Türkiye'nin İlk Kadın Astronomu, İlk Kadın Dekanı, İlk Kadın Senatörü: Hatice Nüzhet Gökdoğan 

Yeni İzmir Gazetesi’nden Eylül Sansür’ün haberine göre, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk bilim kadınlarından olan Hatice Nüzhet Toydemir Gökdoğan, Türkiye’nin ilk kadın gökbilimcisi, ilk kadın senatörü ve ilk kadın dekanı olarak bilinmektedir.

Gökdoğan, Cumhuriyet tarihinin ilk kadın keman profesörü Gönül Gökdoğan’ın annesidir. 14 Ağustos 1910 tarihinde İstanbul’da doğan Gökdoğan, Lise eğitimini tamamladıktan sonra, Atatürk’ün de isteğiyle, Fransa’da Lyon Üniversitesi’nde Matematik-Fen lisans öğrenimine devam etmiştir. Paris Rasathanesinde staj yaptıktan sonra memlekete geri dönmüştür. Yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Enstitüsü’ne ilk Türk doçent olarak atanmıştır. Doktora öğrenimini tamamlarken, Üniversiteye gözlemevi kurulmasında dair önemli çalışmalar üstlenmiştir. 1948’de Fen Fakültesi profesörlüğüne yükselmiş ve üniversite senatörü olmuştur. Türk Matematik Derneği’nin, Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır ve daha sonrasında dekanlık görevini yerine getirirken Türk Astronomi Derneğini kurmuş ve yirmi yıl başkanlığını yapmıştır. Astronomi eğitimine büyük katkıları olmuştur.

‘’Kozmografya’’, ‘’Liseler için Cebir Temrinleri’’, ‘’Kürevi Astronomi’’ ve ‘’Astronomi’’ isimli ders kitapları yayınlamıştır. 1951-1952’de ABD’nin  Michigan eyaletine giderek Ann Arbos, McMath­Hulbert gözlemevlerinde ve Wilson Dağ Gözlemevi ile Palomar Dağı Gözlemevi’nin bulunduğu Pasedena’da çalışmıştır.

Gökdoğan, 1980’de dekanlık ve bölüm başkanlığı görevlerini sürdürmekte iken emekli olmuştur. Akademik yaşamı boyunca 6 ders kitabı çevirmiş, 3 ders kitabı yazıp, 13 bilimsel makalesi yayınlanmıştır. TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin kurulmasında ilk adımların atılışında rol oynamıştır.

24 Nisan 2003 tarihinde kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybeden Gökdoğan’ın kabri Zincirlikuyu Mezarlığı’ndadır.

Haber Merkezi