Şaka bağımlılığına yakalandı!
Witzelsucht nedir ve hangi beyin bölgesindeki hasarlar bu durumu tetikler? Şaka bağımlılığı gerçekten bir hastalık mı? Nörolojik hastalıkların tedavisinde neden hala sınırlı başarılar elde ediliyor?
69 yaşındaki bir adam, geçirdiği inme sonrası kontrolden çıkamayan bir şaka yapma isteği geliştirdi. Gece yarıları bile şaka yazmak için uyanan bu hasta, yaklaşık 50 sayfalık espri notlarıyla nörologlara başvurdu. Yapılan incelemelerde, şakalarının çoğunlukla çocukça ya da uygunsuz olduğu tespit edildi. Bu ilginç vakada, Witzelsucht adı verilen nörolojik bir hastalık ortaya çıktı.
Witzelsucht, beyindeki belirli bölgelerde meydana gelen hasar sonucunda ortaya çıkan ve kişilerin kontrolsüz bir şekilde şaka yapma isteği duyduğu nadir bir durumdur. Genellikle sağ frontal lobda meydana gelen hasar, kişilerin espri yapma davranışlarını aşırı şekilde sergilemesine neden olur. 1890’da Alman nörolog Hermann Oppenheim tarafından tanımlanan bu hastalık, adını Almanca “şaka” anlamına gelen Witzel ve “bağımlılık” anlamına gelen Sucht kelimelerinden alır.
Bu durum, şakaların uygunsuz zamanlarda bile ortaya çıkmasına yol açarak, hastalar ve çevreleri için oldukça zorlayıcı bir hale gelebilir. Witzelsucht sıklıkla moria adı verilen başka bir nörolojik durumla birlikte görülebilir. Moria, aşırı neşe hali ve sürekli gülme ile karakterizedir, bu da hastaların alaycı davranışlar sergilemesine yol açar. Her iki hastalığın bir arada görülmesi, tedavi sürecini daha da karmaşıklaştırabilir.
Bir başka örnek, başından kurşun yarası alan 63 yaşındaki bir adamla ilgilidir. Sağ frontal lobu ve orbitofrontal korteksi hasar gören bu kişi, daha önce depresifken, artık sürekli olarak neşeli bir tutum sergilemeye ve çevresine şakalar yapmaya başlamıştır.
Witzelsucht için henüz kesin bir tedavi bulunmamaktadır. Genellikle serotonin geri alım inhibitörleri ve antiepileptik ilaçlar gibi tedavi yöntemleri denenmekte, ancak bu tedavilerin mizah bağımlılığı üzerindeki etkileri sınırlıdır. Nörolojik hastalıkların beyin üzerindeki karmaşık etkileri, bu tür durumların tedavi sürecini zorlaştırmaktadır.
Erken tanı ve müdahale, bu tür nörolojik rahatsızlıkların etkilerini yönetmek için oldukça önemlidir. Ancak, Witzelsucht gibi nadir hastalıkların tedavi yöntemleri hala araştırılmaktadır.
