Kahveyi bilinçli tüketin!

Modern çağın vazgeçilmezi haline gelen kahvenin tüketimi, son yıllarda 7’den 70’e her kesimde hızla artıyor. Günümüzde hem türleri hem de hazırlanma biçimleri ile sayısız şekilde karşımıza çıkan kahve, bazı kurallara dikkat edilmediğinde sağlığa fayda yerine çok ciddi zarar verebiliyor. Aroma, şurup, tatlandırıcı, krema ve aşırı sıcaklarda serinlemek amacıyla aşırı şekilde tüketilebilen cezbedici soğuk karışımları derken diyabetten obeziteye birçok sağlık sorununa zemin hazırlayabiliyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman “Kahveyi ölçüsüz tüketilen masum içecek gibi görmemek gerekir. İçeriğindeki kafeinin fazlası  anksiyete, yorgunluk, uykusuzluk ve kan basıncında yükselme gibi olumsuz etkilere neden olabilirken, bir de kahveye eklenen aromalı, şekerli şuruplar, kremalar ve süt tozları da kahveyi sağlığa çok zararlı olabilecek bir içecek haline getirebiliyor. Bu içerikler yüksek kalori değerleri ile de kilo artışına hatta diyabet ya da obezite ile ilişkili hastalıklara davetiye çıkarabiliyor. Bu nedenle kahve tüketirken dikkatli olmak gerekir” diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, kahve tüketimi hakkında bilinmesi gereken 9 noktayı anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

BAĞIMLI OLMAYIN

Çoğumuz kahveyi ayılmak, dinç kalmak için tüketiyoruz. Kahve içeriğindeki kafein uyanık kalmaya yardımcı olur. Ancak kahve sürekli tüketildiğinde tolerans gelişebilir yani aynı ayık ya da uyanık kalma halini yakalayabilmek için daha fazla miktarda kahveye gereksinim duyulabilir. Bu da sizi zamanla daha fazla kahve tüketmeye ve  kafeinin fazlasının zararlarına maruz kalmanıza neden olabilir.

FAZLA KALORİ ALMAYIN

Kahveden fazla kalori alabiliyor. Kahve türlerinde genel olarak 100 ml yani 1 çay bardağında 2-3 kkal bulunur ve bu önemli birk miktar değil. Ancak, süt tozu, krema, şeker, süt eklendiğinde kalorisi artar ve vücutta yağlanma ve buna bağlı olarak obezite, diyabet gibi hastalıklara zemin hazırlayabilir. 

SAAT 17:00’DEN SONRA TÜKETMEYİN

Ozman “Kafeinin uyku kaçırıcı etkisi bilinir. Bu nedenle gün içinde tüketilmeli. Bilimsel çalışmalarda uyumadan 6 saat önce veya 17:00’dan önce kahve tüketiminin sonlandırılması önerilir. Kahve tüketimi uyku saatine yaklaştıkça uyku kalitesini bozabilir, uyku süresini kısaltabilir” diyor.

AŞIRI KAFEİN ALMAYIN

Sağlıklı yetişkin için günlük maximum 400 mg kafein tüketimi yeterli. Hamile veya emziren kişilerde bu miktar günde 200 mg’dır. 60 ml espressoda 80 mg, 1 su bardağı yani 200 ml kadar filtre kahvede ise 90 mg kafein bulunur. Bu miktarlar kahvenin türüne, yoğunluğuna göre değişir. Günlük kafein dozunu aşmamak için kahve dışında, çay, kakao ve diğer içeceklerden de kafein alınabileceği dikkate alınarak, kahve ile birlikte bu tür içeceklerin tüketimi günde üç-dört su bardağını geçmemeli.

ÇOCUK VE ERGENLER İÇMEMELİ

Kahve çeşitliliği arttıkça, sadece yetişkinlerin içeceği olarak görülen kahve çocuk yaşta sık tüketilen içecek haline geldi. Amerikan Pediatri Akademisi’nin; çocuk ve ergenlerin kafeinden uzak durmasını önerdiğini belirten Nur Ecem Baydı Ozman “Çocuk ve ergenlerle ilgili güvenli dozlar belirtilmemeli. Aromalar, şuruplar, tatlandırıcılar, kremalar ve aşırı sıcaklarda serinlemek amacıyla aşırı şekilde tüketilebilen cezbedici soğuk karışımları derken kahve tüketimi hem çocuklarda hem de gençlerde ve yetişkinlerde diyabetten obeziteye dek birçok sağlık sorununa zemin hazırlayabiliyor” diyor.

VÜCUTTAKİ SUYU AZALTIR

Kahve diüretik etki göstererek vücuttan böbrekler kanalı ile su atımını artırabilir. Kahve tüketiyorsak günlük yeterli su içtiğimizden emin olmalıyız. Kahve ya da çay gibi diğer kafeinli içecekler su yerine geçmez. Kilomuzu 30 ml ile çarpıp, çıkan sonuç kadar suyu her gün düzenli tüketmeliyiz. Suyu az içip kahveyi sık tükettiğimizde vücuttan su atılabilir ve vücutta ödem oluşabilir. Kahve doğrudan ödem yapmasa da kahve ile yeterli su içilmiyorsa bundan kaynaklı vücutta ödem oluşabilir.

SABAH UYANIR UYANMAZ KAHVE İÇMEK KİŞİYE GÖRE DEĞİŞİR

Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman “Bazı kaynaklar sabah uyanır uyanmaz değil uyandıktan 1-2 saat sonra kahve tüketimini önerir. Sabah uyandığımızda yüksek olan ve kahve içerek daha yükselen kortizol hormonunun fazla salgılanması anksiyete, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve kemik erimesinin yanı sıra bağışıklık sisteminde düşüş gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca aç karna kahve içmek mide sorunlarına neden olabilir. Ancak yine de burada bir karar- zarar çalışması yaparak (kişinin sabah erken saatlerde kahve içerek ayılmaya ihtiyacı varsa, örneğin; araba kullanacaksa ve bunun için ayılmaya ihtiyacı varsa ve erken saatte kahve içmenin olumsuz herhangi bir etkisini hissetmiyorsa) sürekli olmamak kaydıyla kişinin kararına bırakılabilir.

Kahve ılımlı düzeylerde tüketildiğinde kalp damar sağlığını koruyabilir ancak önerilen maksimum dozların üzerinde tüketildiğinde koroner kalp hastalığı riskini artırabilir. Kahve filtre edilmeden tüketildiğinde aterojenik yani kan damarlarında daralma oluşma etkisi artabilir. Bunun aksine kahve filtre edilerek tüketildiğinde bu etki azalır ve bu haliyle kahve kalp damar sağlığı üzerinde daha olumlu etkilere sahip olur. Hali hazırda hipertansiyonu ya da kalp damar hastalığı olan kişilerin kahve tüketim miktarı ve hazırlanması konusunda çok daha dikkatli davranmaları gerekmektedir.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman “Kahveye yağ yakması için tereyağ, hindistan cevizi yağı, limon, tarçın vb eklemek yanlış uygulamalardır ve bunlar kahveyi yağ yakıcı  bir ürün yapmaz. Yine spordan önce kahve içmek yağ yakımına anlamlı bir katkı sağlamaz. Yağ yakmak vücutta bir kalori açığı yaratmak yani dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz ile mümkün olabilir. Bu anlamda kahveyi zayıflamak ya da yağ yakmak için tercih ediyor olmak yanlış bir uygulama olacaktır” diyor.

HÜSNİYE SEVAL ACUN