İzmir’e gelmeden önce mutlaka öğrenmeniz gereken kelimeler

İzmir’de bir çok ürün İzmir’e özgü isimlerle anılır. Bu nedenle İzmir’e ilk kez gelen insanlar, ilk kez duydukları isimlere bir anlam veremez. Sizler için İzmir’de çok sık kullanılan ancak İzmirli olmayanlar için bir anlam ifade etmeyen kelimeleri sıraladık.

1 – ASFALYA

Asfalya Rumca kökenli bir kelimedir ve elektrik sigortası anlamına gelir. İzmir’de elektrikler kesildiğinde “Acaba elektrikler mi kesildi yoksa asfalyalar mı attı?” sorusu sorulur. Ayrıca yine İzmir’de en sık kullanılan deyimlerden biri “Adamın asfalyalarını attırmayın” deyimidir. Bu deyim “Adamın ashabını bozmayın” anlamında kullanılır.

2 – ÇİĞDEM

Türkiye genelinde çekirdek ismi verilen kuru yemişe İzmirliler çiğdem ismini vermiştir. Oldukça popüler olan bu kuru yemişin İzmir’de çok tüketilmesi nedeniyle çiğdem kelimesi sıkça duyulabilecek kelimeler arasındadır.

3  – GEVREK

Türkiye’nin geri kalanında simit olarak bilinen yiyeceğe İzmir’de gevrek denir. Her ilde farklı tarzlarda pişirilip satılan simit, İzmir’de de İzmir’e özgü bir şekilde hazırlanarak satılır. Franchising sistemine tabi markalar İzmirlilere İstanbul simidini dayatmaya çalışsa da İzmirlilerin sıra bekleyeceği ender kuyruklardan biri İzmir gevreği ve boyoz satılan fırınların önündeki kuyruktur.

4 – DARI

İzmir’de mısıra verilen isim darıdır. Taze toplanmış darının kaynar suyla haşlanması sonucu ortaya çıkan yiyecek süt darı olarak anılır ve İzmirliler süt darı yemekten çok haşlanır. Darının közde pişirilmesiyle oluşan közlenmiş darı da denemeye değerdir.

5 – YEMİŞ

İzmir’in kırsal alanlarında zeytinle birlikte en çok üretilen meyve olan incire İzmirliler yemiş der. İncir her ne kadar kurutulup satılarak hem iç pazarda hem de dış pazarda büyük gelirler elde ettirse de izmirliler tazeyken yemeyi tercih eder.

6 – KLORAK

Klorak için basitçe çamaşır suyu denilebilir. Çamaşır suyu içinde bulunan yoğun maddenin ham olarak satıldığı bir ürünün marka ismi olan “Klorak” ürün ismi olarak İzmirce lugatında yer edinmiştir.

7 – MEŞE

Çocukluk döneminin en önemli oyun araçlarından olan bilyeye İzmir’de meşe denir. Günümüzde çocukların daha teknolojik ürünlere yönelmesiyle kullanımı azalan meşenin oynarken verdiği haz, her yetişkin İzmirlinin hafızasında hala tazedir.

8 – BANGO

Bango kelimesi, mutfak tezgahına verilen isimdir.

9 – KUMRU

Lezzeti sayesinde yaygınlaşmasıyla artık tüm Türkiye kumrunun bir kuş ismi değil bir İzmir lezzeti olduğunu biliyor. Ancak bilinmeyen şey kumrunun Çeşme kumru ve İzmir kumru olarak ikiye ayrılmasıdır. Her ikisi de kumru ekmeği olarak anılan özel bir ekmekle yapılır ve içinde kullanılan malzemeler değişir. Türkiye’nin pek çok ilinde açılan restoranlarda Çeşme kumrusunun içine konulan malzemeler konularak müşterilere servis edilir. Fakat kumruya ismini veren kumru ekmeği olmadığı için kumru yemiş sayılmazsınız.

Not: Size İzmir kumrusu diye satılan şeyin içindeki malzemeler aslında Çeşme kumrusunun içinde bulunan malzemelerdir. İzmir kumrusu, kumru ekmeğinin içine yağlı tulum peyniri ve domates konulmasıyla oluşur.

10 – ÇUÇKA VE ŞİŞARKA 

Çuçka turşuluk küçük bibere, şişarka ise salçalık kırmızı bibere verilen isimdir.

11 – TORPİL

İzmir’de biri sizden torpil isterse, imtiyaz beklediğini düşünmeyin. Torpil, son derece lezzetli ve karın doyurucu özelliği olan hamur işi tatlıya verilen isimdir. Hala torpil yememiş olan biri, hamur işi tatlı sevdiğini iddia edemez.

12 – KARANTİNA

İzmir’in merkezinde Konak ile Güzelyalı arasında bulunan sahil kesimindeki bölgeye 1800’lü yıllarda salgın hastalığı olan insanların tedavi altına alınacağı bir karantina hastanesi inşa edilmişti. İlerleyen yıllarda bölge,  Karantina semti olarak anılmaya başlandı. Karantina hastanesinin kapatılmasına ve bölgenin resmi isminin değiştirilmesine rağmen bölge İzmirliler tarafından hala karantina diye anılmaya devam etmektedir.

13 – MURTAKE

Murtake ise eski bir Rum mahallesidir. Geçmişte Rumların Murtake ismini verdiği mahallede bugün Roman kökenli vatandaşlar yaşamaktadır. Günümüzde farklı bir ismi olsa da içinde yaşayan Roman vatandaşlar, yaşadıkları yer için Murtake ismini kullanarak tarihi ismi yaşatmaktadır.

HABER MERKEZİ