Türk eğitim tarihinin yapı taşlarından: Hasan Ali Yücel

Yeni İzmir Gazetesi’nden Eylül Sansür’ün haberine göre, Atatürk’ün ölümünden sonra, 1938-1946 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı yapan Hasan Ali Yücel, Cumhuriyet Döneminin, çok yönlü kişiliğe sahip seçkin bir eğitim, kültür ve siyaset adamı olarak kabul edilmektedir. Kısa sayılabilecek hayatına sığdırdığı mesleki hayatı ve ürettiği eserleri nedeniyle, anılmayı hak eden Cumhuriyet büyükleri arasında yer almaktadır.

Öğretmen, eski Milli Eğitim Bakanı, Köy Enstitülerinin kurucusu ve gazeteci olan Hasan Ali Yücel, 16 Aralık 1897’de İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Mekteb-i Osmani, Vefa İdadisi, Darülmuallimin-i Âliye’de (Yüksek Öğretmen Okulu) öğrenim gördü. 1922’de öğretmenliğe başladı. 1932 yılında Dolmabahçe’de toplanan Dil Kurultayı’nın ardından Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin (Türk Dil Kurumu) etimoloji kolu başkanlığına getirildi. 28 Aralık 1938’de 2. Celal Bayar hükümetinde Milli Eğitim Bakanı oldu. 17 Nisan 1940’ta Köy Enstitüleri yasası çıkarılarak Köy Enstitüleri kurulmaya başlandı. Sayıları zamanla 21’i bulan Köy Enstitüleri, 1944’ten sonra yılda ortalama 2000 öğretmen yetiştirmiştir. 1946’da ise bu öğretim kurumları -tartışma konusu olmaları nedeniyle kapatılmıştır. Yücel, 5 Ağustos 1946’da 7 yıl ve 7 ay sürdürdüğü Millî Eğitim Bakanlığı görevinden istifa etmiştir. Hasan Ali Yücel döneminin Milli Eğitim Bakanlığı’nın en parlak dönemlerinden olduğu söylenmektedir.

İstifasının ardından gazeteciliğe dönen Yücel, dönemin etkin bir gazetesi olan Ulus’ta yazılar yayınlar, 21 Kasım 1950’de, söz konuşu gazeteyle ilişkisi bozulunca, üyesi olduğu partiden de ayrılır, politik hayatını noktalar. 1950-1960 arası bu son dönemde, Cumhuriyet’te “Köşemden” başlığı altında yazılar yazar, yurtdışı gezilere çıkar. Eğitim ve kültür adamı olan Yücel, kalp ve şeker rahatsızlığı nedeniyle 26 Şubat 1961 sabahı, İstanbul’da misafir olarak kaldığı Prof. Dr. Tevfik Sağlam’ın evinde enfarktüs’ten vefat eder.

Cenazesi büyük bir törenle Cebeci Asri Mezarlığı’nda toprağa verilir. Üniversite reformu, Köy Enstitülerinin kurulması, Tercüme Bürosu’nun kurularak dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi, resmi ve telifli ilk Türkçe ansiklopedi olan Türk Ansiklopedisi’nin ön çalışmaları onun bakanlığı döneminde gerçekleşmiştir. Devlet Konservatuarı’nın kurulmasında, Türkiye’nin UNESCO’ya girişinde, Üniversiteler Yasası’nın çıkartılmasında önemli katkıları olmuştur.

Haber Merkezi