Kış geldi diye menfezleri kapatmayın

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, Çorum'da 1 kişinin öldüğü ve 33 yaralının olduğu doğalgaz patlamasını değerlendirdi.

 “Kazalardan ders çıkararak, birtakım önlemlerle tekrar olmamasını sağlamaya çalışmalıyız” diyen İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, yanıcı gaz olan doğalgazın, havadaki oksijenle yaptığı konsantrasyon tutuşturucu kaynaklarla buluştuğunda patlama yaptığını hatırlattı.

DOĞALGAZ PATLAMASI BİNAYI ÇÖKERTMİYOR AMA DUVARLARI YIKIYOR

Doğalgaz sızıntısında alınması gereken tedbirlerin, uygulamaların olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, “Doğalgaz kokusuz ama kokulandırılır. Sebebi kaçak olduğunda, sızıntı olduğunda ya da ocak söndüğünde anlaşılması. Bazen çaydanlık taşar, ocak söner. İçeriye gaz yanmadan dolmaya başlar ve belirli bir sınırı aştığında patlar. Doğalgaz için bu sınır yaklaşık yüzde 5'tir. Hacimce yüzde 5'i geçtiği anda patlayabilme özelliğine sahiptir ve bu patlama yıkıcıdır. Patlama binanın kolonlarına zarar verecek, binayı çökertecek büyüklükte olmaz. Ama duvarları yıkar, camları kırar” diye konuştu.

EVLERDE ALARMLA UYARAN DEDEKTÖRLER KULLANILABİLİR

“Doğalgazın kullanıldığı yerde, mutfakta, kombi varsa kombinin olduğu yerde menfez olması zorunlu. Nedeni içerideki havayı seyreltmek” diyen Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, şöyle devam etti: “Yapılan yanlış uygulamalardan biri menfezler soğuk geliyor diye kapatılıyor. Böyle bir durumda doğalgazın birikmesi engellenemiyor. İşyerlerinde dağıtım şirketleri tarafından zorunlu kılınan uygulama var. Dedektörler. Bu dedektörler olmazsa gaz açılmıyor ve dedektörler gaz kaçağını tespit ettiği anda sayaçtan kesiyor. Evlerde dedektörler zorunlu değil. Ama bunlar çok pahalı malzemeler de değil. Bunların doğalgazı keseni değil ama en azından bir ses vererek alarm şeklinde olanlarını evlerdekullanabiliriz.”

LAMBAYI KAPATMAK DA PATLAMAYA NEDEN OLABİLİR!

Doğalgaz patlaması veya herhangi başka bir patlamadan sonra yangın çıkma olasılığı olduğuna işaret eden Bingöl,“Yangınla mücadele edebilmek ve önlem için arabalarda kullanılan küçük yangın tüpleri evlerde tutulabilir. Yangın battaniyesi olabilir. Bu konularda ihmalkâr davranılmamalı. Ama en büyük eksiklik, eğitim eksikliği… Bir doğalgaz sızıntısında, koku algılanınca ne yapabileceğimizi bilmiyoruz. Ocak sönmüş diye tekrar yakmaya çalışıyor. Gazın ne kadar biriktiğini bilmediği için camı açıp içeriyi havalandırdıktan sonra tekrar ocağı yakmalı. Yoksa patlamayla karşılaşıyoruz. Kıvılcım, elektrik kontağı, lambayı açmak için düğmeye basmak bile tutuşturabilir. Lambalar açık, aman kapatayım patlamasın denilebilir. Halbuki kapatmak da patlatmaya yol açıyor” şeklinde konuştu.

MENFEZLERİN AÇIK OLMASI ŞART!

Menfezlerin dışarıdan oksijeni sağlayarak, doğalgazın rahat yanmasına imkan verdiğini, ayrıca içeriye hava girişini sağladığı için kaçak durumunda da doğalgazın birikmesini geciktirdiğini de anlatan Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, şöyle devam etti: “Ama kış aylarında soğuk oluyor diye soğuğu kesmek için üzeri kapatılıyor. Böyle bir durumda bir kaçak olduğunda veya bir karbonmonoksit sızıntısı olduğunda belirli bir seviyeye yükselerek karbonmonoksitin zehirlenmelerine ve sonrasında patlamayla yol açabiliyor. O menfezin açılması şart! İkinciside dedektörler. Gaz sızıntısını yakaladığı anda ses veriyor. Aynı bir yangın dedektörü gibi. Doğalgaz sızıntısı durumunda kokuyu da almışsak yapılması gereken işlemlerden bir tanesi o alanı havalandırmak. Onun için pencereyi açmak ve doğalgaz havadan hafif olduğu için, yukarıda tavanda birikeceği için süpürge tarzı bir şeyle veya bir havluyla yukarıdan cama doğru, dışarıya doğru onu tahliye etmeye çalışmak çok doğru bir davranış olur. Bunlar yapıldığı zaman zaten kazaların yüzde 80'inin, 90'ının önüne geçilmiş olur.”

DR. ÖĞR. ÜYESİ RÜŞTÜ UÇAN: “ELEKTRİKLİ HİÇBİR ŞEYE DOKUNMAYACAĞIZ”

Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan doğalgazın sızıntı durumunda bulunduğu hacmin yüzde 5 ila 15 arasında değer olursa, herhangi bir ateşleyici ile beraber çok büyük bir şiddetle patladığını dile getirerek, “Kaçakta elektrik açıksa kapatmayacağız. Kapalıysa açmayacağız. Buzdolabı kapağını açmayacağız. Cep telefonu kullanmayacağız. Herhangi bir şekilde bir metal metale çarpmayacak. Bunların hepsi o kıvılcım için yeterli. Patlayıcı hacim varsa, bir kıvılcımla patlıyor. Öncelikle camı açacağız. Elektrikli hiçbir şeye dokunmayacağız. Cep telefonuna dokunmayacağız. Dışarı çıkıp, gerekli yerlere haber vereceğiz.”dedi.

DEDEKTÖRLER SIZINTI DURUMUNDA HEM ALARM VERİYOR HEM DE DOĞALGAZI KESİYOR

Patlamanın saniyeler içinde gerçekleşebileceğini kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, evlerde doğalgaz için alınacak önlemlere de işaret ederek, doğalgaz için uyarı cihazları olduğunu, dedektörlerin sızıntı durumunda hem alarm verdiğini hem de doğalgazı kestiğini dile getirdi.

Doğalgaz sızıntısı olan alanın yüzde 5 ve üzeri gazla dolduğunda patlama olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Sızıntı yüzde 5 ile 15 hacmin arasında olduğu zaman patlama oluyor. 5 bar gibi bir büyük bir basınçla patlama olduğu zaman da duvarları patlatıyor” diye konuştu.

CAM BALKONLARA DİKKAT!

Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, doğalgaz belirli bir seviyeye çıktığı an alarm veren ve doğalgazı kesen dedektörlerin evlerde de kullanılması gerektiğine işaret ederek, “Ayrıca, doğalgaz kullanılan banyolarda, mutfaklarda hava çıkış menfezleri var. Bunları kesinlikle kapatmayalım. Eğer balkonu kapattıysak camla balkonun dışında da yine menfezler açalım, gelen doğalgaz dışarı gitsin. Bazı insanlar bu menfezleri soğuk geliyor diye kapatıyorlar. Bunlar da orada doğalgaz birikmesine sebep oluyor” şeklinde sözlerine son verdi.