Prof. Dr. Bülent Ertuğrul: Dünyada her 20 saniyede 1 ayak kesiliyor!

Bülent Ertuğrul, Türkiye’de 10 milyonu aşkın diyabet hastasının bulunduğu, birçoğunun da henüz hastalığını bilmediğini söyledi. Ertuğrul, 2012 yılında Türkiye’de yayımlanan TURDEP 2 adlı çalışmada, erişkin yaş grubundaki diyabet hastalarının oranı yüzde 13,7 olarak belirlendiğini ifade etti.

‘‘EN AZ YÜZDE 2’SİNİN AYAĞINDA YARA VAR’’

Diyabetin yol açtığını çeşitli komplikasyonlardan bahseden Ertuğrul, şöyle konuştu:

Diyabet, kan şekerinin yüksekliğine bağlı olarak çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bu noktada benim ilgilendiğim konu, diyabetik ayak yarası yani ayaktaki komplikasyonlardır. Şeker hastalarının kan şekerini düzenli takip etmemesi ve ayak bakımlarına gereken özeni göstermemesi durumunda, ayaklarda sorunlar ortaya çıkabilir. Nöropati olarak adlandırdığımız sinir hasarı ve vaskülapati olarak adlandırdığımız damar hasarı, ayak şeklinin bozulmasına, basma noktalarının değişmesine ve ayaklarda his kaybına neden olabilir. Bu durumda yaraların ortaya çıkma olasılığı artar. Dünya genelinde yapılan epidemiyolojik çalışmalar, şeker hastası nüfusunun en az yüzde 2 – 4’ünde  ayaklarında yara bulunduğunu ortaya koyuyor. Türkiye’de 10 milyon şeker hastası olduğu düşünüldüğünde, bu ülkede 200-400 bin civarında yara olan hasta bulunduğunu gösteriyor. Ancak, bu sorun genellikle fark edilmeyen ve göz ardı edilen bir durum olarak karşımıza çıkıyor.

‘‘AYAĞIN KESİLMESİ ÇÖZÜM DEĞİL’’

SGK’nın yara bakım ürünlerini ödemediğini ya da sınırlı bir miktarını ödediğini belirten Ertuğrul, ‘‘Yara bakım ürünleri maliyetli olup, bu tedaviyi uygulayan kurum ve doktor sayısı oldukça kısıtlı. Sonuç olarak, hastalar doktor doktor dolaşıyor ve nihayetinde bir doktor ayağını kesme kararı alıyor. Ancak, ayak kesimi kesin bir çözüm değil. Türkiye’de her yıl 20 ila 30 bin şeker hastasının ayakları kesiliyor’’ dedi.

‘‘DİYABETİK AYAK SORUNLARININ YÜZDE 50’Sİ ÖNLENEBİLİR’’

Ayağı kesilen hastaların yüzde 50’sinin 3 yıl içinde yaşamını yitirdiğini vurgulayan Ertuğrul, bu durumun hastaların yatağa bağımlı hale gelmesi ve komplikasyonların hızla ilerlemesi nedeniyle gerçekleştiğini söyledi. Ertuğrul ifadelerinde şunlara yer verdi:

ABD’de ayağı kesilen bir hastanın bir yıllık maliyeti 110 bin dolar olarak hesaplanıyor. Bu, sadece tedavi maliyetini değil, aynı zamanda yaşam alanlarını, çalışma ortamını ve evi bu yeni duruma göre düzenlemeyi içeriyor. Protez var kişi olimpiyatlara bile katılırken, bazı protezler de tıpkı bir tahta bacak gibi ayakta yaralara neden oluyor. Türkiye’de diyabetik ayak enfeksiyonu olan bir hastanın tedavi maliyeti 300 – 400 TL’den binden fazla. Dünya genelinde her 20 saniyede bir ayak kesilmesi durumuyla karşı karşıyayız. Şeker hastalığı komplikasyonları nedeniyle bu kayıplar yaşanıyor. Türkiye’de Podoloji  (tıbbi ayak bakım merkezleri) yeni yeni gelişmeye başladı ancak SGK tarafından burada yapılan tedavilerin giderleri karşılanmıyor. Hastalar, bu merkezlere gittiklerinde masrafları kendileri karşılamak zorunda kalıyor. Ancak, Almanya ve Danimarka gibi ülkelerde ‘düzenli ayak bakımlarını yaptırmazsan sonrasında oluşacak ayak komplikasyonlarından biz sorumlu değiliz’ ilkesi benimseniyor çünkü bu daha ekonomik ve akıllıca bir çözüm. Yapılan çalışmalar, uygun bakım, ayakkabı kullanımı ve kan şekerinin düzenli takibi ile diyabetik ayak sorunlarının yüzde 50’sinin önlenebileceğini gösteriyor. Bu nedenle, Türkiye’de de benzer bir yaklaşımın benimsenmesi ve bu konuda farkındalığın artırılması önemli.

Aysun Güler