Geniz eti büyümenin en büyük düşmanı
Her üç çocuktan birinde görülen geniz eti büyümesi, gelişim sürecini etkilediği gibi, uykuda nefes durmasına bile neden olabiliyor
Çocuğunuz sürekli ağzından nefes alıyor ve uyurken horluyorsa, dikkat! Bu sorunların nedeni, kreş çağındaki 3 çocuktan 1’inde görülen ve tedavide geç kalındığında ciddi sorunlara neden olabilen ‘geniz eti büyümesi’ olabilir! Geniz eti büyümesine sebep olan viral ve bakteriyel hastalıklar kış aylarında daha fazla görüldüğü için yaz aylarında solunumu rahat olan çocuklar bu dönemde hava yolu tıkanıklığı sorunu yaşayabiliyor. Bağışıklık düzeyleri gelişmediği ve mikroplarla yeni tanıştıkları için kreş çağındaki 2 – 5 yaş grubundaki çocuklarda yaygın görülen geniz eti büyümesi, sık enfeksiyon oluşumundan büyüme ve gelişme geriliğine, işitme kaybından uykuda nefes durmasına kadar pek çok ciddi soruna yol açabiliyor! :ocukların yüz şeklini bile değiştirebiliyor! Acıbadem Ataşehir Hastanesi Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Zeynep Yezdan Fırat, ağzından nefes alan, uykuda horlayan çocuklarda zaman kaybedilmeden hekime başvurulması gerektiğine dikkat çekerek, “Sağlık problemleri yanında geniz eti yüzü olarak adlandırılan yüz değişimlerinin tedavisinin zorlaşmaması için üzerinden bir kış geçmemesi büyük önem taşıyor. Geç kalındığında geniz etinin cerrahi yöntemle alınmasının yanı sıra diş veya çene cerrahisine de başvurmak gerekebiliyor” diyor.
Geniz eti genetik nedeniyle doğuştan büyük olabiliyor veya viral ile bakteriyel enfeksiyonlar, başka etkenler nedeniyle sonradan büyüyebiliyor. Ağız bölgesindeki dört çift lenf bezinden biri olan geniz eti, burun deliklerinin arka bölümündeki geniz boşluğunda yer alıyor. Geniz eti ağız yoluyla vücuda giren mikroplarla ilk savaşı başlatmak gibi son derece önemli işlev üstleniyor. Mikroplara karşı cevap ise geniz etinin şişmesiyle gerçekleşiyor. Büyümesi burun ve kulak tıkanıklığına yol açabiliyor. Burun solunumuyla alınan hava önce ısıtma, temizlenme, filtre edilme ve nemlendirilme gibi işlemlerden geçtikten sonra alt hava yoluna iletiliyor. Geniz eti burnu tıkadığında çocuklar ağızdan nefes aldıkları için hava sirküle edilemeden akciğerlere geçiyor. Bunun sonucu sağlık problemleri gelişebiliyor.
Geniz eti büyümesinde zaman kaybetmeden hekime başvurmak önemli. Gecikmede tedavi güçleşip, sorunlar kalıcı hale de dönüşebiliyor. Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Zeynep Yezdan Fırat, geniz eti büyümesi olan çocuklarda sık sık boğaz enfeksiyonu, sinüzit, alt hava yolu enfeksiyonları, hassas hava yolu denilen alerji öncesi semptomlar ve geçmeyen öksürük sorunları yaşandığına işaret ederek, “Horlama ve apne denilen nefes durması, diş sıkma ve gıcırdatma, baş boyun terlemesi, gece uykuda idrar kaçırma gibi uyku problemleri geniz eti büyümesinde sık görülen diğer sorunları oluşturuyor. Hava yolu tıkalı olduğu için az oksijenle büyüyen çocuklarda yaşıtlarına göre büyüme ve gelişimde gecikme yaşanıyor. Orta kulak boşluğu havalanmayan kulaklarda sıvı birikmesi sonrası orta kulak enfeksiyonları ve buna bağlı olarak işitme kaybı gelişebiliyor” diyor.
Yol açtığı bir başka sorun yüz şeklini değiştirmesi. Burundan nefes alamayan çocuklar ağızdan hava yolu bulmaya çalışır. Çeneyi geriye alıp, ağzı açık tutarak, uyurken başı arkaya kaldırarak nefes alabiliyorlar. Uzun vadede bu postürde kalan çocukların yüzlerindeki kas ve kemik gelişiminde değişiklikler oluştuğuna dikkat çeken Prof. Dr. Zeynep Yezdan Fırat, çocuklarda geniz eti büyüklüğüne bağlı yüzde oluşan değişimleri şöyle anlatıyor: “Bu çocuklarda kubbe damak, geride duran çene, ön dişlerin belirgin olması, ön dişlerde çürüme, ön dişlerde çarpık gelişme ve dilin dışarıda olması gözleniyor. Yüz sinüsleri burun aracılığıyla havalanamıyor ve ‘düz yüz’ ile ‘çanak yüz’ dediğimiz görüntü oluşuyor. Burun tıkanıklığına bağlı toplardamar dönüşü de sağlanamadığı için gözaltlarında morarma ile şişlik izleniyor. Uzun vadede, anlama sorunu olan bir bireymiş gibi gözüken yüz ifadesi yerleşiyor ki biz buna ‘geniz eti yüzü’ diyoruz.”
Geniz eti büyümesinin tedavisinde çocuğun burun solunumunu yapabilmesi hedefleniyor. Büyük geniz eti yapısal mı, yeni bir enfeksiyondan mı kaynaklanıyor veya uzun süren bir problem nedeniyle mi büyüdü? Bu soruların yanıtına göre geniz eti büyümesinde uygulanacak olan tedavi planlanıyor. “Her büyük geniz eti bizi ameliyatla geniz eti alınmasına götürmez” diyen Prof. Dr. Zeynep Yezdan Fırat, “Geniz eti büyümesinin nedeni yeni bir enfeksiyon, alerji veya reflü gibi düzeltilebilir sorunlarsa medikal çözümlerle yanıt alabiliyoruz. Doğumsal olarak büyük ve tıkayıcı geniz eti olması veya kronikleşmiş geniz eti enfeksiyonlarında ise çözüm cerrahi yöntem oluyor” diyor.
Geniz eti ameliyatlarında kanamasız yöntemler ön planda oluyor. Genel anestezi altında ve dışarıdan kesi olmadan ağız içinden yapılan ameliyatlar yaklaşık 30 dakika gibi kısa sürede tamamlanıyor. Bu yöntemler sayesinde çocuklar aynı gün hastaneden taburcu olabiliyor. Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Zeynep Yezdan Fırat,geniz etiameliyatı sonrasında iyileşmenin ilk günden itibaren gözlendiğini belirterek, “Solunum yolunun açılmasına bağlı olarak çocuklarda başta horlama ve uyku apnesi olmak üzere pek çok uyku sorunları düzeliyor. Bunların yanı sıra uyku problemleri nedeniyle huzursuz veya agresif olan çocuklar artık rahat uyudukları için daha sakin ve huzurlu oluyorlar. Ameliyatın ardından çocuklar aynı zamanda sık gelişen enfeksiyondan ve buna bağlı olarak sık antibiyotik tedavisinden kurtuluyorlar” diyor.
