- Haberler
- Sağlık
- Navigasyon cihazlarının beyin sağlığı üzerindeki etkileri: Kolaylık mı, tembelleşme mi?
Navigasyon cihazlarının beyin sağlığı üzerindeki etkileri: Kolaylık mı, tembelleşme mi?
Teknolojik araçlar hayatı kolaylaştırırken, sürekli kullanımının beyin sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çeken uzmanlar, navigasyon cihazlarının özellikle beynin yön bulma yeteneğini zayıflatabileceğine işaret ediyor.
Uzman Ergoterapist Ebru Şirin Kefal, navigasyon cihazlarının, kullanıcıların yerlerini hatırlama ve yol tarif etme ihtiyacını azalttığını belirtiyor. "Navigasyon cihazları, beynimize olan bağımlılığımızı artırır. Her şeyi başka bir yapay beyne devrederiz ve bu da beynimizin doğal mekânsal haritalama yetisini olumsuz etkileyebilir," diyor.
Beynin doğal olarak çevresini haritalama yeteneği olduğunu ifade eden Kefal, "Binlerce yıl boyunca insanlar ve hayvanlar bu yeteneği kullanarak hayatta kalmışlardır. Mekânsal hafıza, beynin önemli işlevlerinden biridir ve navigasyon cihazlarının aşırı kullanımı bu yeteneği zayıflatabilir," diye ekliyor.
Kefal, yapılan beyin görüntüleme araştırmalarının, beynin navigasyon işlevini nasıl yerine getirdiği konusunda önemli bilgiler sunduğunu belirtiyor. Özellikle hipokampusun, insanların çevrelerinde nasıl gezindiklerini desteklediğini ve mekânsal hafızayla ilişkilendirildiğini vurguluyor.
Navigasyon cihazlarının sürekli kullanımı, kişilerin yön bulma becerilerini zayıflatabilir. “Sürekli navigasyon cihazlarını kullanan kişiler, mekânsal bilgileri öğrenme ve hatırlama konusunda gerileme yaşayabilirler. Bu da beyin işlevlerinde bazı değişikliklere neden olabilir," diyen Kefal, aşırı kullanıma bağlı olarak hipokampal aktivitenin azalabileceğini belirtiyor.
Bununla birlikte, navigasyon cihazlarının güven duygusu sağladığı ve bilinmeyen yerlerde kaybolma korkusunu azalttığı da vurgulanıyor. Kefal, "Navigasyon, insanlara kaybolma korkusu yerine güvenli bir yolculuk yapma duygusu verir. Özellikle karmaşık şehir trafiğinde bu tür cihazlar, sürücülere yardımcı olabilir," diyor.
Ancak, aşırı navigasyon bağımlılığının bazı olumsuz etkileri de bulunuyor. Kefal, "Sürekli cihaz kullanımının, bireylerin dikkatini yoldan ayırmasına veya çevrelerini göz ardı etmelerine yol açabileceğini belirtiyor. Ayrıca cihazların hatalı yönlendirmeleri, sürücülerde anksiyete ve stres yaratabilir."
Navigasyon cihazlarının faydaları kadar, beyin sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini de göz önünde bulundurmak gerekiyor. Uzmanlar, dijital bağımlılıkla mücadele ederek beynin doğal haritalama yeteneğini korumanın önemli olduğunu belirtiyor.
