Marksizm nedir? Tarihsel süreci ve savunduğu görüşler

Kapitalizmin sonu mu geliyor? Sınıf mücadelesi neden hâlâ önemini koruyor? Karl Marx'ın fikirleri bugünün dünyasında nasıl yankılanıyor? Marksizmin geçmişi ve geleceği üzerine derinlemesine bir analiz...

Ekonomi ve siyaset felsefesi üzerine derin izler bırakan Marksizm, günümüzde de tartışılmaya devam ediyor.

Marksizm, 19. yüzyılda Alman filozof Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından geliştirilen bir toplumsal, ekonomik ve politik teoridir. Temel olarak, toplumların ekonomik temeller üzerine şekillendiğini ve tarihsel süreçte sınıf çatışmalarının belirleyici rol oynadığını savunur. Marx ve Engels’in kaleme aldığı Komünist Manifesto ve Kapital adlı eserler, Marksist teorinin temel taşlarını oluşturmuştur.

SINIF MÜCADELESİ VE KAPİTALİZM ELEŞTİRİSİ

Marksizme göre tarih, sınıf mücadelesinin bir ürünüdür. Feodalizmden kapitalizme geçiş sürecinde burjuvazi ve proletarya arasındaki çatışmalar belirleyici olmuştur. Kapitalist sistemde işçilerin (proletarya) üretim araçlarına sahip olmaması ve emeğini sermaye sahiplerine (burjuvazi) satmak zorunda kalması, Marksist eleştirinin temel noktalarından biridir. Marx, kapitalizmin doğası gereği krizler yarattığını ve sonunda yerini sosyalist bir sisteme bırakacağını öne sürmüştür.

KOMÜNİZM VE SOSYALİZME GEÇİŞ

Marksizm, kapitalizmin yerini alacak olan sosyalist ve nihai aşamada komünist bir toplum düzenini öngörür. Bu süreçte devletin zamanla ortadan kalkacağı, üretim araçlarının ortak mülkiyete geçeceği ve sınıfsız bir toplumun oluşacağı savunulmaktadır.

MARKSİZMİN GÜNÜMÜZDEKİ ETKİLERİ

Marksist düşünce, 20. yüzyılda pek çok siyasi hareketi ve yönetim sistemini etkilemiştir. Sovyetler Birliği, Çin, Küba ve birçok ülkede Marksist ideolojiden esinlenen yönetimler kurulmuştur. Ancak Marksizmin pratikte nasıl uygulandığı, farklı ülkelerde çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Günümüzde ise Marksist ekonomi ve siyaset teorileri akademik dünyada hâlâ önemli bir araştırma konusu olarak değerlendirilmektedir.