İMEAK İzmir DTO Başkanı Öztürk: Savaş tehdidi deniz ticaretini sekteye uğratıyor!

Turgay Kılıç/YENİ İZMİR-İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi tarafından Aralık ayı toplantısı bugün gerçekleşti. Söz konusu toplantıya 9 Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi akademisyenleri ve  öğrencileri de katılım sağladı.

Meclis Başkanı Gündüç’ün başkanlığında başlayan Aralık Ayı Meclis Toplantısı’nda 1 Ocak 2023 yılı ile 31 Ekim 2023 tarihleri arasındaki gelir ve gider tablosu paylaşıldı. Tabloda ‘Gerçekleşen gelir’in 83 milyar 16 milyon 877 bin 49 TL iken ‘Gerçekleşen gider’in ise 31 milyar 494 milyon 730 bin 78 olduğu görüldü. İzmir Deniz Ticaret Odası’nın gelir ve gider oranında tablosunda gelir oranı yüzde 93 olarak hesaplanırken gider ise yüzde 31 olarak kaydedildi.

Yılın son meclis toplantısında kürsüye çıkan DTO İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, “2023 yılında, Cumhuriyetimizin 100. Yılını kutlama onuru ve gururunu hep beraber yaşadık. 6 Şubat’ta ise Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle Cumhuriyet tarihimizin en üzüntü verici günlerine tanıklık ettik. Uygarlık olarak pandemi gibi amansız bir salgını atlatmayı başardık ancak bunun sevincini yaşayamadan insani, siyasi ve ekonomik, olarak bir dizi yeni çalkantının içine sürüklendik. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan kuzeyimizdeki gerilim, yıl bitmeden İsrail-Filistin savaşıyla yeni bir boyutu ulaştı” dedi.

“SAVAŞ TİCARETİ İKİ HAFTA UZATTI”

Savaş tehdidinin kruvaziyer turizmini olumsuz etkilediğine değinen Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, “Gazze’de başlayan savaş, önce Doğu Akdeniz kruvaziyer turizmini, şimdi de dünya deniz taşımacılığı sekteye uğratıyor. Kızıldeniz’de seyreden gemilere saldırılar nedeniyle özellikle konteyner gemileri rotalarını Süveyş Kanalı yerine Afrika’nın güneyine çeviriyor. Asya ile Avrupa arasındaki en kısa deniz rotası olan Süveyş, global ticaretin yüzde 12’sinin, toplam konteyner trafiğinin yüzde 30’nun geçtiği bir suyolu olması nedeniyle çok kritik bir önemde. Gemilerin rota değişikliği, varış süresinin 10-14 gün uzamasına ve ortalama bir milyon dolarlık ekstra yakıt maliyetine neden oluyor” dedi.

Konuşmasının devamında Öztürk, “Nitekim Dünya Konteyner Endeksi, 21 Aralık’ta yüzde 9 yükselerek 1,661 dolara çıktı. Ekim ayında 1000 dolara kadar gerileyen Şangay/Rotterdam hattında 40’lık konteynerin spot navlunu ise bir haftada yüzde 16 artarak 1,667 dolara yükseldi. Konteyner operatörleri ek ücret uygulamasına başlarken, yüksek öncelikli gönderilerde navlunların çok daha fazla olduğu kaydediliyor. ABD öncülüğünde kurulan deniz gücü nedeniyle bazı konteyner operatörleri rotalarını yeniden Kızıldeniz’e çevirse de gecikme ve ekstra maliyetin petrol ve enerji tedariğinden imalat sanayine ve perakende ticarete kadar küresel tedarik zincirinin her aşamasında ciddi sıkıntılara yol açması bekleniyor. Yaşanacak domino etkisi, yüksek faiz politikası ile enflasyonu dizginlemeyi hedefleyen gelişmiş ülkeler için kötü haber. Bu gelişmeler pandemide yaşadığımız gibi kısa süre için ülkemizi tedarik merkezi yapsa da orta ve uzun vadede enflasyonla mücadelede negatif etkilenmemize yol açacaktır. Umuyor ve diliyoruz ki dünya ekonomisi yeni bir tıkanmanın eşiğine gelmeden yeniden normale döner” diye konuştu.

