Fazlası fayda değil zarar!
Uzmanlar uyarıyor: 'Vitaminler ihtiyaç kadar alınmazsa hastalıklara davetiye çıkar.' Yağda çözünen vitaminlerde doz aşımı ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Yol açtığı problemler haberimizde...
Vitamin takviyeleri sağlıklı bir yaşam için oldukça önemli. Ancak uzmanlar, bilinçsizce ve önerilen miktarların üzerinde alınan vitaminlerin faydadan çok zarar getirebileceğine dikkat çekiyor. Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Halis Köylü, vitaminlerin doğru zamanda ve doğru miktarda alınmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda aileleri ve bireyleri uyardı.
DIŞARIDAN ALINMASI ŞART!
Vitaminlerin, normal vücut fonksiyonları için gerekli olan organik bileşikler olduğunu belirten Prof. Dr. Halis Köylü, bu maddelerin vücutta üretilemediğini ve mutlaka besinler yoluyla dışarıdan alınması gerektiğini vurguladı. Vitamin ihtiyacının kişiden kişiye değiştiğini ifade eden Köylü, “Yaş, büyüme hızı, hastalık, gebelik gibi faktörler bu ihtiyacı doğrudan etkiliyor” dedi.
“Fazlası zarar” uyarısı: Özellikle yağda çözünen vitaminlerde dikkat!
A, D, E ve K vitaminlerinin yüksek dozlarının vücut için toksik etki yaratabileceğini belirten Prof. Dr. Köylü, şu açıklamalarda bulundu:
“A vitamini fazlalığı; baş ağrısı, iştahsızlık, karaciğer büyümesi gibi sorunlara yol açabilirken, D vitamini fazlalığı böbrek yetmezliği ve kireçlenmeye neden olabilir. E ve K vitaminlerinin yüksek dozları ise hormon bozukluklarından sindirim sistemi problemlerine kadar geniş bir yelpazede hastalıklara sebep olur.”
VİTAMİNLER ENERJİ VERMEZ
Prof. Dr. Köylü, vitaminlerin doğrudan enerji kaynağı olmadığını, ancak besinlerin enerjiye dönüştürülmesinde önemli birer katalizör görevi üstlendiklerini vurguladı. “Vitaminler enzimlerin etkinliğini artıran koenzim görevinde bulunur. Eksiklikleri, biyokimyasal tepkimeleri durdurabilir.” ifadelerini kullandı.
HANGİ VİTAMİN NE İŞE YARAR?
Her bir vitaminin vücutta farklı bir görevi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Köylü, işlevlerini şöyle sıraladı:
- A vitamini: Görme fonksiyonu
- B vitaminleri: Metabolik süreçler, kan yapımı (özellikle B9 ve B12)
- C vitamini: Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, yara iyileşmesi
- D vitamini: Kemik gelişimi, kalsiyum emilimi
- E vitamini: Üreme sistemi
- K vitamini: Kanın pıhtılaşması
Doğal yolla alınan vitaminler her zaman daha etkili
Sentetik vitamin takviyelerinin bazı durumlarda gerekli olduğunu ifade eden Köylü, şu uyarıda bulundu:
“Yetersiz beslenen, emilim bozukluğu yaşayan ya da ileri yaştaki bireylerde önerilen dozlarda alınan multivitaminler faydalıdır. Ancak en doğru olan, vitaminleri taze sebze ve meyvelerden almaktır. Bu doğal kaynaklar hem daha etkili hem de güvenlidir.”
Emilim sorunlarına dikkat: Yağda çözünen vitaminler riskli grupta
Vitaminlerin büyük bir kısmı ince bağırsağın üst kısmında emilirken, B12 vitamininin ince bağırsağın alt bölümünde ve özel proteinlerle emildiğini aktaran Köylü, özellikle safra akışının bozulduğu durumlarda yağda çözünen vitaminlerin emiliminin ciddi şekilde azaldığını belirtti.
B6 VİTAMİNİ FAZLALIĞI
Suda çözünen vitaminlerin genellikle vücuttan kolayca atıldığı düşünülse de yüksek dozda alınan B6 vitamininin sinir sistemi rahatsızlıklarına neden olabileceğine dikkat çeken Köylü, “Her vitamin masum değildir, özellikle uzun süreli yüksek doz kullanımlar ciddi sonuçlar doğurabilir” dedi.
HASTALIKLARDAN KORUR MU?
Vitaminlerin, kanser veya kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarından korunmada tek başına yeterli olup olmadığının bilimsel olarak kanıtlanmadığını da vurgulayan Prof. Dr. Halis Köylü, “Antioksidan etkisi olan vitaminlerin dahi tek başına bu hastalıklardan koruduğuna dair kuvvetli bir veri bulunmuyor” diyerek vitaminlerin koruyucu etkisinin abartılmaması gerektiğini söyledi.
Vitamin takviyesi bilinçli kullanıldığında faydalı, fazlası ise zararlı!
Sağlıklı bir yaşam için vitaminlerin dengeli ve bilinçli alınması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, özellikle yağda çözünen vitaminlerin gelişigüzel kullanımının ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda hemfikir. En doğru yaklaşım ise her zaman dengeli beslenme ve hekime danışarak yapılan takviyeler!
