Tekerlekten önce taşımacılık: 22 bin yıllık sır açığa çıktı!
Tekerlek icat edilmeden binlerce yıl önce insanlar ağır yükleri nasıl taşıyordu? White Sands'te keşfedilen 22 bin yıllık izler, tarihin en eski el arabasına mı işaret ediyor?
ABD’nin New Mexico eyaletindeki White Sands bölgesinde keşfedilen 22 bin yıllık sürükleme izleri, insanoğlunun taşımacılık tarihine dair önemli bir bulgu sundu. Arkeologlar, bu izlerin tekerlek icat edilmeden binlerce yıl önce kullanılan bir tür sürükleme kızağına (travoi) ait olduğunu düşünüyor. Bu keşif, ilkel toplumların avladıkları hayvanları veya kamp malzemelerini taşımak için basit ama etkili bir sistem geliştirdiğini gösteriyor.
BİNLERCE YILLIK TAŞIMACILIK İZLERİ
White Sands bölgesi, daha önce Amerika kıtasına ilk insanların geliş tarihini 8 bin yıl geriye çeken ayak izleriyle gündeme gelmişti. Ancak bu yeni keşif, insanların yük taşımak için ağaç direklerinden oluşan sürükleme sistemlerini kullanmış olabileceğini ortaya koydu.
İngiltere’deki Bournemouth Üniversitesi’nden Prof. Matthew Robert Bennett ve Doç. Sally Christine Reynolds liderliğindeki araştırma ekibi, bu eski sürükleme izlerini inceledi. Yüzlerce metre boyunca uzanan izler, kuruyup tortular altında korunmuş çamur tabakasında bulundu. Ayak izleriyle kesişen paralel sürükleme izleri, insanların yük taşıma amacıyla bu yöntemi kullandığını gösteren önemli kanıtlar sundu.
Araştırmacılar, İngiltere’nin Dorset kıyıları ve ABD’nin Maine bölgesinde yaptıkları deneylerde, benzer sürükleme sistemlerinin nasıl izler bırakabileceğini test etti. Deneyler sonucunda, iki direğin uçları yerde sürüklendiğinde çamur tabakasında tıpkı White Sands’teki gibi izler oluştuğu görüldü. Bu sistemin, avlanılan hayvanların etini, kamp malzemelerini veya diğer ağır yükleri taşımak için kullanılmış olabileceği düşünülüyor.
ÇOCUKLARIN AYAK İZLERİ VE TOPLUMSAL YAŞAM
Sürükleme izlerinin çevresinde çok sayıda insan ayak izi de bulundu. İlginç bir şekilde, bu ayak izlerinin büyük bir kısmının çocuklara ait olduğu tespit edildi. Bu durum, yetişkinlerin kızakları çekerken çocukların yanlarında yürüdüğünü ve toplu bir hareket halinde olduklarını gösteriyor. Bölgedeki yerli halkın torunları, izleri incelediklerinde, bunların büyük olasılıkla av sonrası et taşıma veya kamp alanlarını değiştirme amacıyla kullanılan geçici el arabaları olduğunu düşündüklerini belirtti.
TEKERLEKTEN ÖNCE KULLANILAN İLKEL TAŞIMA YÖNTEMLERİ
Tekerlek icat edilmeden yaklaşık 5 bin yıl önce, ilkel toplumlar yük taşımak için çeşitli yöntemler geliştiriyordu. Tarihi belgeler, bazı yerli toplulukların köpekler veya atlar yardımıyla kızaklar çektiğini gösterse de, White Sands’te keşfedilen izler, insanların bunu kendi fiziksel güçleriyle de yaptığını kanıtlıyor.
TARİHTE YENİ BİR SAYFA AÇILIYOR
Bu keşif, ulaşım tarihine dair önemli bir dönüm noktası olabilir. İlk Amerikalıların yaşam tarzını anlamamıza katkı sağlarken, insanların hareketli yaşamlarını nasıl düzenlediklerine dair de önemli ipuçları sunuyor. Araştırmacılar, bu bulgunun insanlığın taşımacılık ve lojistik gelişimindeki ilk adımlarından biri olabileceğini belirtiyor.
Tekerleğin henüz icat edilmediği bir dönemde, basit ama etkili taşıma sistemlerinin kullanılması, tarih öncesi toplumların düşündüğümüzden çok daha yaratıcı ve pratik çözümler ürettiğini ortaya koyuyor.