11 AYDA 11,4 MİLYON KONTEYNER

Öztürk, “Ülkemizde ve ihracat pazarlarımızdaki zayıf talep, limanlarımızda etkisini hissettiriyor. Denizcilik Genel Müdürlüğü verilerine göre limanlarımızda ilk 11 ayda 11,4 milyon TEU konteyner elleçlendi. Geçen yıla göre karşılaştırdığımızda konteyner trafiği yerinde saydı. Bölgemiz limanlarında elleçlenen toplam konteynerin 1 milyon 850 bin TEU’ya ulaşacağını tahmin ediyoruz. Uzmanlar, 2024 yılı küresel ekonomi beklentisini ‘Kriz yok ama büyüme de yok’ şeklinde ifade ediyorlar. İç talebin ciddi ölçüde kısıldığı, ihracat pazarlarındaki alım gücünün azaldığı bir konjonktürde imalatta ve ticarette rekabetçi yollar bulmak durumundayız. Küresel iklim değişikliğine karşı bir çözüm olarak ortaya çıkan Yeşil Dönüşüm, ülkeler arasındaki rekabette güçlü bir araç olarak kullanılacaktır. Nitekim bazı işletmelerin sınırda karbon uygulamasını gerekçe göstererek Türkiye’den taşınma kararı alması üzerinde dikkatle durmalıyız. Dolayısıyla 2024’ün denizcilik gündeminde Yeşil Taşımacılık ilk sıralarda yerini alacaktır” şeklinde konuştu.

10 Yunan adasına Türk vatandaşlarının 7 günlük kapıda vize uygulamasıyla gidebileceğini açıklamasının ardından Yunan adalarına talebin artacağını vurgulayan Öztürk, “Uygulamanın yeni turizm sezonunda Yunan adalarına talebi artıracağı ve feribot taşımacılığını daha verimli hale getireceği aşikardır. Özellikle yaz döneminde, döviz kurundaki seviyeye de bağlı olarak, her iki kıyı arasında yüksek bir turizm hareketliliği yaşanmasını bekliyoruz. Döviz kuru artışı ve vize konusundaki bürokrasiye rağmen Türkiye’den Yunan adalarına çok ciddi bir turizm hareketliliği var. Örneğin bu yıl Çeşme-Sakız hattında yolcu sayısı 150 bine, Kuşadası-Samos hattında ise 85 bine, İzmir-Midilli hattında 7 bin 400’e ulaştı. Adalara seyahat eden Türk vatandaşının sayısının bir milyonun üzerine çıktığını tahmin ediyoruz. Maalesef Türk vatandaşının yurtdışında harcadığı döviz, turistin ülkemize bıraktığı dövizden daha hızlı artıyor. Dolayısıyla ülkemiz turizmini ve esnafını koruyacak önlemler alınmasını, Ege Denizi’nin cazibesini artıracak projelerin geliştirilmesini ve her iki ülkenin kazanacağı adımların atılmasını arzu ediyoruz” dedi.

“HEDEFİMİZ 2 MİLYON YOLCU”

Kruvaziyer turizminde 2023’ü rekor seviyede kapattıklarını dile getiren Öztürk, “Türkiye’nin en büyük kruvaziyer limanı olan Egeport Kuşadası Limanı’na 527 yolcu gemisi ile toplam 714 bin 49 yolcu; İzmir Limanı’na 31 gemi ve 38 bin yolcu geldi. Toplamda bin gemi ve 1,5 milyon yolcu hedefine ulaştık. TCDD İzmir Liman İşletme Müdürlüğü’nden aldığımız bilgiye göre 2024 yılında İzmir’e gelmesi beklenen gemi sayısı 69’a ulaşacak. 2024 kolay bir yıl olmasa da hedefimiz 2 milyon yolcu sayısını yakalamak olacaktır” ifadelerini kullandı.

Başkan Öztürk, İsrail ve Filistin arasında süren savaşın etkilerinin kruvaziyer hatlarında kısıtlama ve iptali olduğuna değindi. Birçok geminin iptal edilmesinin altını çizen Öztürk, “İsrail ve Filistin savaşı öncesinde hat geçişleri iyiydi, uğraklar fazlaydı. Kruvaziyer gemilerinde ise bazı hatlar iptal edildiğini ve İstanbul’dan İzmir’e gelenler oldu. Kruvaziyer önünde çok daha yol var. 2013 yılında 2 milyonun üzerinde yolcuya ulaşmıştık. Umuyorum yeni yılda da bu oranlara ulaşırız” dedi.