Manisa'nın ilk isimsiz şehitleri bulundu. Artık adlarıyla yaşayacaklar

Manisa, yaklaşık 101 yıl önce Yunan işgalinden kurtulduğunda şehit olan dört Mehmetçiğin isimleri, eski şehitliklerinin bulunduğu sokak ve caddelerde yeniden canlandırılacak. 1955 yılına kadar Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi bölgesinde defnedilen dört şehidin naaşı, 1956 yılında Garnizon Şehitliğine taşındıktan sonra isimleri ve anıları unutulmaya başlandı. Yerel bir tarih araştırmacısı olan Erkan Akbalık, şehitlere olan saygılarından hareketle önemli keşifler yaptı ve iki yıllık bir çalışmanın sonucunda Manisa’da şehit isimlerinin yeniden canlandırılmasına öncülük etti. Şehzadeler Belediyesi Meclisi tarafından alınan karar sonrası, Manisa’nın ilk şehitlerinin isimleri, sokak ve cadde isimlerinin yanı sıra park ve bahçelerde de canlandırılacak. Dört şehitten birinin mezarı ise bir vatandaş tarafından koruma altına alındı. Erkan Akbalık’ın girişimleriyle, Aksaraylı Zülfikar Onbaşı, Beypazarlı şehit Onbaşı Hasan, Bursa Yenişehirli Şehit Er İsmail ve mezarı hala Nurlupınar’da olan Yusufoğlu şehit İbrahim’in adları tarihin derinliklerinden yeniden hatırlanacak.

“1956’dan sonra unutulmuşlar”

Erkan Akbalık, yaptığı araştırmada Manisa’nın Türk egemenliğindeki 700 yıllık tarihinin en acı günlerinin Yunan işgali döneminde yaşandığını ve Manisa halkının çeşitli mezalim ve zulümlerle karşı karşıya kaldığını belirtti. 8 Eylül 1922’de Türk Ordusu’nun şehre girmesiyle kurtulan Manisa’da, şehre girişte ilk öncü ekipte yer alan 4 askerimiz, kurulan hain pusuda şehit oldu. Bu şehitlerimiz 8 Eylül 1922’den sonra defnedildikleri yerlere başlarına bir abide dikilerek anıldı. Ancak 1955 yılına kadar mezarlarına sahip çıkılmaya devam edildi. 1956 yılında açılan Garnizon Şehitliği’ne taşınan şehitlerimizin naaşları ve abide de buraya nakledildi. Bundan sonra törenler burada yapılmaya başlandı ve şehitliklerdeki mezarlar zamanla binalar yapılmasıyla kayboldu ve unutuldu. Akbalık, Manisalıların vefa sahibi davranarak şehitlerimizin isimlerinin yaşaması için zamanında bulundukları sokaklara onların isimlerini verdiğini ancak yakın zamanda sokak isimleri yerine numara verilmesiyle bu şehitlerimizin isimlerinin de kaybolduğunu ve unutulduğunu söyledi.

“SOKAKLARA İSİMLERİ GERİ VERİLECEK”
Manisa’nın tarihi ve şehitlikleri hakkında yaptığı araştırmayı paylaşan Akbalık, Manisa’nın yaklaşık 700 yıldır Türk yurdudur ve en acı günlerini Yunan işgali döneminde yaşadığını belirtti. Kurtuluş savaşı sırasında şehit olan askerlerin Manisa’daki şehitliklerinde yapılan törenlerin zamanla kaybolduğunu ve unutulduğunu ifade eden Akbalık, Manisalıların bu şehitlere bir vefa borcu olduğunu düşünerek konuyla ilgili çalışma yapmak istediklerini söyledi.
Geçen yıl temmuz ayında 10 sayfalık bir dilekçeyle konuyu Manisa Valiliğine ilettiklerini ve cevap olarak belediyenin konunun muhatabı olduğunu belirttiklerini anlatan Akbalık, Şehzadeler Belediyesine de dilekçelerini sunduklarını ve Ocak ayında ilgili komisyonun toplantısına katıldıklarını ifade etti. 50 slaytlık bir sunumla durumu anlattıklarını ve orada alınan kararlar doğrultusunda belediye meclisinde kararın onaylandığını ve sokaklara şehitlerin isimlerinin tekrar verileceğini söyledi. Şimdi tabelaların takılmasını beklediklerini belirten Akbalık, abidenin benzerinin bölgede yer alması ve olayın gelişiminin anlatıldığı bir materyalle ziyaretçilerin ilgisini çekmesini umut ettiklerini dile getirdi. Sonuç olarak, ilgililerin ve yetkililerin desteğiyle şehitlerin hatıralarının yaşatılmasına yardımcı olduklarını ve bundan sonra da daha fazlasının yapılacağını umduklarını ifade etti.

ESKİ HATIRALAR YAŞATILACAK
Şehit mezarlarından birinin makamının korunduğunu diğerlerinin ise yapılan binaların altında kaldıklarını aktaran Akbalık, “O bölgedeki şehitlerimizin naaşlarının tamamı buraya nakledilmiş bunu da o zaman görgü şahidi olan büyüklerimizden dinlemiştik. Bir tanesi Nurlupınar Mahallesi 315 No’lu Sokaktaki şehidimizin makamını mahalleli korumuş. Özellikle o bölgedeki ev sahibi kendi bahçesinde yer alan şehidin makamını korumuş, üstünü kapatmış, boya badanasını, temizliğini yaparak korumuş ve makam olarak korunmuş. Başında orijinal mezar taşı da var, eski Türkçe ve yeni Türkçeyle mezar taşları mevcut. Orası makam olarak korunmaya devam ediyor. Atatürk’ün teşkil ettiği yeni Türk ordusu Anadolu’nun her yanından toplanan askerlerimizle bu zaferi elde ettiler. Manisa’ya gelen ve şehit olan askerlerimizden birisi Zülfikar Onbaşı, Zülfikar Onbaşı Aksaraylıdır. Beypazarlı şehit Onbaşı Hasan var. Bursa Yenişehirli Şehit Er İsmail var ve makamı hala Nurlupınar’da mevcut olan Yusufoğlu şehit İbrahim var. Tespit edebildiğimiz isimler bunlar. Bu öncü birliğinin dönemin komutanı olan üsteğmeni Seyfettin Çalbatur’un hatıralarında bunlar mevcut. Seyfettin Çalbatur sonradan general oluyor onun da ismi Turgutlu istikametine giden caddeye verilmiştir yine kışlamızda da Seyfettin Çalbatur’un ismi yaşatılmaktadır.” şeklinde konuştu.

Naaşları askeri törenle taşındı
Şehit naaşlarının Şehitliğe taşınmasına tanıklık eden isimlerden biri olan 75 yaşındaki mahalle sakini Mithat Tabak, “Çocukluğumuzda bu şehit mezarları evlerin bahçesindeydi. Şehitlerin anne ve babaları misafir geliyordu. Kazanlarla yemekler yapılıyor şehit aileleri misafir ediliyordu. Biz o zaman 7 yaşındaydık ve Gazi İlkokuluna gidiyorduk. O zaman bu şehitler buradaydı. O zaman benim sınıf arkadaşımın babası yüzbaşı tarafından herhalde genelkurmaya müracaat edildi ve yapılan şehitliğe askeri törenle kaldırıldı. Sadece Zülfikar’ın ismi vardı sadece. 3’ü de aynı gün şehit olan isimler. Kurtuluş harbindeki şehitler bunlar. İsimlerinin yaşatılması çok iyi olur.” dedi.

(İHA)

(E.S.)