enflasyonu sadece domates ve biberin fiyatının artması AKP’nin yanlış politikaları olarak bakmayın” açıklamasında bulundu.

Ekonomist Evren Derim Zelyurt

“UÇUMUN KENARINDAN GİTMEYE DEVAM EDİYORUZ”

Yerel seçimlere kadar ekonomin frenleneceğini söyleyen İYİ Parti İzmir Ekonomi Politikaları Başkanı Selim Amato, “Uçurumun kenarından gitmeye devam ediyoruz.  Davul Mehmet Şimşek’in elinde ama tokmağı vermediler. Sıcak paraya ihtiyacımız var ama Arap devletlerinden gelecek para henüz net değil. Bu nedenle faizinde düşük tutulması yurt dışındaki yatırımcıya güven vermiyor. Bankalar kimseye kredi vermediği için yakında zombi iş yerleri batacak. Bunlar 3 yıldır yürütülüyordu. Artık batmaya başlayacaklar.  Dolayısı ile bu kış sert geçecek. Batan firmalardan dolayı işsizlik biraz artabilir.  Maalesef ekonomik olarak en korkulanı yani durgunluğu yüksek enflasyon ile beraber yaşayacağız. Ancak ciddi bir döviz girdisi bu kötü gidişe son verebilir.  Böyle bir para girişi göremiyorum. Yerel seçimlere kadar böyle gider sonrası tufan. Dolar 35 TL’ye doğru gider, enflasyon talep azalışı dolayısıyla ile biraz geriler ama dolar artışı da enflasyonu körükler.  Bu sarmala takılmış durumdayız.  Mehmet Şimşek dayanamaz istifa ederse ani bir şok yaşarız. Bu ciddi olasılıklar içinde. Özetle uçuruma düşmedik ama kıyısından yürümeye devam edeceğiz. Düzlüğe çıkış birkaç yıl alacak görünüyor”  ifadesini kullandı.

İYİ Parti İzmir Ekonomi Politikaları Başkanı Selim Amato