Toprak: Siz şiiri beslersiniz, şiir sizi ve her şeyi

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı aynı zamanda şair İbrahim Uğur Toprak ile şiir hakkında konuştuk. “Zor ama bir o kadar da keyiflidir insanın kendisine yukarıdan bakması, yaşadıklarını tiye alması,  kendisini satırlardan okuması” diyen Toprak, “Kimi zaman yaşadığınız olaylar, kimi zaman da yaşamak istedikleriniz, siyasal iklim, savaşlar, darbeler, sosyal çevre, kültür, tarih, coğrafya, felsefe hatta, bazen de bir iç ses ya da bilinçaltı ve çoğu zaman da sevgi besler sizi. Siz şiiri beslersiniz, şiir sizi ve her şeyi” ifadelerini kullandı

Gelin şimdi TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı, şair İ. Uğur Toprak’a kulak verelim…

Tuğçe Yerdelen: Sizi Yeni İzmir gazetesi adına sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Herkes sizi TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı olarak tanıyor, peki şiir ne zamandır hayatınızda var?

İ. Uğur Toprak: Benden de selamlar. 1998 yılında ilk üniversite öğrenimim için gittiğim Tekirdağ’ın güzel ilçesi Şarköy’de yazmaya başladım ilk satırları. Çok değer verdiğim bir dostumun getirdiği bir defterle toplamaya başladım yazdıklarımı. İlk kitabım, “Bir Uçurumun Kenarından” 2005, ikinci kitabım “Tüm Öznelerim Sensin” de 2011 ve son kitabım “Tahterevalli” de 2021 yılında yayınlandı.

“ŞİİR HER YERDEDİR”

Tuğçe Yerdelen: Oda başkanı kimliğiniz, şiir yazarken sizi besliyor mu?

İ. Uğur Toprak: Şiiri hayatın neresine koyduğunuza bağlı aslında bu. Ta kendisiyse, ki bence şiir her yerdedir, her şeyden beslenirsiniz. Kimi zaman yaşadığınız olaylar, kimi zaman da yaşamak istedikleriniz, siyasal iklim, savaşlar, darbeler, sosyal çevre, kültür, tarih, coğrafya, felsefe hatta, bazen de bir iç ses ya da bilinçaltı ve çoğu zaman da sevgi besler sizi. Siz şiiri beslersiniz, şiir sizi ve her şeyi.

Tuğçe Yerdelen:Şiirlerinizi okurken birebir içinizden geçenlerin kaleme döküldüğünü gördüm. Anlatmak istediklerinizi naif bir dille aktarmışsınız. Şiir sizin için ne ifade ediyor?

İ. Uğur Toprak: Her şeyi. Gökyüzünü mesela. Turgut Uyar’ın dizeleriyiz ne de olsa. Yaşamı, ölümü, ayrılığı çünkü; “ayrılık da sevda dahil” der Attila İlhan, kavuşmayı, mutluluğu, dediği gibi Cemal Süreya’nın mutsuzluğa da var olmayı, özlemi, umudu, direnmeyi, kuşun kanadındaki sevdayı ve hiçliği ve her şeyi.

“BİR TARAFTA AZİZ İSTANBUL, DİĞER TARAFTA GÜZEL İZMİR”

Tuğçe Yerdelen:Son kitabınız “Tahterevalli” de, büyük metropol şehirlerimizden olan İzmir ve İstanbul’dan söz ediyorsunuz. İzmir ve İstanbul’dan bahsetmenizin özel bir nedeni var mı?

İ. Uğur Toprak: Yedi tepeli şehir, Aziz İstanbul. İstanbul deyince martı gelir aklına Bedri Rahmi’nin, oturup bir başka İstanbul düşünür Ümit Yaşar Oğuzcan, İstanbul; hep onu hatırlatır Nurullah Genç’e, Acılar Kraliçesi’dir Yusuf Hayaloğlu için… Aşık Veysel içinse; Nazlı güzellerin şirin İstanbul’udur, “Haramilerin saltanatını yıkacağız” der Vedat Türkali ve daha niceleri… Ben de İstanbul gibiyim. Kadıköy’de bir boğa kadar güçlüyüm o varsa/ama eğer yoksa/Kuleli, Harbiye yetmez beni kollamaya… Belki bir İzmir şiiri yazamadım ama/En güzel şiirlerimi İzmir’de yazdım… İstanbul doğduğum şehir, çocukluğum. İzmir her şeyi öğrendiğim şehir, gençliğim. Bir tarafta Aziz İstanbul, diğer tarafta Güzel İzmir. Hangisinden vazgeçilir?

“İLKLER, ÖZLEMLER, GELİŞLER, GİDİŞLER VE HAYAT KISALIĞI”

Tuğçe Yerdelen:“Hayat defterimden” isimli şiirinizde bir nevi kendinizi anlatmışsınız, bu şiiri kaleme almaya sizi ne teşvik etti?

İ. Uğur Toprak: Zor ama bir o kadar da keyiflidir insanın kendisine yukarıdan bakması, yaşadıklarını tiye alması,  kendisini satırlardan okuması. Genele bakıldığında kendimi anlatmışım gibi görünse de aslında ana tema o. Onunla ya da onsuz yaşananlar, ilkler, özlemler, gelişler, gidişler ve hayatın kısalığı… Elbette serzeniş, yaşamı paylaşma arzusu, kim bilir belki de dünyadan beraber göçme niyeti…

“GÜZEL GÜNLER YAKINDA”

Tuğçe Yerdelen:10 Ekim 2015 tarihinde miting öncesinde, Ankara Tren Garı’nın önünde gerçekleşen saldırıda 103 kişi hayatını kaybetti ve yüzlerce kişi yaralandı.  “10 Ekim” isimli şiiri yazarken neler hissettiniz?

