Kalp yetmezliğine yol açabiliyor!
Her 4 kişiden 1'inde görülen kansızlığı sadece yorgunluk yapar düşüncesiyle önemsemiyorsanız çok ciddi hastalıklara davetiye çıkarıyorsunuz
Toplumda ‘kansızlık’ olarak bilinen ve kandaki hemoglobin seviyesinin düşmesi veya alyuvarların azalmasıyla dokulara yeterince oksijen taşınamaması durumu olan ‘anemi’ pek çok sağlık sorununa yol açabilen önemli bir sorun. Dünyada yaklaşık her 4 kişiden 1’ini etkileyen aneminin nedeninin belirlenmesi ve tedavi edilmesi yaşamsal öneme sahip. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Hematoloji Uzmanı Doç. Dr. Demet Çekdemir, ülkemizde yaygın görülen aneminin hastalar tarafından çoğu zaman önemsenmediğine işaret ederek “Hastalar anemiyi ‘yorgunluk dışında bir şey yapmaz’ düşüncesiyle dikkate almayabiliyor. Oysa anemi tedavi edilmediği zaman sebebi, düzeyi ve hızına göre, hayatı tehdit eden organ yetmezliğine yol açabiliyor. Kandaki dokulara az oksijen gitmesine bağlı olarak gelişen ve ‘hipoksi’ olarak adlandırılan oksijen yetersizliği sorunu yaşanabiliyor. Bunun sonucunda organların işlevleri bozulabiliyor ve zamanla organ yetmezliği gibi ciddi sorunlar gelişebiliyor. Dolayısıyla anemi tanısı için düzenli yapılan yıllık kontroller ile özellikle halsizlik, çabuk yorulmak ve ciltte solukluk başta olmak üzere, bazı yakınmalarda hekime başvurmayı ihmal etmemek gerekiyor” diyor.
Kırmızı kan hücrelerinin yetersiz olması nedeniyle organlara az sayıda oksijen taşınması sonucu oluşan halsizlik, çabuk yorulma ve ciltte solukluk, aneminin ilk belirtileri. Doç. Dr. Demet Çekdemir, aneminin diğer belirtilerini şöyle özetledi: “Yine kandaki oksijen yetersizliğine bağlı çarpıntı, baş dönmesi, nefes darlığı, saçlarda dökülme, tırnakların kırılgan hale gelmesi, dudak kenarlarında çatlama ve toprak gibi değişik şeyler yeme ihtiyacı da kansızlığın önemli sinyalleri arasında yer alıyor.”
Doğumdan itibaren her yıl düzenli yapılan hemogram testi ve doktor muayenesi erken teşhisi mümkün kılıyor. Doç. Dr. Çekdemir, tam kan sayımı (hemogram) ile anemi fark edilebilse de altta yatan sebebin belirlenebilmesi için sonrasında tetkikler gerekebildiğini belirterek“Kanda ferritin ve demir seviyeleri, B12 ve folat seviyeleri, genetik hastalıkların yaptıkları anemi için özel tetkikler, sindirim sistemi kanserleri için gizli kan aranması gibi ek tetkiklere ihtiyaç duyulabiliyor. Anemi adet gören kadınlarda sık görülürken, bebek ve çocuklarda, hematolojik kanser veya onkolojik kanser tedavisi gören ve kronik hastalığı olanlarda (diyabet, hipertansiyon, böbrek yetmezliği olan diyaliz hastaları) yaygın teşhis ediliyor. Pek çok sebebi olmakla birlikte, aneminin en yaygın nedenleri demir, B12 ve folat eksikliği oluyor. Demirden yoksun (kırmızı etten eksik) beslenmek, fizyolojik kan kayıpları, çoklu ilaç kullanımı, bazı genetik hastalıklar ve özellikle kolon kanserinin yanı sıra çeşitli kanser türleri anemiye yol açabiliyor. Yaşlanmayla tanı sıklığı artan myelodisplastik sendrom ve sindirim sistemi kanserleri aneminin önemli sebepleri arasında yer alıyor. Tedavi edilebilen myelodisplastik sendrom geç kalındığında ise akut lösemiye neden olabiliyor. Özellikle ileri yaşta görülen sindirim sistemi kanserlerinin ilk tanısı çoğunlukla sinsi gelişen bir anemi ile konuluyor" diye konuştu.
Kansızlık tedavi edilmediğinde dokulara az oksijen ulaşabildiği için dokular ‘hipoksi’ denilen ‘oksijen yetersizliği’ sorunu yaşamaya başlıyor. Hematoloji Uzmanı Doç. Dr. Çekdemir, oksijen yetersizliğinden organların işlevlerini yapmakta zorlandıklarını vurgulayarak, “Kaslar hipoksiden yorulunca kramp oluşuyor. Ellerde karıncalanma veya uyuşma başlıyor. Bayılma olabiliyor. Vücudun geneline dağılmış olan ağrılar, unutkanlık ve hafıza güçlüğü gibi sorunlar gelişebiliyor” bilgisini veriyor. Aneminin aynı zamanda organ yetmezliğine de yol açabileceği uyarısında bulunan Doç. Dr. Demet Çekdemir “Kansızlık uzun süre devam ederse zorlanmaya bağlı olarak kalp büyüyor ve bunun sonucunda zamanla kalp yetmezliği gelişebiliyor. Akciğerler de zorlandıkları için nefes darlığı oluşabiliyor” dedi.
Anemi pek çok etken sonucu gelişiyor ve tedavisi sebebine bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Vitamin eksikliği (B12, folik asit) ya da demir eksikliği nedeniyle oluşan anemilerde eksik vitaminler ilaç olarak öneriliyor ve hasta düzenli olarak takip ediliyor. Hastalıklardan oluşan anemi tablolarında ise sebep olan hastalığa yönelik tedavi uygulanıyor. Anemilerde bazı durumlarda hastaneye yatış gerekebiliyor. Hematoloji Uzmanı Doç. Dr. Demet Çekdemir, tedavi sürecinde öncelikle hekimin önerdiği ilaçları uygun şekilde kullanmanın ve tetkikleri önerilen aralıklarda yaptırmanın büyük önem taşıdığına işaret ederek “Ayrıca genel olarak demirden zengin gıdalar ile beslenmeliyiz. Yeşil çiğ sebzeler, meyve ve kırmızı et, demirden zengin gıdalar arasında yer alıyorlar”diyor.
