Susam bitkisi sıcak ve kuru iklimleri sever. Peki susam nasıl yetiştirilir, bakımı nasıl yapılır? İşte toprak seçimi, sulama, gübreleme ve hasat rehberi.

Susam bitkisi nasıl yetiştirilir?

Susam bitkisi (Sesamum indicum), Afrika ve Asya kökenli, genellikle tek yıllık olarak yetiştirilen sıcak iklim bitkisidir. En çok tahin, simit ve yağ üretiminde kullanılan susam tohumları, yüksek besin değeriyle bilinir.

Bu bitki, tam güneş alan, iyi drene edilmiş, nötr pH’lı topraklarda sağlıklı gelişim gösterir. 10–11. dayanıklılık bölgelerinde (USDA) doğal olarak yetişir.

Işık ve sıcaklık ihtiyacı

Susam bitkisi bol güneş sever. Her gün en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı almalıdır.

  • Güneye bakan, taş veya duvar kenarları gibi sıcak alanlar idealdir.

  • Don olayları bitkiye zarar verebilir; bu nedenle ılık ve kuru iklimlerde ekilmelidir.

Toprak ve sulama

Susam, iyi drene edilmiş kumlu-tınlı topraklarda en iyi şekilde büyür.

  • Killi veya su tutan topraklar kök çürümesine neden olur.

  • Toprak pH’ı 6,0–7,5 aralığında olmalıdır.

  • Sulama, yalnızca toprak tamamen kuruduğunda yapılmalıdır.

  • Damla sulama kullanılmamalıdır; fazla su bitkiyi boğar.

İpucu: Susam, lavanta, kekik veya sedum gibi kuraklığa dayanıklı bitkilerle birlikte dikilebilir.

Gübreleme ve bakım

Susam bitkileri azot açısından zengin gübrelerle desteklenmelidir.

  • Dikimden önce toprağa azotlu gübre karıştırmak faydalıdır.

  • Çiçeklenme öncesinde yaprak gübresi uygulaması büyümeyi destekler.

  • Fazla gübrelemeden kaçının; bu, çiçeklenmeyi geciktirebilir.

Bitki fazla uzarsa veya hastalanırsa, nazikçe budama yapılabilir. Ancak yaprakların çoğunu kesmemek gerekir.

Susamm

Çiçeklenme ve tohum oluşumu

Susam bitkileri yaz aylarında çan şeklinde beyaz, mor veya mavi çiçekler açar.

  • Çiçeklenme genellikle Temmuz-Ağustos aylarında zirve yapar.

  • Çiçekler döküldükten sonra tohum kapsülleri oluşur.

  • Kapsüller olgunlaştığında çatlar ve tohumlar dökülür.

Tohumdan yetiştirme

Susam bitkisi tohumla kolayca çoğaltılabilir.

  1. Son don tarihinden 4-6 hafta önce iç mekanda ekin.

  2. Tohumları 0,5 cm derinliğe yerleştirin, üzerini hafifçe örtün.

  3. 20–24°C sıcaklıkta, nemli ortamda çimlenmesini bekleyin (10–14 gün).

  4. Fideler güçlendikten sonra açık alana dikin.

Hasat ve saklama

Tohum kabukları yaz sonunda çatlamaya başladığında hasat zamanı gelmiştir.

  • Sapları kesin ve kuru, havadar bir alana serin.

  • Tam kuruma sonrası sapları sallayarak tohumları ayırın.

  • Tohumları hava geçirmez kavanozlarda kuru şekilde saklayın.

Lezzet tüyosu: Bazı üreticiler tohumları saklamadan önce kavurur; bu, aromayı artırır ve bozulmayı önler.

Saksıda yetiştirme

Susam, saksıda da yetiştirilebilir ancak kökleri derindir.

  • Küçük bir saksıda başlayın, kök sistemi geliştikçe daha büyük bir saksıya geçirin.

  • Drenaj delikleri olan gözenekli saksılar tercih edin.

  • Saksı değişimi sırasında kökleri fazla sarsmamaya özen gösterin.

Zararlılar ve hastalıklar

Susam bitkileri genellikle dayanıklıdır, ancak bazı zararlılardan etkilenebilir:

  • Yeşil yaprak bitleri ve çekirgeler en yaygın zararlılardır.

  • Hafif vakalarda beyaz sinek ve tırtıllar da görülür.

  • Kök çürümesi ve bakteriyel yaprak lekesi aşırı nem nedeniyle oluşabilir.

Bu tür sorunları önlemek için toprağın iyi drene olmasına dikkat edin.

Çiçek açtırma ipuçları

Muhabir: DENİZHAN GÜZEL