İ. Uğur Toprak: Mensubu olmaktan büyük bir gurur duyduğum ve bu ülkenin vicdanı olduğunu düşündüğüm Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB)’nin düzenleyiciler/çağrıcılar arasında bulunduğu 10 Ekim Emek, Barış ve Demokrasi Mitingi idi adı oysa. Bir katliama çevrildi. Barış isteği kana bulandı. Oradaydık… Yaşadık… Gördük… Acıyı,  öfkeyi,  gözyaşını ve kanı. İyiyiz demeye utandık o gün! Pamuk ipliğine bağlı hayatlarımız… “Bir bombada patla(tıl)mazsak eğer görüşürüz” demiştim, bir başka şiirimde. Reyhanlı… Suruç… ve geçtiğimiz günlerde Taksim… ve elbette darbeler… Madımak… Maraş… Çorum… yaşamak ayrı ağır yazmak apayrı. Kaybettiğimiz tüm canların anısına saygıyla… Bir kez daha yüksek sesle tekrar edelim: “ Onlara Sözümüz Barış Olacak!” Bu arada Geziyi de anmamak olmaz tabii. Dostlarımız 200 günden fazladır tutsak. Özgürlüklerine ulaşıncaya kadar Ankara, İstanbul ve İzmir’de her gün 18.00-20.00 saatleri arasında TMMOB Mimarlar Odamız Şubeleri önünde “Gezi için Adalet Nöbeti”miz devam edecek. Biliyoruz ki, Can, Tayfun, Mücella/Güzel Günler Yakında.

ÖL(DÜRÜL)ÜYORUZ ANNE

Ölüyoruz anne,
Yaşımızın bir önemi yok
Misketimiz cebimizde
Elimizde ekmek öldürülüyoruz.

Ölüyoruz anne,
Kalbimizde sevda
Düşlerimizde özgür bir dünya
Hayalimizi bile yaşayamadan öldürülüyoruz.

Ölüyoruz anne,
Yerin kaç kat altında ekmek parası kazanırken
Yerin üstündeki birilerinin ihtirası uğruna öldürülüyoruz.

Şimdi sevdiklerimizin yüreği
Çıkarttığımız kömürden daha kara
Öldürülüyoruz anne,
Sevgiliye son kez sarılamadan
Evladı kucağa bir kez daha oturtamadan
Annenin elini öpüp, babadan helallik alamadan ölüyoruz.

Ölüyoruz anne,
Ne istediğimiz sorulmadan, sorgulanmadan
Gece gündüz ayırmadan
7’den 70’e
Gaz kapsülüyle, plastik mermiyle, polis copuyla öl(dürül) üyoruz
Hem de en yasalından…
Ölmek bu kadar kolay mı anne?
Birimizle birlikte binimiz ölüyor şimdi her gün
Bakma sen güneşin doğduğuna,
Gün artık aymıyor Anne…
Anne biz ölüyoruz…
Anne biz öldürülüyoruz…

İ.Uğur TOPRAK

“ÜLKE TARİHİNİN EN KARANLIK GÜNLERİNDEN BİRİSİDİR 12 EYLÜL”

Tuğçe Yerdelen:Tüm yurtta sıkıyönetim ilan edildiği, ordunun yönetime el koyduğu 12 Eylül 1980 darbesi hakkında da “12 Eylül” isimli şiiriniz göze çarpıyor. 12 Eylül’ü satırlara sığdırırken zorlandınız mı?

İ. Uğur Toprak: Ülke tarihinin en kara günlerinden birisidir, 12 Eylül ve hazin bir süreçtir aslında. Darbeyi hazırlayan süreçler, darbe ve sonrası… Sağ/Sol çatışmaları, Alevi/Sünni tartışmaları, yaşı büyütülüp idam edilen Erdal Eren, eşit (!) davranıp bir sağdan bir soldan canına kıyılan gencecik fidanlar, kaybolanlar, faili meçhuller… Satırlara sığıyor bir şekilde sığmasına da, bunca acı yüreğe sığmıyor işte. Acıtsa da elbet mücadeleye devam edeceğiz. Emek, Barış ve Demokrasinin inşası için. Umudu örgütlemeye devam edeceğiz.

İBRAHİM UĞUR TOPRAK KİMDİR?

09.03.1980’de İstanbul Bakırköy’de dünyaya geldi. İlkokul çağlarında ufak ufak başlayan şiir sevgisi, 1997 yılında Tekirdağ’ımızın güzel ilçesi Şarköy’de Trakya Üniversitesi Gıda Teknolojisi Bölümü’nü kazanınca daha da büyüdü. Mart 1998’de yazdıklarını bir defterde toplama kararı aldı ve şiir hayatına yeni bir sayfa açtı. 1999’da okulu bitirdi. 2000’de Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümüne geçiş yaptı. Öğrenimini ve askerliğini tamamladı. Yayınlanmış 3 adet şiir kitabı bulunuyor. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası ve Türkiye Yazarlar Sendikası üyesi.